Το πολιτικό σύστημα έχει νεύρα – ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ σε περιδίνηση
01/04/2025
H φτώχεια φέρνει γκρίνια στο πολιτικό σύστημα: Η ΝΔ υποχωρεί χωρίς να προκύπτει εναλλακτική λύση με κυβερνητική προοπτική στο κεντροαριστερό, αλλά ούτε και στο δεξιό φάσμα. Παρότι κάποια κόμματα ενισχύονται, είναι εμφανές ότι δεν αποτελούν απάντηση στο πολιτικό κενό και κάπως έτσι διαμορφώνεται και το ερώτημα για την κυβέρνηση της επόμενης ημέρας, που όσο δεν έχει απάντηση επιτρέπει στον Κυριάκο Μητσοτάκη να συνεχίσει να σέρνεται.
Στο επίκεντρο της κρίσης του πολιτικού συστήματος είναι η ταχεία απονομιμοποίηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη που πλέον παράγει φθοροποιό εσωστρέφεια. Μετά την ερώτηση των 11 βουλευτών για τις αγοραπωλησίες γης σε παραμεθόριες περιοχές, ήλθαν οι αντιδράσεις των δύο υπουργών, Βασίλη Κικίλια και Άδωνη Γεωργιάδη, των δύο κοινοβουλευτικών εκπροσώπων Θάνου Πλεύρη και Νότη Μηταράκη και μίας σειράς βουλευτών, όπως οι Δημήτρης Αβραμόπουλος, Στέλιος Πέτσας, Δημήτρης Μαρκόπουλος, Ανδρέας Κατσανιώτης και Φωτεινή Αραμπατζή. Ερώτηση κατέθεσε προς τους συναρμόδιους υπουργούς ο βουλευτής της ΝΔ, Αναστάσιος Δημοσχάκης.
Οι υπουργοί και βουλευτές ζητούν οι αυξήσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις να επεκταθούν και στα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας. Αλλά αυτό αποτελεί μία ακόμη αφορμή. Από τις αυξήσεις στις Ένοπλες Δυνάμεις βγαίνει κερδισμένος ο Νίκος Δένδιας. Οι δύο υπουργοί, Βασίλης Κικίλιας και Άδωνης Γεωργιάδης, που έχουν ηγετικές φιλοδοξίες, αντέδρασαν και είχαν έντονο διάλογο με τον Μητσοτάκη που βρισκόταν στο Ισραήλ. Το Μαξίμου απάντησε αρχικά με διαρροή για «συνδικαλιστές υπουργούς» και ο Κυριάκος Πιερρακάκης δήλωσε δημοσίως ότι «η εποχή του δώσ΄τα όλα έχει περάσει».
Κωστής Χατζηδάκης και Κυριάκος Πιερρακάκης παίζουν το χαρτί της δημοσιονομικής σταθερότητας επισείοντας τον εφιάλτη των μνημονίων. Καθώς όμως η δημοσιονομική σταθερότητα μεταφράζεται σε υποβάθμιση του επιπέδου διαβίωσης των λαϊκών τάξεων και των κατώτερων στρωμάτων της μεσαίας τάξης και σε αντίστοιχη αύξηση των κερδών των επιχειρηματικών φίλων της «Μαξίμου ΑΕ», μένει να φανεί εάν θα πείσει τους βουλευτές της ΝΔ και τους πολίτες.
Οι βουλευτές της ΝΔ απευθύνονται στις εκλογικές τους πελατείες καθώς αγωνιούν για την επανεκλογή τους. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες μεταξύ των βουλευτών της ΝΔ κυκλοφορεί δημοσκόπηση που ακόμη και με αναγωγή φέρνει τη ΝΔ κάτω από το 25% που μεταφράζεται σε 75-80 έδρες από τις 155 που έχει σήμερα. Η αγωνία των βουλευτών όλων των κομμάτων για την επανεκλογή τους είναι μία επιπλέον παράμετρος της κρίσης του πολιτικού συστήματος.
