Χωρίς ρόλο η Ελλάδα στο ρευστό γεωπολιτικό πεδίο

Ο Τόμας Μπάρακ, ο νέος Αμερικανός Πρέσβης στην Τουρκία που φαίνεται ότι έχει μια αίσθηση των ιστορικών και γεωπολιτικών δεδομένων της περιοχής, μόλις πρόσφατα επεσήμανε σε τηλεοπτική συνέντευξη του πως «ζούμε σε μια πολύ δύσκολη περιοχή» και αφού ανέφερε με έμφαση και κατά σειρά «Ελλάδα, Κύπρο, Ιράν, Ρωσία, Ουκρανία, Αρμενία, Αζερμπαϊτζάν, Αίγυπτο, Χώρες του Κόλπου, Κίνα», αναφέρθηκε στην Τουρκία και τον ρόλο της σημειώνοντας πως η Τουρκία πορεύεται μέσα σε όλα αυτά με επιτυχία που εκπλήσσει.

Το ερώτημα βέβαια είναι το πως και με ποιους πορεύεται η Ελλάδα σε μια περιοχή με μεγάλη ρευστότητα και εντάσεις. Η Αθήνα, τα τελευταία χρόνια επί Κυβερνήσεων Κυριάκου Μητσοτάκη, προσπάθησε να ισορροπήσει και να πορευτεί, στη βάση σημαντικών και υπαρκτών προβλημάτων που υπήρχαν στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ (κυρίως επί διακυβέρνησης Μπάϊντεν)  αλλά και με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πολλά όμως από αυτά τα δεδομένα ή τις βεβαιότητες στις οποίες στηρίχθηκε η Ελληνική εξωτερική πολιτική τα τελευταία χρόνια, ή ατόνησαν αισθητά, ή δεν υπάρχουν πλέον, καθώς οι αλλαγές ήταν ραγδαίες. Με μια σειρά στοχευμένες και μεθοδικές κινήσεις η Τουρκία εκμεταλλευόμενη και την ισχύ της και την σημαντική γεωπολιτική της θέση, άρχισε να αλλάζει τα δυσμενή για αυτή δεδομένα και να αποκαθιστά τις “αβαρίες” της και να εκμεταλλεύεται για τα δικά της συμφέροντα  και την ρευστότητα και τις εντάσεις στην περιοχή. Πρακτικά απέκτησε ένα σημαντικό και ηγεμονικό ρόλο στην περιοχή.

Με την προβολή της ισχύος της σε μια σειρά από τομείς (στρατιωτικό, πληθυσμιακό, οικονομικό, πολιτικό διπλωματικό) κατάφερε να έχει ρόλο και λόγο και μάλιστα επικυρίαρχο για ό,τι γίνεται στη περιοχή. Στη Συρία η Άγκυρα εμφανίζεται ως σταθεροποιητική δύναμη και ως “εγγυητής” των εξελίξεων. Στη Λιβύη ανατρέπει τα δεδομένα και εκτός από την διεθνώς αναγνωρισμένη Κυβέρνηση Ντεϊμπά, κατάφερε να προσεγγίσει και να καλλιεργήσει σχέσεις και με τον Στρατηγό Χαφτάρ και το Κοινοβούλιο της Βεγγάζης και από εχθροί πλέον είναι «φίλοι με κατανόηση» και η Βεγγάζη δείχνει πλέον έτοιμη να νομιμοποιήσει και να κυρώσει το κατά τα άλλα “παράτυπο και παράνομο” τουρκολιβυκό Μνημόνιο.

Και αυτά είναι κάποιες παράμετροι της Τουρκικής “ευελιξίας”. Είναι πλέον και με τις ευλογίες της Διεθνούς Κοινότητας ένας από τους πλέον αξιόπιστους και αποτελεσματικούς μεσολαβητές στον πόλεμο της Ουκρανίας, καθώς σε όλη την διάρκεια της κρίσης διατήρησε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και καλές σχέσεις και με την Ρωσία και με την Ουκρανία.

Ο ρόλος της Ελλάδας

Η Τουρκία του “απομονωμένου Ερντογάν” πήγε ακόμα  ένα βήμα πιο μακριά καθώς πέτυχε την συμμετοχή της στα γιγαντιαία εξοπλιστικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης , παρά τις αντιρρήσεις της Ελλάδας που είναι μέλος της ΕΕ, της Ευρωζώνης αλλά και τις ενστάσεις της Κύπρου που ένα μέρος του νησιού τελεί ακόμα υπό σκληρή τουρκική κατοχή.

Οι ΗΠΑ του Τραμπ, δεν προσεγγίζουν μόνο πάλι την Τουρκία, αλλά αμβλύνουν τους όρους και προετοιμάζονται συστηματικά για “ολική επαναφορά” της Τουρκίας στην συμπαραγωγή των F-35, όσο για την προμήθεια τω F-16 , φαίνεται πως και εδώ “μπήκε το νερό στο αυλάκι”, με κάποιες διαμαρτυρίες γερουσιαστών και τους “αστερίσκους” που προσπάθησε να βάλει η Αθήνα, απλά να έχουν ένα διακοσμητικό ρόλο.

Οι ανακατατάξεις και οι ανατροπές στην ευρύτερη περιοχή με την ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας, λογικά πρέπει να ωθήσουν την ελληνική κυβέρνηση, να προχωρήσει σε ριζικούς αναπροσανατολισμούς της εξωτερικής πολιτικής, προκειμένου η Ελλάδα να έχει κάποιο ρόλο και λόγο στις εξελίξεις, ως χώρα μέλος της ΕΕ, του ΝΑΤΟ, αλλά και λόγω της γεωστρατηγικής θέσης της και των διαχρονικών επιλογών της.