Το τοπίο πριν τις γαλλικές προεδρικές εκλογές

Στην τελική ευθεία για τις προεδρικές εκλογές που θα λάβουν χώρα τον ερχόμενο Απρίλιο βρίσκονται οι υποψήφιοι στη Γαλλία. Ο νυν πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται με βάση όλες τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις να διατηρεί ένα προβάδισμα τόσο στον πρώτο, όσο και στον δεύτερο γύρο των εκλογών. Εκτός σοβαρού απρόοπτου φαίνεται ότι θα διεκδικήσει την επανεκλογή τη δεύτερη Κυριακή, καθώς σε καμία περίπτωση δε μοιάζει να συγκεντρώνει επαρκές ποσοστό στον πρώτο.

Το μεγαλύτερο ερωτηματικό στην πραγματικότητα είναι το πρόσωπο εκείνου (ή εκείνης) που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο Γάλλος πρόεδρος στις 24 Απρίλη. Μέχρι στιγμής οι κύριοι υποψήφιοι –πέραν του Μακρόν– ήταν τρεις. H Μαρίν Λεπέν διεκδικεί για τρίτη φορά την εγκατάστασή της στο Ελιζέ, ευελπιστώντας να είναι τρίτη και τυχερή. Το 2017 τερμάτισε δεύτερη, κερδίζοντας μία θέση στην αναμέτρηση του δεύτερου γύρου, όπου ηττήθηκε από τον Μακρόν με ποσοστό 34%.

Τα χρόνια που μεσολάβησαν, η Λεπέν επιχείρησε να αλλάξει τη φυσιογνωμία του κόμματός της και να αποτινάξει στοιχεία που παρέπεμπαν στο ξενοφοβικό παρελθόν του. Κάνοντας στροφή στη μετριοπάθεια και αλλάζοντας το όνομα της παράταξης που ηγείται, η κόρη του Ζαν-Μαρί Λεπέν ευελπιστεί να την επιλέξουν στις κάλπες συντηρητικοί ψηφοφόροι που παραδοσιακά ψηφίζουν τη Δεξιά ή και την Κεντροδεξιά.

Η 53χρονη πολιτικός εμφανιζόταν σε μία σειρά δημοσκοπήσεων των περασμένων μηνών να διεκδικεί ακόμα και την πρωτιά, καθώς αποτελούσε πλέον βιώσιμη εναλλακτική και για απελπισμένους ψηφοφόρους του Μακρόν. Η κάθοδος ωστόσο του Ερίκ Ζεμούρ άλλαξε τα δεδομένα. Ο πολιτικός σχολιαστής έκανε επίσημη την καμπάνια του για την προεδρία μόλις τον περασμένο Νοέμβριο, όμως το ενδεχόμενο ενασχόλησής του με την ενεργό πολιτική έκανε τους γύρους της δημοσιότητας ήδη από το 2019.

Συρρίκνωση για την Αριστερά

Ο αμφιλεγόμενος δημοσιογράφος παρουσιάζεται από μερίδα των Μέσων ως “Γάλλος Τραμπ”, καθώς υιοθετεί σε μεγάλο βαθμό την πολιτική ατζέντα του τέως Αμερικανού προέδρου, προσαρμοσμένη πάντα στα δεδομένα της γαλλικής κοινωνίας. Βάφτισε το κόμμα του “Reconquête”, που σημαίνει “ανακατάληψη” και κοιτάζοντας προς τις προεδρικές εκλογές, ευαγγελίζεται την ανάγκη για ριζικές αλλαγές στο γαλλικό πολιτικό σύστημα, για μεγαλύτερη προστασία της εθνικής ταυτότητας και για σκληρότερη στάση απέναντι στο Ισλάμ.

Η πιο πρόσφατη προσθήκη στους σοβαρούς διεκδικητές της εισόδου στον δεύτερο γύρο, είναι η κεντροδεξιά Βαλερί Πεκρές που τον Δεκέμβριο πήρε και επίσημα το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία. Η ίδια περιγράφει τον εαυτό της ως «2/3 από τη Μέρκελ και 1/3 από τη Θάτσερ» και έκανε εντυπωσιακή είσοδο στην κούρσα, με πολλές δημοσκοπήσεις να τη δείχνουν σε απόσταση αναπνοής από την Λεπέν και τη δεύτερη θέση. Αξιοσημείωτη είναι πάντως η πλήρης απουσία της γαλλικής Αριστεράς από τα τεκταινόμενα των προεδρικών εκλογών.