Το πολιτικό σύστημα σε περιδίνηση
Καθώς η κοινωνία ριζοσπαστικοποιείται πιο γρήγορα από ότι αντιλαμβάνεται και σε κατεύθυνση που αδυνατεί να αποκωδικοποιήσει το πολιτικό σύστημα, από την κατάρρευση της ΝΔ δεν κερδίζουν τα κόμματα στο κεντροαριστερό φάσμα. Μία εξήγηση είναι ότι δεν διαθέτουν ή ότι δεν πείθουν ότι διαθέτουν, μια ριζικά διαφορετική πρόταση από της ΝΔ. Άρα γιατί ο δυσαρεστημένος από την κυβέρνηση κόσμος να κατευθυνθεί εκεί;
Τα χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά προκαλούν κραδασμούς στο ΠΑΣΟΚ, καθώς αμφισβητείται η στρατηγική της αυτόνομης πορείας και της «παραγωγικής» ή «συναινετικής» αντιπολίτευσης προς τη ΝΔ που έχει διακηρύξει ο πρόεδρος του κόμματος. Το τελευταίο διάστημα, όπως λένε και οι βουλευτές του, “ο Νίκος έχει νεύρα”.
Φάνηκε πρώτα με την απομάκρυνση της Ευαγγελίας Λιακούλη από την Προανακριτική και τα όσα είπε στην συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ: «Είμαι πρόεδρος. Εγώ αποφάσισα την Προανακριτική, εγώ αποφάσισα την πρόταση μομφής, εγώ τη στάση του κόμματος στο θέμα Τριαντόπουλου». Εκνευρισμό έδειξε και με την παραπομπή της Κατερίνας Μπατζελή στην Επιτροπή Δεοντολογίας για διαγραφή. Η κ. Μπατζελή αποδοκίμασε ως «τοξική» την ανακοίνωση της Χαριλάου Τρικούπη που χαρακτήριζε τον Νίκο Παππά του ΣΥΡΙΖΑ ως «κύριο 13-0».
Η παραπομπή προκάλεσε την παρέμβαση του Χάρη Δούκα, ο οποίος αμφισβητεί την γενικότερη στρατηγική του Ανδρουλάκη, σημειώνοντας ότι στόχος του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να είναι μία εξωραϊσμένη ΝΔ. Στην αντιπαράθεση, που έτσι παίρνει και προσωπικά χαρακτηριστικά μεταξύ όσων συμμετείχαν στην μάχη της ηγεσίας, παρενέβει ο Παύλος Γερουλάνος με μία σκληρή ανακοίνωση αποδοκιμασίας του κ. Δούκα, καταλογίζοντάς του ότι επικαλείται επιχειρήματα που προβάλλει η ομάδα αλήθειας της ΝΔ.
Η στρατηγική του Ανδρουλάκη αποτυγχάνει. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ συμπεριφέρεται σαν συστημικός παράγοντας, που σε συνεργασία με μία ΝΔ δίχως τον Μητσοτάκη, θα δώσει κυβερνητική προοπτική. Έτσι όμως κινδυνεύει να πέσει ακόμη περισσότερο. Παράλληλα, με την στάση του έναντι του ΣΥΡΙΖΑ “καίει” την προοπτική των συνεργασιών στην Κεντροαριστερά που ενδεχομένως να έδινε μία άλλη δυναμική στον κατακερματισμένο χώρο και την προοπτική εναλλακτικής λύσης.
Νέες αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ
Στον ΣΥΡΙΖΑ πάλι οι αναταράξεις δεν έχουν κοπάσει. Ο Παύλος Πολάκης ασκεί κριτική στην ηγεσία αποδίδοντας την καχεξία και την αδυναμία ανάκαμψης στο ότι δεν έχει ξεκάθαρη ριζοσπαστική γραμμή. Έθεσε και εκείνος το θέμα των συνεργασιών από μία διαφορετική όμως οπτική. Είπε ότι δεν υπάρχει περιθώριο συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ, λόγω των θέσεων του. Επιπλέον απέκλεισε μία συμφωνία κορυφής με τη Νέα Αριστερά που θα περιλαμβάνει διαπραγμάτευση «για θέσεις και οφίτσια» και τάχθηκε υπέρ της χωρίς προϋποθέσεις επιστροφής μελών, κάτι όμως που είναι δύσκολο στην περίπτωση των βουλευτών.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γενικότερο πρόβλημα αξιοπιστίας. Η μνημονιακή περίοδος που στην συνέχεια αντιμετωπίστηκε ενοχικά και δεν εξηγήθηκε επαρκώς, τον βαραίνει. Κυρίως όμως τον ΣΥΡΙΖΑ βαραίνει η εσωκομματική περιπέτεια από τις εκλογές του 2023 που ξεκίνησε με την αιφνιδιαστική και αψυχολόγητη αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα. Η ηγεσία Κασσελάκη θόλωσε την φυσιογνωμία του και άφησε πληγές.
