Χρονιά καμπής το 2024 – Oρόσημο οι ευρωεκλογές

Το 2024 θα φανεί και εάν οι κινήσεις Μητσοτάκη στα ελληνοτουρκικά, το μεταναστευτικό και τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών προκαλέσουν διαρροές στη ΝΔ. Μέχρι στιγμής ο Κυριάκος Μητσοτάκης μοιάζει απρόσβλητος. Μετά από μία τετραετία που κατέγραψε αποτυχίες η κυβέρνηση διατηρεί πρωτοφανή πολιτική κυριαρχία, ενώ η δυνητική αμφισβήτηση προς το παρόν διαφαίνεται περισσότερο στο εσωτερικό της από την δεξιά πτέρυγα της ΝΔ.

Η κυβέρνηση απέτυχε στην αντιμετώπιση της ακρίβειας που κατατρώγει τα λαϊκά εισοδήματα, η εγκληματικότητα γνωρίζει έξαρση παρά τη σημαία του “νόμου και της τάξης”, η δημόσια Υγεία είναι υπό διάλυση, το επιτελικό κράτος αφού αποδείχθηκε αναχρονιστικό και πελατειακό στα Τέμπη στην συνέχεια κατέρρευσε στις πυρκαγιές και στις πλημμύρες. Τέλος, έκανε την παρακολούθηση φίλων και αντιπάλων μέθοδο άσκησης της εξουσίας και εν συνεχεία παραβίασε το δημοκρατικό πλαίσιο ελέγχου.

Ωστόσο, οι εμφανείς αποτυχίες της κυβέρνησης και η αντίστοιχη κοινωνική δυσαρέσκεια που καταγράφεται σε όλες τις μετρήσεις, δεν μεταφράζονται σε πολιτικές-εκλογικές απώλειες και σε ενίσχυση των αντιπολιτευτικών δυνάμεων. Η απάντηση στο παράδοξο είναι ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαθέτει σχέδιο (καλό ή κακό) για τη νεοφιλελεύθερη αναδιάρθρωση της χώρας (το οποίο  προανήγγελλε στο πρωτοχρονιάτικο μήνυμα του, μιλώντας για “ορμητικό κύμα αλλαγών που θα ξεβολέψουν πολλούς) δίνοντας έμφαση στην οικονομική ανάπτυξη, έστω άνιση και κοινωνικά άδικη. Παράλληλα, ευθυγραμμιζόμενος με τις ΗΠΑ στο Ουκρανικό και στη Γάζα, αλλά και εξομαλύνοντας τις σχέσεις με την Τουρκία, με προς το παρόν “μικρές” εθνικές υποχωρήσεις, δημιουργεί την αίσθηση της ασφάλειας σε ένα ταραγμένο περιβάλλον.

Ενοχική αντιπολίτευση

Σε αντίστιξη η αξιωματική αντιπολίτευση κινήθηκε αποσπασματικά και περιπτωσιολογικά και κυρίως δεν δημιούργησε την πεποίθηση σε ευρύτερα στρώματα ότι διαθέτει συνολικό και πειστικό σχέδιο για την χώρα. Αποφασιστικής σημασίας είναι ο θηριώδης προπαγανδιστικός μηχανισμός υπέρ του Κυριάκου Μητσοτάκη – σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα! Ήταν, άλλωστε, πρώτο μέλημά του από την ανάληψη της ηγεσίας της ΝΔ. Τα κατεστημένα ΜΜΕ παρουσιάζουν σε καθημερινή βάση μία στρεβλή εικόνα της πραγματικότητας και των προεκτάσεών της.

Η στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν το 2023. Άρχισε το 2015 όταν έκανε στροφή 180 μοιρών και αναγκάστηκε να αποδεχθεί το νεοφιλελεύθερο σχέδιο των δανειστών με το τρίτο μνημόνιο και επικυρώθηκε το 2019, έστω κι αν δεν είχε τότε φανεί. Από το 2015 μέχρι και το 2023 ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε εγκλωβισμένος στην αντίφαση των ιδεοληψιών του και εγκλωβισμένος στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο. Έχοντας ενοχές δεν υπερασπίστηκε καν τις επιτυχίες του που απέδειξαν, πέραν των άλλων, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες διαχειριστική αποτελεσματικότητα, υπό τον φόβο ότι θα επικύρωναν την πολιτική και ιδεολογική του μετατόπιση.

