Το μεγάλο τσίρκο των εκλογών! – Οι ελίτ απέναντι στην κοινωνία

Τέμπη; Ποια Τέμπη; Καραντίνες, lockdown, εγκλεισμοί, υποχρεωτικότητες ιατρικών πράξεων, αναστολή εργασίας υγειονομικών υπαλλήλων, πρόστιμα και πόσα άλλα απαράδεκτα και εξαθλιωτικά για οποιαδήποτε δημοκρατική κοινωνία, στο όνομα της δημόσιας υγείας; Μπα, ποιος τα θυμάται αυτά στο μεγάλο τσίρκο των εκλογών; Επανήλθαμε στην κανονικότητα!

Γνωμοδότηση υπέρ της νομιμοποίησης των πλειστηριασμών; Προοπτική Ιδιωτικοποίησης του νερού; Χρηματιστήριο ενέργειας; Ε, καλά τώρα, τι άλλο θα θυμηθούμε… Σε λίγο θα αναφερθούν στην συζήτηση και τα μνημόνια, το δημοψήφισμα που το “ΟΧΙ” έγινε “ΝΑΙ”, το Μάτι και η Μάνδρα…

Μην τα σκέφτεσαι όλα αυτά! Πέρασαν… Ζήσε τη στιγμή. Κοίτα το σήμερα. Η λήθη είναι το καλύτερο ψυχοφάρμακο. “Και τι να κάνω δηλαδή;”. Φτιάξε κι εσύ ένα πατριωτικό κόμμα, μπορείς! Ή αλλιώς ψήφισε ένα από τα μικρά ή μεγάλα συστημικά κόμματα…

Εκλογική παρωδία

Οι εκλογές της 21ης Μαΐου 2023 αναδεικνύονται ως η μεγαλύτερη ίσως εκλογική παρωδία, πιθανότατα από συστάσεως του νέου ελληνικού κράτους. Μόνο και μόνο ο αριθμός των υποψήφιων κομμάτων, αποκομμάτων και άλλων (“αντισυστημικών” ή μη) σημείων πολιτικής στίξης, φαντάζει σουρεαλιστικός από μόνος του.

Στην παρωδία του εκλογικού “μεγάλου μας τσίρκου” είδαμε να καταλύεται οποιαδήποτε έννοια δημοκρατικής νομιμότητας. Είδαμε το Σύνταγμα να μετατρέπεται, αυτή τη φορά χωρίς περιττές δικαιολογίες, σε κουρελόχαρτο. Είδαμε δικαστικά πραξικοπήματα και αντιδημοκρατικούς αποκλεισμούς σε συλλογικό επίπεδο, την εποχή που ο δικαιωματισμός ποινικοποιεί οποιονδήποτε αποκλεισμό σε ατομικό επίπεδο.

Είδαμε την λέξη πατρίδα να γίνεται “ξαφνικά” πολιτικά ευπώλητη. Είδαμε πολιτικούς σχηματισμούς να προσπαθούν να κλέψουν ο ένας εκλογική πελατεία από τον άλλο, να καπηλεύονται βαρύγδουπες λέξεις όπως “Έλληνες”, “Πατρίδα” κλπ. μετατρέποντας σε Brandname έννοιες “βαριές” από την ιστορία που εσωκλείουν στο περιεχόμενό τους. Είδαμε να εμπορεύονται την ορθόδοξη θρησκευτική πίστη.

Είδαμε να ξεκατινιάζονται πολιτικοί αρχηγοί και στελέχη ανταλλάσσοντας κατηγορίες και απειλές, ή βγάζοντας ο ένας στην φόρα τα άπλυτα του άλλου. Είδαμε να βγαίνει από το ιδεολογικό νεκροταφείο μια εμφυλιοπολεμική ρητορική, σάπια εδώ και χρόνια, μπας και αρπάξει καμία ψήφο από τον λεγόμενο ακροδεξιό χώρο. Είδαμε μέχρι και το “πατρίς, θρησκεία, οικογένεια” να ανασύρεται ως επίκαιρη συνθηματολογία, επιχειρώντας να εκμεταλλευτεί με μικροπολιτικούς όρους την αναμφισβήτητη κρίση στο θεσμό της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας.

