Βρίσκεται η Ελλάδα στα πρόθυρα της κατάρρευσης; – Πρώτο μέρος

Βρίσκεται η Ελλάδα στα πρόθυρα της κατάρρευσης; Η κατάρρευση του κράτους συμβαίνει όταν το τελευταίο αδυνατεί πλέον να επιτελέσει τις λειτουργίες που αξιώνονται από αυτό. Επιθυμώ να φέρω σε δύσκολη θέση αυτούς τους οποίους ψηφίζουμε, αλλά και να ξεσκεπάσω τη δική μας υποκρισία, αφού ψηφίσαμε αυτούς οι οποίοι δε δίνουν δεκάρα για τους συμπατριώτες τους, παρόλη την τετριμμένη ρητορική τους. Μπορεί να μην υπάρχει μαγική λύση για τα σημερινά προβλήματα της Ελλάδας και έτσι η πρόθεσή μου εδώ είναι να αφυπνίσω, προκειμένου να διακρίνω τη λιγότερο κακή λύση. Δεν μπορεί κανείς να ξαναχτίσει τη Ρώμη σε μία μέρα.

Θα ήταν σε καλύτερη μοίρα οι Έλληνες υπό τουρκική διοίκηση; Το παραπάνω δεν αποτελεί ρητορικό ερώτημα, επομένως συνεχίστε να διαβάζετε, όσο και να σας εξαγριώνει. Θα το πω χωρίς περιστροφές: είμαι απογοητευμένος από το ελληνικό κράτος. Ανέβαλα τη συγγραφή αυτού του άρθρου για αρκετούς μήνες, για να επιτρέψω στο θυμό μου να υποβιβαστεί σε απλή σύγχυση. Εν τούτοις οφείλω πια να σφίξω τα δόντια: όταν η κρατική μου σύνταξη δεν εκδόθηκε την ημέρα των γενεθλίων μου, υπέθεσα ότι αποτελούσε απλά γραφειοκρατικό λάθος. Αλλά τριάμισι χρόνια αργότερα ακόμα περιμένω μαζί με, απ’ ό,τι φαίνεται, χιλιάδες άλλους συμπολίτες μου.

Ακόμα κι αν η Ελλάδα δεν φημίζεται για τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητά της, ούσα μία από τις πιο διεφθαρμένες χώρες στην Ευρώπη, το γεγονός ότι η κυβέρνησή της σποραδικά υπόσχεται και ψεύδεται για την αντιμετώπιση του ζητήματος των συντάξεων δεν μπορεί παρά να κάνει τους λογικούς ανθρώπους όλο και πιο κυνικούς. Επί του παρόντος, ο Μητσοτάκης μοιάζει να ξοδεύει την ενέργειά του στην υποβάθμιση ενός σκανδάλου υποκλοπών, παρά στην απονομή των συντάξεων.

Εν τούτοις, αυτό που με οδήγησε στη συγγραφή του άρθρου ήταν πρόσφατο σχόλιο ενός φίλου μου καθηγητή στην Τουρκία, ότι “τέτοια πράγματα” δεν συμβαίνουν στην Τουρκία, ενώ ένας ξάδερφός του στην Αθήνα περιμένει την έκδοση της σύνταξής του εδώ και έξι χρόνια. Εξ ου και η προσβλητική ερώτηση για το αν η Ελλάδα θα ήταν σε καλύτερη μοίρα υπό οθωμανική διοίκηση.

Πώς γίνεται, αντί να φροντίζει τους πολίτες του, το ελληνικό κράτος, επί του παρόντος διοικούμενο από τον Μητσοτάκη, να προτιμάει να αποστέλλει λεφτά των φορολογουμένων και παλιά γερμανικά τανκς στην Ουκρανία αντί να πληρώνει τις συντάξεις των πολιτών του; Στο κάτω κάτω, ακόμα κι αν η Βρετανία ξόδεψε δισεκατομμύρια στους παράνομους βομβαρδισμούς του Ιράκ, η εκεί σύνταξή μου πληρωνόταν στην ώρα της.

