Το μήνυμα στον Ερντογάν εστάλη, ελήφθη όμως;

Μπορεί συνάντηση με τον Ερντογάν να μην έγινε ακόμη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε, ωστόσο, το μήνυμά του στον Τούρκο πρόεδρο. Από τη Νέα Υόρκη, όπου βρίσκεται για την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο πρωθυπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση κατά τη διάρκεια συνέντευξής του στο  Bloomberg, δήλωσε ότι «έχουμε πει στην Τουρκία, πως υπάρχει τρόπος να επιλύσουμε τις διαφορές μας, χωρίς την αχρείαστη ένταση στο Αιγαίο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο».

Η δήλωση Μητσοτάκη είναι άλλο ένα μήνυμα προς τον Ερντογάν για το πώς μπορούν να λυθούν οι διαφορές ανάμεσα στις δύο χώρες, την ώρα που η Άγκυρα δείχνει ότι αφήνει πίσω τις πολιτικές του “ήσυχου καλοκαιριού” και επιστρέφει σταδιακά στην γνωστή προκλητικότητα και την παραβατική συμπεριφορά. Μια προκλητικότητα που οδήγησε στην κορύφωση της έντασης το 2020, φέρνοντας τις δύο χώρες στα πρόθυρα σύγκρουσης.

«Έχουμε περίπλοκα ζητήματα με την Τουρκία, πολύ δύσκολα ζητήματα, νομικής φύσεως, αναφορικά με τον καθορισμό των θαλασσίων ζωνών μας» είπε ο πρωθυπουργός. Τόνισε ωστόσο, για άλλη μία φορά, ότι υπάρχει μόνον μία διέξοδος και αυτή είναι το Διεθνές Δίκαιο. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπενθύμισε ότι «ανάλογα θέματα» είχαμε και με την Ιταλία και την Αίγυπτο, χώρες με τις οποίες, όπως είπε «υπογράψαμε τις σχετικές συμφωνίες για τις θαλάσσιες ζώνες».

Αλλιώς διαβάζει ο Ερντογάν

Η Τουρκία, με τη γενικότερη στάση της, δείχνει πάντως ότι δεν είναι στις προθέσεις της η διευθέτηση του ανοιχτού ζητήματος της υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών σε αυτή τη βάση. Το τουρκολιβυκό μνημόνιο, οι παράτυπες έρευνες τουρκικών ερευνητικών σκαφών σε ύδατα άνωθεν δυνάμει ελληνικής υφαλοκρηπίδας και οι σχεδόν καθημερινές παραβιάσεις στο Αιγαίο δείχνουν άλλη διάθεση.

Η ρητορική άλλωστε της Άγκυρας διαπνέεται από μια διαφορετική αντίληψη για το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, η οποία αποτελεί την τουρκική “μετάφρασή” τους. Όσο και αν λέει ο Ερντογάν από το βήμα του ΟΗΕ ή οπουδήποτε αλλού ότι «τα προβλήματα στο Αιγαίο πρέπει να λυθούν με διάλογο», εννοεί ότι αυτός θα περιλαμβάνει την αποδοχή από την Ελλάδα των παράνομων και παράλογων απαιτήσεων της Τουρκίας.

Στην συνέντευξή του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε και στο μεταναστευτικό, τονίζοντας ότι «πρέπει επίσης να συνεργαστούμε με την Τουρκία» σε αυτό το θέμα και ότι «η Ευρώπη δεν θα ανεχθεί μία κατάσταση ανάλογη με ό,τι συνέβη το 2015», δηλαδή  ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές. Θύμισε επίσης ότι έχει δεσμευθεί για το ότι η Ελλάδα θα προστατεύσει τα σύνορά της και ότι αυτό το κάνουμε «με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα», στέλνοντας παραλλήλως το μήνυμα ότι «θα τσακίσουμε τα κυκλώματα των διακινητών στο Αιγαίο και το κάνουμε με επιτυχία».

Ανοιχτό και το μεταναστευτικό

Στο μεταναστευτικό, υπό την απειλή ενός νέου κύματος αναφέρθηκε και ο Ερντογάν, ο οποίος μιλώντας από το βήμα του ΟΗΕ είπε ότι η χώρα του «δεν έχει ούτε τη δυνατότητα, ούτε την υπομονή» να δεχτεί νέα κύματα προσφύγων. Τόνισε επίσης ότι η Τουρκία «έσωσε εκατομμύρια ανθρώπους στη Συρία» και κατάφερε, «θυσιάζοντας ζωές δικών της στρατιωτών, να εξασφαλίσει την εθελοντική επιστροφή 462.000 Σύρων προσφύγων». Δεν ανέφερε πάντως ότι έχει πραγματοποιήσει ήδη τρεις εισβολές στη Συρία και ότι οι δυνάμεις του εκεί νοιώθουν ολοένα και πιο έντονη την πίεση του συριακού στρατού και των Ρώσων.

Παραλλήλως, στη συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο CBS, ο Τούρκος πρόεδρος, αφού επέκρινε τις πρόσφατες αμερικανικές κινήσεις στο Αφγανιστάν, υπενθύμισε ότι η Τουρκία «δεν θα γίνει αποθήκη προσφύγων» και επανέλαβε ότι η χώρα του δεν αντέχει οικονομικά άλλους Αφγανούς πρόσφυγες, καθώς βρίσκονται ήδη στην Τουρκία 300.000 Αφγανοί.

Ο Ερντογάν επανέλαβε ουσιαστικά το σημείο στο οποίο είχε συμφωνήσει με τον Μητσοτάκη, στην τελευταία τηλεφωνική επικοινωνία τους με πρωτοβουλία του Έλληνα πρωθυπουργού, ότι δηλαδή «η Ελλάδα και η Τουρκία δεν θα γίνουν αποθήκες προσφύγων». Αυτό όμως δεν τον εμπόδισε, σε δηλώσεις που έκανε αργότερα να κατηγορήσει την Ελλάδα επειδή παίρνει μέτρα στον Έβρο, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η Ελλάδα με το κλείσιμο των συνόρων έχασε την «ιστορική ευκαιρία» για την συνεργασία των δύο χωρών στο μεταναστευτικό.