Όλα για την “Ενότητα”…

Είδαμε η “σωτηρία της πατρίδας” να γίνεται βασικά υπόθεση της Δεξιάς (και ειδικά της πιο σκληροπυρηνικής), παραχαράσσοντας σε μεγάλο βαθμό την ιστορία αυτού του τόπου, τουλάχιστον έτσι όπως την ξέραμε μέχρι σήμερα. Είδαμε όλα τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα, προερχόμενα είτε από τα αριστερά είτε από τα δεξιά, να μιλούν για “Ενότητα”, προάγοντας με επιχειρήματα (άλλες φορές λογικά ή εύλογα, άλλες φορές υπερβολικά και παράλογα – σε κάθε περίπτωση όμως προσχηματικά), επί της ουσίας τη διχόνοια και τον κατακερματισμό του λεγόμενου “πατριωτικού χώρου”, όπως προσεγγίζεται είτε από τη δεξιά, είτε από την αριστερά.

Είδαμε πολιτικά καπετανάτα να προφασίζονται πως οι ίδιοι “κάναν τα πάντα για την Ενότητα”, αλλά τα υπόλοιπα καπετανάτα αρνήθηκαν, “κλείνοντας τους την πόρτα κατάμουτρα”. Είδαμε πολιτικούς σχηματισμούς οι οποίοι διατείνονταν πως θα πείσουν τον ελληνικό λαό για την αξιοπιστία τους, την ίδια στιγμή που δεν μπορούσαν “να τα βρουν” ούτε καν με τους πλέον πολιτικοϊδεολογικά οικείους τους.

Είδαμε προσχηματικές ενότητες σε επίπεδο κοινών ψηφοδελτίων κομμάτων που περιορίζονται σε μια σφραγίδα μέσα στην οποία συμπεριλαμβάνονται “ένας τύπος και δυο φίλοι του”. Είδαμε πολιτικούς σχηματισμούς να κατέρχονται στις εκλογές δυσκολευόμενοι να συγκεντρώσουν υποψηφίους για τα ψηφοδέλτιά τους – χωρίς φαινομενικά να αναρωτιούνται πως “θα βρουν ψηφοφόρους, αφού δεν μπορούν καν να βρουν υποψηφίους”;

Και βεβαίως όλα αυτά θα ευνοήσουν τα μεγαλοστελέχη του “καρτέλ των 300” και των κολαούζων της που θα λάβουν την εντολή να κυβερνήσουν για ακόμα τέσσερα κρίσιμα χρόνια, με τις ευχές και τα εύσημα του ελληνικού λαού, – έστω και σε συνεργασία για ξεκάρφωμα, αν χρειαστεί – ώστε να συνεχίσουν να εγκληματούν ατιμώρητοι σε βάρος του.

Οφείλουμε βέβαια να αναγνωρίσουμε πως το “καρτέλ των 300” και τα δημοσιογραφικά φερέφωνα, τα καθεστωτικά παπαγαλάκια των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης, παρέμειναν πιστά στη φωνή των κυρίων τους και με επαγγελματισμό εκπληρώνουν το προπαγανδιστικό τους καθήκον. Και βεβαίως, η επαγγελματική “συνέπεια” πρέπει πάντα να επιβραβεύεται…

Αγεφύρωτο χάσμα

Και όσο όλα τούτα τα κωμικοτραγικά της κυνικής ξεδιαντροπιάς και της κοινωνικής και πολιτικής αποσύνθεσης συμβαίνουν στον ελλαδικό μικρόκοσμό μας, η μεγαλύτερη εικόνα του δυτικού ή δυτικόστροφου κόσμου, μοιάζει να μεταβάλλεται, μεταξύ άλλων σε τρεις βασικούς άξονες:

• Ανάμεσα στην κοινή γνώμη και τις επιλογές ή τις προτεραιότητες των πολιτικών εκπροσώπων της.
• Ανάμεσα στην αριστερά και στα λαϊκά στρώματα του πληθυσμού.
• Ανάμεσα στη δημοκρατία και στον φιλελευθερισμό.