Ο σημαντικότερος υποψήφιος αυτού του ιδεολογικού χώρου είναι ο Ζαν Λυκ Μελανσόν που βάσει των έως τώρα ευρημάτων, στην καλύτερη των περιπτώσεων θα φτάσει την τέταρτη θέση, εκτοπίζοντας ενδεχομένως κάποιον από τους τρεις προαναφερθέντες υποψηφίους. Στις περισσότερες δημοσκοπήσεις ο Μελανσόν δεν πιάνει ή αγγίζει οριακά το νοητό όριο του 10%, ενώ οι υποψήφιοι των Πράσινων και των Σοσιαλιστών βρίσκονται στα χαμηλά μονοψήφια.

🔴EXCLUSIF

👉 #Présidentielle2022 : découvrez les résultats de notre sondage quotidien du 21 janvier https://t.co/SStgSv4RHm pic.twitter.com/wWln0EqfD0

— LCI (@LCI) January 21, 2022

Η εκλογική συρρίκνωση των πολιτικών δυνάμεων αριστερά του Κέντρου σε μία χώρα με πρωταγωνιστικό ρόλο στην ενωμένη Ευρώπη, καθώς και η αισθητή προς τα δεξιά μετατόπιση σε πολλά θέματα του πάλαι ποτέ υπουργού των Σοσιαλιστών Μακρόν, γεννά ερωτηματικά για τις διεργασίες που συντελούνται τα τελευταία χρόνια στη γαλλική κοινωνία. Όσον αφορά τις προεδρικές εκλογές, μελετώντας τις δημοσκοπήσεις προκύπτει και ένα παράδοξο.

Προεδρικές εκλογές με αντιφάσεις

Παρά το γεγονός ότι η Λεπέν έχει τη συνολικά πιο σταθερή πορεία ανάμεσα στους τρεις υποψηφίους του συντηρητικού και υπερσυντηρητικού χώρου, βρίσκεται σε μειονεκτική θέση στα σενάρια του δεύτερου γύρου εν συγκρίσει με τους υπόλοιπους. Ο Γάλλος πρόεδρος βγαίνει σύμφωνα με τις μετρήσεις νικητής και στα τρία σενάρια, όμως το να βρεθεί σε μονομαχία με την Λεπέν θα του εξασφαλίσει θεωρητικά την πιο άνετη επικράτηση, καθώς το προβάδισμα του έναντι των Ζεμούρ και Πεκρές, είναι αισθητά ισχνότερο.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ακόμα και αν η Λεπέν αποκλείσει τους Πεκρές και Ζεμούρ στον πρώτο γύρο, εάν εκείνοι περνούσαν στη θέση της, θα κέρδιζαν πιθανότατα μεγαλύτερο ποσοστό απ’ ό,τι η ίδια στον δεύτερο. Μία εξήγηση για αυτό το φαινόμενο αποτελεί η αρνητική συναισθηματική φόρτιση που γεννά ακόμα και σήμερα σε μερίδα της γαλλικής κοινωνίας το όνομα Λεπέν. Δεν είναι λίγοι οι ψηφοφόροι που τοποθετούνται ιδεολογικά αριστερά του Κέντρου, οι οποίοι στην προοπτική μίας προεδρίας Λεπέν θα έσπευδαν να την καταψηφίσουν.

Αντίστοιχα, εκτιμάται ότι όσο πιο μετριοπαθής φαντάζει η εναλλακτική επιλογή έναντι του προέδρου Μακρόν, τόσο περισσότερο θα δυσκολευτεί εκείνος να πείσει για την επανεκλογή του. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή, την καλύτερη τοποθέτηση εναντίον του νυν προέδρου σε περίπτωση μονομαχίας έχει η Πεκρές, η μόνη δηλαδή υποψήφια που έχει στο παρελθόν διατελέσει υπουργός και η μόνη που προέρχεται από κόμμα που κατείχε ξανά την εξουσία πριν την ανατροπή του πολιτικού σκηνικού το 2017.

Ο πολιτικός κατακερματισμός στη χώρα που χτυπάει η καρδιά της Ευρώπης, παραμένει σε κάθε περίπτωση μεγάλος και τα στρατόπεδα των υποψηφίων θα προσπαθήσουν τους επόμενους μήνες να εκμεταλλευτούν με κάθε τρόπο την εκλογική ρευστότητα. Η υπεροχή του προέδρου Μακρόν έναντι των συνυποψηφίων του είναι υπαρκτή και καταγεγραμμένη, όμως δεν είναι τέτοια που να δημιουργεί καθησυχασμό. Άλλωστε είναι αντιδημοφιλής σε μεγάλη μερίδα των πολιτών –εν πολλοίς λόγω των υγειονομικών μέτρων– και είναι γνωστό ότι ο πολιτικός χρόνος δεν περνάει όπως ο ανθρώπινος και μέσα σε ένα διάστημα μηνών πολλά μπορεί να συμβούν…