Το τέλος του κόμματος σούπερ-μάρκετ

Αλλά κόμματα μεσαίου βεληνεκούς, μεγαλύτερα όμως από τα υπόλοιπα, τα μικρά. Σε ποιο βαθμό θα υπάρξουν αλλαγές, στη σειρά κατάταξης, αυτό δεν μπορεί να προβλεφθεί, πλην όμως φαίνεται στον ορίζοντα ένα ρεύμα, ένα σεισμικό πολιτικό φαινόμενο, που δεν αποκλείεται να φέρει τα πάνω-κάτω. Το πρόβλημα είναι πολιτικό, είναι θέμα εμπιστοσύνης των πολιτών στο σύστημα, αλλά πρωτίστως ζήτημα αδυναμίας των κομμάτων να προσφέρουν διεξόδους, που θα γίνουν αντιληπτοί από τους πολίτες.

Τα κόμματα διανύουν μια από τις δυσκολότερες περιόδους τους και οι εκλογές του 2026 είναι κομβικής σημασίας. Η ηγεσία του ΔΗΣΥ έχει πολλά ανοικτά μέτωπα. Η δεξιά είναι η παράταξη με τα πιο ορατά προβλήματα. Είναι εμφανές πως υπάρχει αδυναμία διαχείρισης των ζητημάτων. Είναι αδυναμία που συνδέεται με την έλλειψη πολιτικής ενίοτε και πολιτικού κριτηρίου. Από της ιδρύσεως του, το 1976, κατάφερνε να συστεγάσει διαφορετικές απόψεις, τάσεις, κεφαλαιοκράτες, ελίτ και εργάτες. «Σκληρή» γραμμή στο Κυπριακό αλλά και «ενδοτική».

Σήμερα αυτό φαίνεται να φαντάζει αδύνατο. Να συνεχίσει, δηλαδή, να διατηρεί κάτω από την ομπρέλα όλες τις τάσεις. Την ίδια ώρα, δεν μπορεί να διαχειριστεί, τις διαρροές προς το ΕΛΑΜ, ούτε τις εσωτερικές τρικλοποδιές και να συγκρατήσει δυνάμεις του πάλαι ποτέ πολυτασικού κόμματος. Ενός κόμματος, που λειτουργούσε όπως το σούπερ-μάρκετ και κατάφερνε να έχει τη μεγαλύτερη πελατεία.

Σήμερα, λοιπόν, μέσα από μια παρατεταμένη εσωστρέφεια με συνεχή την αμφισβήτηση της ηγεσίας, έχει διαρροές, πρωτίστως προς την ακροδεξιά. Για να κλείσει η στρόφιγγα πρέπει να υπάρχει πολιτική απάντηση και να πείθει η ηγεσία. Κυρίως η Πρόεδρος. Η λύση προφανώς δεν είναι να μιμείται την ακροδεξιά αλλά να καθορίσει το πλαίσιο, πολιτικό και ιδεολογικό, αναγνωρίζοντας πως έχει έλθει το τέλος του κόμματος-υπεραγορά (σούπερ-μάρκετ). Κι αυτό όχι ως αποτέλεσμα εκσυγχρονισμού αλλά πρωτίστως αδυναμίας. Αυτό εκ των πραγμάτων θα αναγκάσει τον ΔΗΣΥ να θέσει όρια του, πολιτικά και ιδεολογικά, περιορίζοντας το ακροατήριο του.

Τα κυπριακά κόμματα σε κρίση

Την ίδια ώρα, στο ΑΚΕΛ, το πρόβλημα είναι η συνεχής φθορά, που οδηγεί βαθμηδόν σε μείωση ποσοστών. Το κόμμα, αν και δεν έχει στο χώρο άλλους ανταγωνιστές, φαίνεται να μην μπορεί να ξεπεράσει την κρίση ταυτότητας. Τι είναι; Πόσο αριστερό είναι; Πόσο κεντρώο; Παράλληλα, εάν οι πολίτες βλέπουν πως ένα κόμμα δεν έχει πρόταση εξουσίας, τότε δεν έχει λόγο να το στηρίξει. Δεν στηρίζει ένα κόμμα διαμαρτυρίας, αλλά μια δύναμη που θα κυβερνήσει.

Κι αυτό είναι ένα θέμα, που δεν φαίνεται να μπορεί να ξεπεράσει ενώ ακόμη κουβαλά τα όσα έγιναν στην πενταετία διακυβέρνησης του. Το γεγονός ότι στην Κύπρο τα περισσότερα χρόνια κυβερνά η δεξιά, δεν είναι επειδή έχει καλύτερο πρόγραμμα ή η κοινωνία είναι συντηρητική. Το πρόβλημα είναι ότι δεν πείθει το ΑΚΕΛ για να κυβερνήσει.

Στο χώρο του ενδιάμεσου, οι κινήσεις κοινής καθόδου στις βουλευτικές δεν αναμένεται ότι θα αποδώσουν. Δεν μπορεί να είναι  λύση οι τεχνητές συγκολλήσεις. Μόνο με ρήξη μπορεί να υπάρξει αποτέλεσμα. Και μια διέξοδος, σε μόνιμη όμως βάση, μπορεί να είναι η συνένωση ΔΗΚΟ και ΔΗΠΑ. Κι αυτό αν και φαντάζει δύσκολο, ίσως να είναι η πιο εύκολη οδός.

Είναι σαφές πως ενόψει των βουλευτικών εκλογών η προσοχή είναι στραμμένη από την μια στην πορεία του ΕΛΑΜ, που αθόρυβα αναρριχάται, αυτοπροβαλλόμενο ως δήθεν αντισυστημικό κόμμα, που δεν είναι και από την άλλη το νέο κόμμα υπό τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Το νέο κόμμα προφανώς και θα φέρει ανατροπές κι αυτό φαίνεται από τώρα, από τις μετρήσεις κοινής γνώμης.

Το στοίχημα είναι η πολιτική πλατφόρμα να συνδυάζει προβεβλημένα πολιτικά πρόσωπα, που ταιριάζουν με το προφίλ του τέως Ελεγκτή, με νέα φρέσκα πρόσωπα, που να εκφράζουν εκείνο που δεν μπορούν οι υπόλοιποι. Η δημιουργία του νέου κόμματος αναμένεται ότι θα περιορίσει τα ποσοστά του ΕΛΑΜ.