Το πρώτο σημείο της ρήξης είναι το τεράστιο χάσμα ανάμεσα στις πολιτικές και κοινωνικές ελίτ και την πλειοψηφία ίσως των πολιτών (ότι κι αν ψηφίζουν, αν ψηφίζουν κάτι και δεν απέχουν). Με άλλα λόγια, υπάρχει ένα διάχυτο κλίμα έλλειψης εμπιστοσύνης: όλο και περισσότεροι άνθρωποι δεν πιστεύουν κανέναν, ούτε τους πολιτικούς, ούτε τα ΜΜΕ, ούτε τους διάφορους “ειδικούς” ή “εμπειρογνώμονες”: έφαγαν πολύ ψέμα και δεν θέλουν άλλο – αλλά συνεχίζουν να τρώνε ακόμα πολύ…

Ο εκφυλισμός της Αριστεράς

Το δεύτερο σημείο της ρήξης είναι ίσως πιο σημαντικό: Από τη δεκαετία του ’80 και ύστερα, ιδίως με την ένταξη της χώρας μας στην ΕΕ και την εγκατάλειψη της συνθηματολογίας περί “ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο”, η Αριστερά λίγο-λίγο έκοψε τους προνομιακούς παραδοσιακούς της δεσμούς με την εργατική τάξη και τις πλειοψηφίες των λαϊκών στρωμάτων για να στραφεί, σχεδόν αποκλειστικά και σύμφωνα με τα δόγματα της νέας εισαγόμενης από τις ΗΠΑ πολιτικής ορθότητας, στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μειονοτήτων.

Είναι τα θύματα των διακρίσεων που άρχισαν να την απασχολούν κατά πρώτο λόγο και όχι οι ταξικές σχέσεις της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Έτσι, η αριστερά εκφυλίστηκε: από σοσιαλιστική έγινε απλώς προοδευτική, εντάσσοντας σε αυτόν τον ψευδεπίγραφο προοδευτισμό όλα τα μετανεωτερίζοντα ιδεολογήματα του αντιπατριωτισμού (στο όνομα του αντιεθνικισμού), της ξενοφιλίας (στο όνομα της φιλοξενίας ή του αντιρατσισμού), των ανοιχτών συνόρων (δηλαδή της κατάργησης των πολιτικών συνόρων), στο όνομα του “ανθρωπισμού” ή ενός δήθεν δικαιότερου, “ανοικτού κόσμου”, όπως ακριβώς τον επιθυμεί και ο ρευστός διεθνοποιημένος καπιταλισμός.

Προφανώς, τα λαϊκά στρώματα, όπως και ο μέσος δημοκρατικός πολίτης δεν ενδιαφέρονται καθόλου για μια τέτοια “Αριστερά”, ούτε για μια άλλη, δήθεν πιο σκληροπυρηνική στα λόγια και απολύτως συμβιβαστική ή συμβιβασμένη στις επιλογές και στις πράξεις. Ακόμα, και μην έχοντας τίποτα άλλο να επιλέξει, ο μέσος δημοκρατικός πολίτης, όταν δεν απέχει μετά βδελυγμίας από τις εκλογές, ψηφίζει συνήθως ένα από τα δύο ή τρία διαθέσιμα “μεγάλα κόμματα” της στιγμής, ενώ συνεχίζει να μην έχει καμία εμπιστοσύνη σε αυτά.

Δεν ενδιαφέρεται για τον γαλάζιο, ροζ, πρασινωπό, κεραμιδί προοδευτισμό τους. Όταν η Αριστερά παύει να είναι σοσιαλιστική, οι κοινωνικές ομάδες που την πίστεψαν τείνουν να πάνε αλλού. Και είναι βέβαια αυτό το μαύρο εθνικιστικό αλλού που ανησυχεί τόσο την κυβέρνηση για καθαρά εκλογικούς λόγους, δηλαδή επειδή της δυσκολεύει την αυτοδυναμία που επιδιώκει – ίσως της κόβει και εκλογική πελατεία.

Με άλλα λόγια, θα λέγαμε ότι η Αριστερά ή μάλλον καλύτερα η πρώην Αριστερά, έχει κλειστεί σε μια αντίφαση που θα μπορούσαμε να περιγράψουμε ως εξής: Αφενός, η συλλογική διάσταση της πολιτικής κατάντησε να βρίσκεται γι’ αυτή την Αριστερά στην υπηρεσία του ατομικού δικαιωματισμού, αφετέρου ο πολλαπλασιασμός των ατομικών δικαιωμάτων δημιουργεί μια κοινωνία εξατομικευμένων μειονοτήτων, αδιάφορων και εχθρικών προς κάθε ιδέα κοινωνικής και πολιτικής συνεκτικότητας.

