Το συλλαλητήριο και η σταλινική συνταγή-μπούμεραγκ

Τα δύο μέτρα και τα δύο σταθμά μπορεί να είναι κανόνας για τις κυβερνήσεις, αλλά υπάρχει και ένα όριο. Η κυβέρνηση Τσίπρα όχι μόνο δεν διαφέρει από τις προηγούμενες, αλλά αποδεικνύεται αντάξια της άθλιας αυτής πολιτικής παράδοσης. Αυτό δεν αφορά μόνο τον θεσμό του δημοψηφίσματος, τον οποίο προωθεί και συνταγματικά ο ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ούτε καν συζήτησε να θέσει προς έγκριση σε δημοψήφισμα την εθνικά κρίσιμη Συμφωνία των Πρεσπών. Αφορά και το δικαίωμα των πολιτών να διαδηλώνουν. Ρητορικά, βεβαίως, οι εκάστοτε κυβερνώντες δεν το αμφισβητούν, αλλά στην πράξη, όπως φάνηκε και στο συλλαλητήριο για το Μακεδονικό, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να το τορπιλίσουν.

Στο επιχειρησιακό επίπεδο η συνταγή που εφαρμόσθηκε είναι γνωστή και δοκιμασμένη. Μία μικρή ομάδα “χρήσιμων” μπαχαλάκηδων ή ακροδεξιών επιτέθηκε στην αστυνομική δύναμη που φρουρούσε τη Βουλή. Αυτή, αντί να τους απομονώσει, άδραξε την ευκαιρία και με τη μαζική χρήση χημικών διέλυσε το συλλαλητήριο, αδιαφορώντας για το γεγονός ότι στο Σύνταγμα ήταν ηλικιωμένοι και παιδιά.

Έτσι εξηγείται γιατί δόθηκε άδεια για την πραγματοποίηση αντισυγκέντρωσης στα Προπύλαια. Δεν χρειαζόταν πολύ μυαλό για να προβλέψει κανείς ότι η γειτνίαση εγκυμονούσε κίνδυνο. Εάν δεν υπήρχε πρόθεση υπονόμευσης του συλλαλητηρίου, θα λαμβάνονταν αυστηρά αστυνομικά μέτρα με σκοπό ακριβώς να απομονωθούν οι επαγγελματίες της βίας. Αυτοί μπορεί να δηλώνουν αντιεξουσιαστές ή ακροδεξιοί εθνικιστές, αλλά στην πράξη αποδεικνύεται πως λειτουργούν ως μηχανισμός διάλυσης μαζικών λαϊκών διαδηλώσεων διαμαρτυρίας.

Το έργο το έχουμε δει πολλές φορές. Υπενθυμίζουμε το δραματικό φόνο των τριών στη Μαρφίν, που προκάλεσε σοκ στην κοινωνία και σηματοδότησε τον εκφυλισμό των τότε μεγάλων αντιμνημονιακών διαδηλώσεων. Παραλλήλως με το επιχειρησιακό σκέλος, έχουμε και το προπαγανδιστικό. Πριν ένα χρόνο, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ευθέως αποδώσει το τότε επίσης γιγαντιαίο συλλαλητήριο σε Χρυσαυγίτες και εν γένει ακροδεξιούς. Προφανώς υπήρχαν και τέτοιοι, αλλά δεν ήταν αυτοί που είχαν σφραγίσει εκείνο το συλλαλητήριο.

Παρά τα εμπόδια που η κυβέρνηση ήγειρε και τότε και τώρα, ο τεράστιος αριθμός των συγκεντρωμένων από μόνος του αποτελούσε τότε και αποτελεί τώρα ένα μείζονος σημασίας πολιτικό γεγονός. Δεν έχει μεγάλη σημασία ο αριθμός του πλήθους. Από πολιτικής απόψεως σημασία έχει ότι συγκεντρώθηκαν εκατοντάδες χιλιάδες. Κι αυτό δεν υποβαθμίζεται ούτε με τις εκτιμήσεις σκοπιμότητας της αστυνομίας για 100.000, αλλά ούτε και με σταλινικού τύπου προσεγγίσεις: ό,τι δεν μας αρέσει το στιγματίζουμε πολιτικά σαν ακροδεξιό. Όποιος στην Ιστορία εφάρμοσε την αρχή “εάν τα γεγονότα δεν συμφωνούν μαζί μας τόσο χειρότερο γι’ αυτά“, τελικώς βγήκε πολλαπλά χαμένος.

Κι αυτή τη φορά, το Μαξίμου έσπευσε να συνδέσει το συλλαλητήριο με την Ακροδεξιά. Επέρριψε, μάλιστα, την ευθύνη για τα επεισόδια σε ακροδεξιά στοιχεία. Οι μαρτυρίες αυτοπτών ποικίλουν, αλλά δεν έχει πολύ σημασία εάν τον ρόλο του πυροκροτητή τον έπαιξαν είτε ακροδεξιοί είτε μπαχαλάκηδες. Από πολιτικής απόψεως σημασία έχει ότι αυτό που συνέβη στο Σύνταγμα ήταν στημένη προβοκάτσια. Μία από τα ίδια, λοιπόν, απλώς αυτή τη φορά ο χαρακτήρας ήταν διαφορετικός και ίσως ο “πυροκροτητής, αλλά ο στόχος ίδιος: διαμαρτυρόμενοι πολίτες τότε για τα Μνημόνια, τώρα για τη Μακεδονία.

Ας σημειωθεί ότι οι Τσίπρας και Κοτζιάς ξεκίνησαν τη διαπραγμάτευση με τα Σκόπια, θεωρώντας πως δεν θα συναντούσαν αξιόλογες κοινωνικές αντιδράσεις. Ο μεν Τσίπρας επειδή προέρχεται από μία ιδεολογική αφετηρία που γενικώς έχει την τάση να υποτιμά τα εθνικά θέματα. Ο δε Κοτζιάς, επειδή στο όνομα της “ενεργητικής εξωτερικής πολιτικής” -στην καλύτερη γι’ αυτόν περίπτωση- διολίσθησε σε έναν διπλωματικό βολονταρισμό.

Οι αντιδράσεις που προκλήθηκαν στο επίπεδο της κοινωνίας και διογκώθηκαν μήνες πριν την υπογραφή τη Συμφωνίας των Πρεσπών, διέψευσαν την αρχική θεώρηση των κυβερνώντων. Το Μακεδονικό αναδεικνύεται από πολιτικής και πιθανότατα και από εκλογικής απόψεως σε ζήτημα-κλειδί. Ο τρόπος, μάλιστα, που η κυβέρνηση εμμέσως πλην σαφώς τορπίλισε το συλλαλητήριο πεισμώνει και οργίζει τη μεγάλη πλειονότητα των πολιτών, μη εξαιρουμένων και αρκετών που το 2015 ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ. Η έκδηλη πλέον σταλινική νοοτροπία και συμπεριφορά πιθανότατα θα αποδειχθεί συνταγή-μπούμεραγκ. Δεν θα είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά στην Ιστορία που η κομμουνιστογενής Αριστερά θα πυροβολήσει τα πόδια της…