Έμεινε να δίνει μάχες οπισθοφυλακών για το εάν το μαξιλάρι ήταν μεγάλο ή μικρό, για το νόμο Κατρούγκαλου, για το μεταναστευτικό, τις αρνητικές πτυχές των οποίων φρόντιζαν να μεγεθύνουν πολλές φορές με fake news τα πρόθυμα συστημικά ΜΜΕ που είχε κυριολεκτικά τρομάξει το 2015. Οι ολοκληρωμένες προτάσεις που κατέθεσε για την οικονομία, για την ακρίβεια, για το στεγαστικό έδιναν την εντύπωση ότι είναι αποσπασματικές και ασύνδετες και δεν συνοδεύονταν από αίσθηση αξιοπιστίας. Η ελληνική κοινωνία ηττημένη μετά το 2015 δείχνει να προτιμά την σκληρή πραγματικότητα της μητσοτακικής διακυβέρνησης από μία νέα περιπέτεια.

Δύσκολη συνέχεια

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αξιοποίησε τις επιτυχίες της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ το 2015-2019 που σταθεροποίησε την οικονομία και την έβγαλε από τα μνημόνια, τις καπηλεύτηκε ως δικές του και εν συνεχεία εκμεταλλεύτηκε την δημοσιονομική χαλάρωση στο ευρωπαϊκό πεδίο λόγω της πανδημίας. Μη έχοντας ενδοιασμούς εκποίησε δημόσια περιουσία και μοίρασε κρατικό και ευρωπαϊκό χρήμα, διαχέοντας την διαφθορά σε όλες τις βαθμίδες της κοινωνίας, με κάθε είδους αναθέσεις, με ανοχή της φοροδιαφυγής και επέκταση της παραοικονομίας, ενώ συγκράτησε τις κοινωνικές εκρήξεις των χαμηλότερων στρωμάτων, μοιράζοντας επιδόματα, τα οποία παλαιότερα κατήγγειλε.

Στην αυγή του 2024 ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαφημίζει ότι το 2024 θα είναι και η χρονιά των μεγάλων deals. Αυτό σημαίνει πως ότι έχει απομείνει υπό δημόσιο έλεγχο από την τριτοβάθμια εκπαίδευση μέχρι το νερό θα δοθεί βορά στα ιδιωτικά συμφέροντα, ενώ θα συνεχιστεί το πάρτι των funds και των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων στον τομέα της κατοικίας και η άναρχη ανάπτυξη στον τουρισμό. Ο μητσοτακικός “πολυδύναμος εκσυγχρονισμός” παραπέμπει στον Κώστα Σημίτη για να υπογραμμίσει ότι εκείνος είναι που παρέλαβε την σκυτάλη του σημιτισμού.

Πάντως, στο τέλος του 2023 για πρώτη φορά αναδείχθηκε η εσωκομματική αντιπολίτευση με την διαφοροποίηση του Αντώνη Σαμαρά στα ελληνοτουρκικά και το μεταναστευτικό. Να προστεθεί και ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών, εφόσον τείνει να δημιουργήσει ρήγμα μεταξύ της μητσοτακικής και της παραδοσιακής ΝΔ. Έχει ενδιαφέρον εάν ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιάσει το νήμα της πλήρους μετάλλαξης της ΝΔ –σχέδιο που υπήρχε από το 2019– ή εάν θα αναζητήσει έναν συμβιβασμό με τις παραδοσιακές δυνάμεις του κόμματός του.

Οι απειλές και οι εκβιασμοί πάντως προς τους βουλευτές για να περιορίσει τις απώλειες στον συμβολικής σημασίας γάμο των ομοφύλων δεν δείχνουν να έχουν το αποτέλεσμα που θα επιθυμούσε το Μαξίμου. Η αντίδραση δεν προκύπτει μόνο από την μικρότερη ή μεγαλύτερη σαμαρική ομάδα, αλλά και από την καραμανλική πτέρυγα. Κρίσιμο είναι ότι στο παιχνίδι μπήκε η Εκκλησία.