Η σειρά τεσσάρων άρθρων θα επιχειρήσει να αναλύσει το υπόβαθρο αυτού του φαινομένου, καταλήγοντας σε μερικές προτάσεις για το πώς θα μπορούσε να μπει ένα τέλος στην ελληνική κουλτούρα των πελατειακών σχέσεων, των συνδρόμων υποτέλειας, του νεποτισμού, των δωροδοκιών και της ανικανότητας, των οποίων το φιάσκο με τις συντάξεις αποτελεί απλά την κορυφή ενός βρώμικου παγόβουνου.

Μόνο η ιστορία υπάρχει

Προκειμένου να κατανοηθεί το υπόβαθρο της σημερινής κατάστασης στην Ελλάδα, πρέπει να καταλάβει βασικά ιστορικά γεγονότα. Οι εσωτερικές δυσκολίες της Ελλάδας κατά τον απελευθερωτικό της αγώνα αποτέλεσαν κακή αρχή, η οποία μπορούσε να διορθωθεί αν ο Καποδίστριας δεν είχε δολοφονηθεί. Ο πολύ Άγγλος ήρωας της Ελλάδας, Λόρδος Βύρων, συνόψισε τις σκέψεις του όταν έγραψε ότι είχε έρθει στην Ελλάδα ‘για να υποστηρίξει όχι μια φατρία, αλλά ένα έθνος και για να συνεργαστεί με τίμιους ανθρώπους και όχι με κερδοσκόπους ή καταχραστές.

Αν και υπό τον Καποδίστρια το ελληνικό κράτος ξεκίνησε ευοίωνα, μετά τη δολοφονία του οι εξωτερική, κυρίως βρετανική, ανάμειξη, υποβοηθούμενη από την ελληνική πέμπτη φάλαγγα, άρχισε να υπαγορεύει την ελληνική πολιτική, με πιο κατάφωρο παράδειγμα την επιλογή βασιλιά για την Ελλάδα από το εξωτερικό, προκειμένου η χώρα να τύχει διεθνούς αναγνώρισης.

Πίσω απ’ όλα αυτά βρισκόταν η εμμονή της Βρετανίας με τη Ρωσία, η οποία είχε φυσικά υποστηρίξει τον Καποδίστρια, ο οποίος είχε διατελέσει υπουργός Εξωτερικών της. Τα πράγματα θα μπορούσαν να συνοψιστούν στην παρακάτω ρήση του Βρετανού πρέσβη στην Ελλάδα, το 1841: «μία πραγματικά ανεξάρτητη Ελλάδα είναι ένας παραλογισμός. Η Ελλάδα μπορεί να είναι είτε βρετανική είτε ρωσική, και επειδή δεν μπορεί να είναι ρωσική θα είναι βρετανική».

Ήταν πράγματι κυρίως η Βρετανία που παρεμπόδισε κάθε προσπάθεια της Ελλάδας να συνδράμει τη Ρωσία εναντίον των Οθωμανών, όπως δείχνει ο Κριμαϊκός Πόλεμος, όπου η Βρετανία και η σύμμαχός της Γαλλία απέκλεισαν το λιμάνι του Πειραιά. Ήταν αυτή η εμμονή με τη Ρωσία που καθόρισε την υποταγμένη στάση της Ελλάδας στις αυτοκρατορικές φιλοδοξίες της Βρετανίας. Και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος ήταν εξίσου απότοκο των παρεμβάσεων του Τσόρτσιλ και των αντιδικιών μεταξύ των Ελλήνων.