Το τρίτο σημείο ρήξης

Το τρίτο σημείο ρήξης, είναι εκείνο που αφορά ιδίως το συντηρητικό τμήμα του εκλογικού σώματος, το λεγόμενο δεξιό: Ενώ η φιλελεύθερη δημοκρατία εξακολουθεί να παριστάνει το καλύτερο πολίτευμα, για το δυτικό τουλάχιστον κόσμο, οι εμπειρίες από την πραγματική λειτουργία των φιλελεύθερων δημοκρατιών αποδεικνύουν καθημερινά την στενή διαπλοκή τους με τις οικονομικές ολιγαρχίες. Ειδικότερα στην περίπτωση της Ελλάδας, ο σημερινός οικονομικός φιλελευθερισμός μοιάζει άμεσα συνδεδεμένος με την μαφιοποίηση της πολιτικής ζωής.

Συνεπώς, πολλοί Έλληνες, όπως και όλο και περισσότεροι δυτικοί πολίτες, αντιλαμβάνονται πλέον ότι οι έννοιες της δημοκρατίας και του φιλελευθερισμού όχι μόνο δεν συμβαδίζουν, αλλά και είναι αντίθετες. Έτσι, ο νέος φιλελεύθερος γίνεται με την σειρά του “προοδευτικός”, η “ολίγον τι αριστερός”. Παριστάνει ότι ασχολείται και αυτός με τα ατομικά δικαιώματα ή με τα χειραφετητικά αιτήματα διαφόρων μειονοτήτων, χωρίς να ασχολείται με την προάσπιση της συλλογικής, πραγματικής, πολιτικής ελευθερίας. Και όμως, ο παραδοσιακός συντηρητικός δημοκράτης, πάντα ευαίσθητος στη βούληση των πολλών, ήταν ανέκαθεν κάποιος που προασπιζόταν κατά προτεραιότητα την λαϊκή κυριαρχία…

Πως θα προκύψει η Ενότητα

Καταλαβαίνει κανένας ότι η ανασύσταση της δημοκρατίας δεν μπορεί να γίνει από τα πάνω, από τις ελίτ ή τις ψευδοελίτ, αλλά από τη λαϊκή βάση των ιστορικών κοινωνιών. Αν λοιπόν η οριζόντια διάκριση της Αριστεράς από τη Δεξιά, αν και ιστορικά ξεπερασμένη, μας υποχρεώνει ακόμα σήμερα, όπου υπάρχουν ακόμα οι παραδοσιακά συντηρητικές και ριζοσπαστικές ευαισθησίες, να προτείνουμε μεταβατικά, ένα πρόπλασμα ενότητας και της δεξιάς και της αριστεράς, αυτό δεν μπορεί να γίνει παρά υπό το πρόσημο της κάθετης πλέον διαφοροποίησης του λαϊκού κοινωνικού μπλοκ από το μπλοκ των ελίτ και των κυρίαρχων διευθυντικών ομάδων που διαχειρίζονται σε όλα τα πεδία, το παρόν του ασύδοτου διεθνοποιημένου καπιταλισμού.

Με άλλα λόγια, αυτό το προσχηματικά ενωτικό που ακούγεται ως “ούτε Δεξιά ούτε Αριστερά”, αποτελεί ένα α-ιστορικό παραλήρημα και κομμάτι του προβλήματος. Πολλοί δεν θέλουν ή δεν μπορούν να κατανοήσουν ότι η μόνη πραγματική ιστορική ενότητα σήμερα θα προέκυπτε μόνο από μια συμπόρευση και της Δεξιάς και της Αριστεράς (όπως είχαμε αναφέρει σε παλαιότερο άρθρο “Πατριωτικός χώρος: Κατακερματισμός και ναρκισσευόμενη ακαμψία”). Έτσι ώστε να μην χαθούν σε λίγο και τα αυγά και τα πασχάλια…

Δυστυχώς για μια τέτοια πραγματική και όχι προσχηματική ενότητα δεν υπάρχει ακόμα κατά πως φαίνεται ούτε τόπος, ούτε χρόνος. Αντίθετα, υπάρχει αρκετός τόπος και μπόλικος χρόνος για την επιβεβαίωση της γνωστής στροφής του Διονυσίου Σολομού: “Η Διχόνοια που βαστάει/ ένα σκήπτρο η δολερή͘͘·/ καθενός χαμογελάει/ παρ’ το λέγοντας κι εσύ”. Και μάλιστα στην χειρότερη εκδοχή: αυτή της μεταμοντέρνας ζούγκλας τους Χομπς, επιπέδου “όλοι εναντίον όλων”…