Τα μυστήρια της Αριστεράς

Οι ευρωεκλογές θα είναι ορόσημο και για την αντιπολίτευση, αφού θα καταγράψουν όχι μόνο την σειρά των κομμάτων αλλά εάν μπορεί να αμφισβητήσει την πολιτική κυριαρχία Μητσοτάκη. Ο Στέφανος Κασσελάκης οικοδομεί το δικό του προφίλ, αναδεικνύοντας κοινωνικά ζητήματα και το επενδύει με πολιτικές θέσεις απέναντι στην κυβέρνηση, αλλά και ενίοτε παίρνοντας αποστάσεις από το παρελθόν του ΣΥΡΙΖΑ.

Το έπραξε ψηφίζοντας τις αμυντικές δαπάνες και ασκώντας κριτική στο υπερβολικά μεγάλο “μαξιλάρι” του Ευκλείδη Τσακαλώτου, επισκέφθηκε τον τραυματία αστυνομικό και κατήγγειλε τα ψέματα Γεωργιάδη για το μεταναστευτικό. Κυρίως, όμως, προβάλλει την ανάγκη μίας διαφορετικής οικονομικής πολιτικής με ριζικά διαφορετικό ρόλο του δημόσιου τομέα και του κοινωνικού κράτους. Μένει να αποδειχθεί εάν αυτό θα αποτελέσει τον πυρήνα ενός ολοκληρωμένου σχέδιού διακυβέρνησης σε αντιπαραβολή με τη νεοφιλελεύθερη αποδόμηση.

Εκ των πραγμάτων οι τοποθετήσεις του είναι αποσπασματικές. Το συνέδριο του Φεβρουαρίου αποτελεί ευκαιρία για συστηματοποίηση της διαφορετικής πολιτικής-προγραμματικής του πρότασης. Παράλληλα φαίνεται να ξεκαθαρίζει το εσωκομματικό τοπίο μετά την διάσπαση. Η Νέα Αριστερά που κινείται κάτω από το 2,5% δεν απέκτησε δυναμική και εξακολουθεί να έχει στόχο τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως έδειξε η πρόσφατη συνέντευξη στο Βήμα του προέδρου της Κοινοβουλευτικής της Ομάδας. Περισσότερο έβαλε κατά του ΣΥΡΙΖΑ και του αρχηγού του και λιγότερο κατά της ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Από τις καθημερινές τοποθετήσεις προκύπτει ότι το πρόβλημα που οδήγησε στην διάσπαση ήταν το πρόσωπο του νέου αρχηγού κι όχι πολιτικές διαφορές. Οι θέσεις που εκφράζουν είναι παραπλήσιες και σε κάθε περίπτωση όχι αγεφύρωτες. Αν και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν το ΠΑΣΟΚ δεύτερο, το σύστημα Μητσοτάκη εξακολουθεί να θεωρεί κύριο αντίπαλο τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Στέφανο Κασσελάκη.

Το ΠΑΣΟΚ με περίπου 100 δήμους και διατηρώντας σημαντικά κατάλοιπα των δυνάμεών του στους επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς έχει προϋποθέσεις ανάκαμψης. Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν ανέπτυξε αντίστοιχη πολιτική δυναμική, λόγω της ελεύθερης πτώσης του ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα πια θα πρέπει να αντλήσει ποσοστά όχι από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά κυρίως από τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ενδεικτικό είναι ότι εξακολουθεί να έχει σαν στόχο την δεύτερη θέση και τον ΣΥΡΙΖΑ. Σταθερά στόχο τον ΣΥΡΙΖΑ έχει και το ΚΚΕ με τις ανοίκειες για πολιτικό αρχηγό δηλώσεις του Δημήτρη Κουτσούμπα για τον Στέφανο Κασσελάκη («από που ξεφύτρωσε αυτό το φυντάνι»).