Αντιρωσική εμμονή

Ένας Βρετανός πολιτικός έγραψε εκείνη την εποχή: «αντί να κάνουμε την ελληνική αντίσταση πιο μετριοπαθή, πιο δημοκρατική και πιο γνήσια αντιπροσωπευτική της μάζας της ελληνικής κοινής γνώμης, την οδηγήσαμε στα άκρα. Αντί να συμβάλουμε στην ενδυνάμωση του ΕΑΜ με την ενθάρρυνση της συμμετοχής των μη κομμουνιστικών στοιχείων, επιχειρήσαμε να απομειώσουμε την επιρροή του και να το αποτρέψουμε από το να “μονοπωλήσει” το απελευθερωτικό κίνημα, βοηθώντας τους πολιτικούς του αντιπάλους.

»Οι εθνικιστές που προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε ήταν απλά εκείνοι οι άνθρωποι, στους οποίους η γερμανική προπαγάνδα εναντίον της “κόκκινης απειλής” ήταν πιο αποτελεσματική. Και ο Γκέμπελς ξημεροβραδιαζόταν για να αποδείξει ότι κάθε αντίσταση στους Γερμανούς ήταν κομμουνιστικής έμπνευσης. Δεν θα πρέπει να ξενίζει, λοιπόν, ότι τόσοι πολλοί από τους ‘εθνικιστές’ φίλους μας έγιναν, με όλη την ειλικρίνεια, δωσίλογοι» (Noel-Baker, Francis, Greece: the Whole Story, Hutchinson & amp; Co. Ltd., 1946, σ. 55-56).

Η κατάσταση είναι η ίδια σήμερα: «Εμείς [η Βρετανία] πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι, σε τελική ανάλυση, η Τουρκία πρέπει να θεωρείται πιο σημαντική για τα δυτικά στρατηγικά συμφέροντα από την Ελλάδα και ότι, αν αναγκαστούμε να αναλάβουμε ρίσκα, θα πρέπει να είναι τα ρίσκα της περαιτέρω επιδείνωσης των σχέσεων της Ελλάδας και όχι της Τουρκίας με τη Δύση» (British Interests in the Eastern Mediterranean, 11 Απριλίου 1975, NA-FCO 46/1248, φάκελος DPI/516/1, στο Mallinson, William, Britain and Cyprus, I.B. Tauris, Λονδίνο και Νέα Υόρκη, 2011, σ. 117).

Ενώ γράφονται αυτές οι γραμμές, η βρετανική πολιτική έναντι της Ελλάδας βασίζεται στην παραπάνω αντιρωσική εμμονή. Οποιοσδήποτε σκεπτόμενος Έλληνας, ειδικά της Κύπρου, το γνωρίζει αυτό. Γνωρίζει ότι αν απομακρυνθεί πολύ από τη γραμμή του ΝΑΤΟ, θα υπάρξουν προβλήματα με την Τουρκία, η οποία υποβοηθείται μυστικά και υποκινείται από τους Αγγλοσάξονες, οι οποίοι προσχηματικά μόνο αποδοκιμάζουν την τουρκική επιθετικότητα, χωρίς να πράττουν τίποτα ουσιαστικό, όπως τόσο ξεκάθαρα δείχνει η περίπτωση της Κύπρου.

Έτσι, μπορούμε να δηλώσουμε χωρίς συνέπειες ότι η Ελλάδα αποτελεί κράτος προς κατάρρευση, με την έννοια της έλλειψης κυριαρχίας και ότι ο πληγωμένος πληθυσμός της παραιτείται όλο και περισσότερο, αν δε μετατρέπεται σε σκλάβο. Υπάρχει μια ευρεία αντίληψη ότι κάποιες εκατοντάδες χρόνια οθωμανικής κατοχής διαμόρφωσαν τον λαό της Ελλάδας σε αυτό που είναι σήμερα. Εγώ, όμως, θεωρώ το παραπάνω περισσότερο απλοϊκή δικαιολογία παρά πιστευτή εξήγηση, δεδομένου ότι οι Οθωμανοί εκδιώχθηκαν από την Ελλάδα τουλάχιστον πριν από τέσσερις γενιές. Αυτά ως σύντομο υπόβαθρο. Στο επόμενο άρθρο θα στραφούμε στο σήμερα.