Στη Νέα Αριστερά πάλι είναι διχασμένοι. Ένα ποσοστό των κομματικών στελεχών και λίγοι βουλευτές με επίκεντρο τον Ευκλείδη Τσακαλώτο απορρίπτουν την επιστροφή στον ΣΥΡΙΖΑ. Μια άλλη κατηγορία στελεχών και οι περισσότεροι βουλευτές φέρονται να επιθυμούν την επιστροφή με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Μία συνεργασία θα τους ξανακάνει αξιωματική αντιπολίτευση και θα εξασφαλίσει την πολιτική επιβίωση, καθώς τα ποσοστά τους είναι γύρω στο 2%. Την προοπτική αυτή φέρεται να στηρίζει και ο Τσίπρας για τον οποίο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ δεν αποκλείεται να γίνει πιο ενεργός, ίσως και ως επικεφαλής ενός μετωπικού σχήματος.
Ούτε στα δεξιά υπάρχει φως
Παρότι η ηγεσία Τραμπ και η διεθνής στροφή ευνοούν θεωρητικά την ελληνική υπέρ-δεξιά, αυτό δεν αποτυπώνεται στις μετρήσεις αφού η άνοδος είναι περιορισμένη. Η ελληνική υπερ-δεξιά έχει τα δικά της ιδιαίτερα γνωρίσματα. Η Ελληνική Λύση με τον πρόεδρό της που πουλούσε από τηλεοράσεως επιστολές του Ιησού, δεν διαθέτει αξιοπιστία για να προσεγγίσει ευρύτερες μάζες ψηφοφόρων. Η ΝΙΚΗ έχει εγγενείς περιορισμούς από την συγκρότησή της, απευθύνεται σε ένα περιορισμένο ακροατήριο θρησκευτικής προέλευσης, παρότι ο Δημήτρης Νατσιός προσπαθεί να το διευρύνει με παρέμβαση σε νέα πεδία, όπως πχ στο θέμα των Τεμπών. Η Αφροδίτη Λατινοπούλου φούσκωσε, ως πιθανή έκφραση της δεξιάς διαμαρτυρίας, για να ξεφουσκώσει όταν στην κρίσιμη στιγμή συμπεριφέρθηκε όπως ήταν προορισμένη εξ αρχής: Για συμπλήρωμα του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ο εφιάλτης για το σύστημα Μαξίμου είναι να προκύψει ένα νέο κόμμα από τους Αντώνη Σαμαρά και Κώστα Καραμανλή που θα αντλήσει από την τεράστια πλέον δεξαμενή των δυσαρεστημένων, δεξιάς προέλευσης ψηφοφόρων και από τους εναπομείναντες της ΝΔ. Εάν το πράξουν θα είναι η χαριστική βολή για τον Μητσοτάκη. Αυτή την στιγμή δεν είναι το πιο πιθανό σενάριο αλλά δεν αποκλείεται. Αντίθετα θεωρείται βάσιμο ενδεχόμενο που λαμβάνεται υπόψη στους σχεδιασμούς επί χάρτου για την αλλαγή πρωθυπουργού εν πλω.
Η μόνη που προς το παρόν κερδίζει δημοσκοπικά είναι η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, λόγω Τεμπών, που όμως δεν έχει καθαρό στίγμα και δεν αποτελεί απάντηση στην κρίση του πολιτικού συστήματος. Εν τοις πράγμασι κινείται κεντροδεξιά και με τις επιθέσεις της στρέφεται κατά της Αριστεράς και του Αλέξη Τσίπρα, αντιμετωπίζοντας προληπτικά ένα μελλοντικό θεωρητικό σενάριο επιστροφής του. Το που θα σταθεροποιηθεί η κ. Κωνσταντοπούλου και εάν μελλοντικά θα είναι συμπλήρωμα ενός κυβερνητικού συνασπισμού με ΝΔ – χωρίς τον Μητσοτάκη – και ΠΑΣΟΚ μένει να φανεί.