Χωρίς μπούσουλα ο Μητσοτάκης απέναντι σε Ερντογάν-Σκόπια-Ράμα

Ήταν η απάντηση του Ράμα στην υποψηφιότητα Μπελέρη από τη ΝΔ για την ευρωβουλή. Η εντυπωσιακή συγκέντρωση, την οποία δεν τόλμησε να ματαιώσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη, δημιουργεί αρνητικές εντυπώσεις στο ελληνικό κοινό και κυρίως στα στελέχη και τους ψηφοφόρους της ΝΔ, στους οποίους θέλησε να απευθυνθεί ο πρωθυπουργός με τον εθνικό συμβολισμό της υποψηφιότητας.

Ο Έντι Ράμα όρισε την 12η Μαΐου σαν ημέρα υπερηφάνειας των Αλβανών στην Ελλάδα και έβαλε στόχο την ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ το 2030, θεωρώντας ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να επηρεάσει την ενταξιακή πορεία της, όσο και αν παραβιάζει τα δικαιώματα της Ελληνικής Μειονότητας.

Μετά τον Ράμα τα Σκόπια

Το πιο άμεσο ζήτημα, όμως, προέρχεται από τη νέα ηγεσία των Σκοπίων, η οποία αμφισβητεί ευθέως την Συμφωνία των Πρεσπών. Η νεοεκλεγμένη πρόεδρος Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα αποκάλεσε “Μακεδονία” την χώρα της, προκαλώντας την αποχώρηση της Ελληνίδας πρέσβειρας Σοφίας Φιλιππίδου από την τελετή ορκωμοσίας. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιμετώπισε ενοχικά την Συμφωνία των Πρεσπών, και απέφυγε στην πενταετία της να θέτει την μη τήρησή της από την κυβέρνηση των Σκοπίων.

Το ίδιο έκανε στο σύντομο διάστημα της και η κυβέρνηση Τσίπρα, η οποία βαρύνεται και με την έλλειψη ρήτρας για την υποχρεωτικότητα στην εφαρμογή της Συμφωνίας. Όμως, τώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να την κατηγορεί η αντιπολίτευση ότι “εκλιπαρεί για την τήρηση μίας Συμφωνίας την οποία αποκαλούσε προδοτική”. Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης δέχεται πιέσεις και από το εσωτερικό του κόμματος του και από τον κόσμο που κατέβαινε στις διαδηλώσεις με σύνθημα “η Μακεδονία είναι ελληνική”, για πιο έντονη αντίδραση.

Το σημαντικότερο όμως είναι ότι από την στιγμή που τα Σκόπια έχουν ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει μοχλό πίεσης για την εξυπηρέτηση των εθνικών συμφερόντων. Επιπλέον, αν και δεν συνδέονται με την υλοποίηση των επιμέρους προβλέψεων της Συμφωνίας, στο πολιτικό επίπεδο έχει σημασία ότι η κυβέρνηση δεν έφερε προς ψήφιση τα πρωτόκολλα συνεργασίας, υπό τον φόβο αντιδράσεων της ομάδας Σαμαρά στην κοινοβουλευτική της ομάδα. Μοιάζει το Μέγαρο Μαξίμου να είναι σε μία κατάσταση από την οποία μόνο χάνει. Μπορεί τα Σκόπια να υποκύψουν τελικά στις ευρωπαϊκές και διεθνείς πιέσεις, ωστόσο η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει υποστεί πλήγμα στο κύρος της, έναντι τουλάχιστον του δεξιού ακροατηρίου.

Πολιτική διαπραγμάτευση με Τουρκία;

Όμως, το σημαντικότερο θέμα είναι πάντα η Τουρκία. Στην συνέντευξη του στην “Καθημερινή” ενόψει της συνάντησης του με τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο Ταγίπ Ερντογάν ανοίγει και επισήμως ζήτημα πολιτικής διαπραγμάτευσης για τα θέματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Φυσικά εννοεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας τα οποία αμφισβητεί, αφού η χώρα μας δεν αμφισβητεί κάτι. «Τα ζητήματα κυριαρχίας δεν βλάπτουν τον διάλογο», αναφέρει και προσθέτει ότι τα «προβλήματα θα πρέπει να επιλύονται ως πακέτο».

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην αντίστοιχη συνέντευξη που έδωσε στην Μιλιέτ μιλά πιο γενικά, αλλά δεν αρνείται τον πολιτικό διάλογο. Η θέση της χώρας όμως είναι δεδομένη ότι υπάρχει μόνο μία διαφορά: Η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ. Οι δηλώσεις που θα κάνουν μετά την συνάντηση η δύο ηγέτες έχουν σημασία για τις εντυπώσεις που θα διαμορφωθούν. Είναι ενδεικτικό ότι δεν θα δοθούν ερωτήσεις στους δημοσιογράφους, όπως έγινε και μετά την συνάντηση στην Αθήνα που υπογράφηκε και η Διακήρυξη των Αθηνών.

Μοιάζει η κυβέρνηση να παρασύρεται σε έναν εφ’ όλης της ύλης διάλογο με την Τουρκία, που να περιλαμβάνει και θέματα κυριαρχίας. Το αντίθετο ακριβώς από ότι την έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένως τόσο ο Κώστας Καραμανλής – ο οποίος είχε ζητήσει να ξεκαθαριστεί προς όλες τις κατευθύνσεις ότι πιέσεις δεν γίνονται δεκτές – όσο και πιο έντονα και κατηγορηματικά ο Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος εμμέσως πλην σαφώς μέμφεται την κυβέρνηση για υποχωρητικότητα.

Η κυβέρνηση αντιπαρέρχεται το ότι η Τουρκία με την επίκληση της Διακήρυξης των Αθηνών αποτρέπει ακόμη και την προκήρυξη θαλάσσιου πάρκου στο Αιγαίο – σαφής επαναφορά των γκρίζων ζωνών – και προτάσσει τον διάλογο ωσάν να είναι αυτοσκοπός και ότι θα έλθουν Τούρκοι τουρίστες στο Αιγαίο με τις συμφωνίες για τις βίζες! Μοιάζει όμως η έλλειψη εντάσεων στο Αιγαίο και στον εναέριο χώρο εδώ και έναν χρόνο, να είναι το αντάλλαγμα για την σιωπηρή προώθηση της αναθεωρητικής ατζέντας της Τουρκίας.

Βέβαια η στιγμή της αλήθειας θα είναι εάν θα κάνει το επόμενο βήμα και πιστοποιήσει με οποιοδήποτε τρόπο την πολιτική διαπραγμάτευση. Τότε οι αντιδράσεις και από το πολιτικό σύστημα, αλλά και από το εσωτερικό του κόμματος του θα είναι έντονες. Μπορεί το ευρύτερο σύστημα εξουσίας να θέλει “συνεκμετάλλευση παντού”, όπως επιδιώκει ο Τούρκος πρόεδρος, ωστόσο ο απρόβλεπτος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ προς το παρόν δεν είναι στην ίδια γραμμή όπως – και εκών άκων – ο Νίκος Ανδρουλάκης.