Ζυμώσεις για αλλαγή ηγεσίας εν πλω στη ΝΔ και στο βάθος Δένδιας

Οι εσωκομματικοί παράγοντες στη ΝΔ που ανησυχούν από την συνεχή πτωτική πορεία της κυβέρνησης, σε συνδυασμό με τη νεοφιλελεύθερη και “δικαιωματιστική” μετάλλαξη του κόμματος, αναζητούν τις πρόσφορες διαδικασίες για την αντικατάσταση του Κυριάκου Μητσοτάκη, με ή χωρίς την συναίνεση του ιδίου. Κάτι παρόμοιο δεν έχει ξαναγίνει – η περίπτωση του Ανδρέα Παπανδρέου είχε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ασθένειάς του. Όμως πάντα υπάρχει μία πρώτη φορά. Δίχως σε καμία περίπτωση να είναι της ίδιας εμβέλειας και βαρύτητας, για πρώτη φορά υπήρξε και αποπομπή αρχηγού, του Κασσελάκη, από την Κεντρική Επιτροπή του δικού του κόμματος. 

Η απουσία της αντιπολίτευσης είναι δίκοπο μαχαίρι για τον πρωθυπουργό: Aπό τη μία του επιτρέπει να διατηρεί την πολιτική κυριαρχία. Από την άλλη, όμως, λείπει το αντίπαλο δέος που θα λειτουργούσε συσπειρωτικά και για το κυβερνητικό στρατόπεδο και θα απέτρεπε κινήσεις αμφισβήτησης με το επιχείρημα “να μην ενισχυθεί ο αντίπαλος”, ειδικά τώρα που η ΝΔ είναι σε αποδρομή, όπως φάνηκε στις ευρωεκλογές και επιβεβαιώνεται από τις δημοσκοπήσεις.

Πάει το restart Μητσοτάκη… 

Ο πρωθυπουργός δεν δείχνει ότι μπορεί να ανακόψει την υποχώρηση, ή πολύ περισσότερο να επαναφέρει το κυβερνών κόμμα σε ανοδική τροχιά. Το πολυπόθητο και πολυδιαφημισμένο restart, με αρχή την ΔΕΘ, κάηκε. Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν συνεχιζόμενη πτώση και οι δημοσκόποι αναγκάζονται να κάνουν αλχημείες και να συγκρίνουν το ποσοστό των ευρωεκλογών με την εκτίμηση ψήφου για να προβάλλουν θετική εικόνα. Οι ανησυχίες εντείνονται από τις δυσμενείς προβλέψεις στην οικονομία, από τις εξελίξεις στα εθνικά θέματα και από την γενικότερη αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τα ζητήματα της καθημερινότητας με πρώτο βέβαια την ακρίβεια, την απαξίωση του δημόσιου συστήματος υγείας, και γενικότερα το χαμηλό επίπεδο διαβίωσης.

 

Εάν τώρα, με την αντιπολίτευση μεταξύ εσωστρέφειας (στο ΠΑΣΟΚ) και διάλυσης (στον ΣΥΡΙΖΑ) η κυβέρνηση κινείται στο 22-25% στην πρόθεση ψήφου, τότε πού θα βρίσκεται σε μερικούς μήνες όταν τα προβλήματα στην οικονομία διογκωθούν και με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η Κεντροαριστερά μπει σε τροχιά ανασυγκρότησης; Πέρα όμως από τις εξελίξεις στη Κεντροαριστερά υπάρχει και ο δεξιότερα της ΝΔ χώρος που ενισχύεται, παρότι και εκείνος είναι κατακερματισμένος.

Το να προλάβουν ενδεχόμενες ανεξέλεγκτες εξελίξεις και να διατηρηθεί η ΝΔ στην κυβέρνηση, είναι κοινός παρονομαστής παραγόντων στο εσωτερικό της κυβέρνησης και της ΝΔ, όπως και τμημάτων του επιχειρηματικού συστήματος. Τα “υποσυστήματα” ακόμη στηρίζουν τον Μητσοτάκη, αλλά αυτό περισσότερο οφείλεται στο ότι δεν έχει υπάρξει διάδοχη κατάσταση και δεν εμπιστεύονται ακόμα την αντιπολίτευση. Η ανησυχία όμως είναι έκδηλη στους επιχειρηματικούς κύκλους για τις εξελίξεις στην οικονομία.

Καραμανλής και Σαμαράς 

Καθώς εντείνονται οι ανησυχίες για την πορεία της κυβέρνησης και ο κίνδυνος της απώλειας της εξουσίας, ενεργοποιούνται οι παραδοσιακοί παράγοντες της δεξιάς παράταξης. Χαρακτηριστική ήταν η κοινή εμφάνιση του Σαμαρά με τον Καραμανλή προ δύο μηνών με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του Κοττάκη. Οι δύο πρώην πρωθυπουργοί, πέρα από το ότι μοιράζονται κοινές ανησυχίες, συντονίζουν τα βήματα τους, τουλάχιστον εδώ και δύο χρόνια, μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου των υποκλοπών. Στην ΔΕΘ του 2022 δημοσιοποίησαν το πρώτο κοινό δημόσιο ραντεβού και ακολούθησαν και άλλα με αποκορύφωμα την κοινή εμφάνιση. 

Ο Καραμανλής έχει εκδηλώσει δημοσίως την ανησυχία του για την πορεία της χώρας αλλά και της παράταξης, με τοποθετήσεις του για το δημογραφικό, για τη νόθευση της δημοκρατίας και βεβαίως κατ’ επανάληψη για την πορεία των εθνικών θεμάτων. Ο πρώην πρωθυπουργός φέρεται να βλέπει σαν διέξοδο την αντικατάσταση του Μητσοτάκη από τον υπουργό Αμύνης, Δένδια. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες έχει γίνει και ραντεβού των δύο, παρουσία τρίτου προσώπου. Ο Δένδιας έχει καλλιεργήσει προφίλ καραμανλικού και έχει ανοίξει αρχηγική περπατησιά, πραγματοποιώντας και ανοίγματα ακόμη και σε πρόσωπα που προς το παρόν είναι με τον Μητσοτάκη. Σε κάθε περίπτωση θεωρείται ο βασικός δελφίνος και έχει αποδοχή στην Κεντροαριστερά, καθώς και σε τμήματα του επιχειρηματικού και μιντιακού συστήματος.

Ο Σαμαράς προς το παρόν έχει την δική του οπτική για τα πράγματα. Έχει διαρρήξει τις σχέσεις του με τον Μητσοτάκη και έχει κάνει κινήσεις αμφισβήτησης, ακόμη και στο κοινοβουλευτικό πεδίο, καθώς παραμένει βουλευτής. Καταψήφισε το νομοσχέδιο για το μεταναστευτικό και ηγήθηκε της αντίδρασης στον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, με αποτέλεσμα να καταψηφίσει το νομοσχέδιο το ένα τρίτο των βουλευτών της συμπολίτευσης. Με τον Καραμανλή συμπίπτει στην ανησυχία για το μέλλον του Ελληνισμού. Οι συνομιλητές του θεωρούν ότι «είναι θέμα χρόνου να εκδηλωθεί κίνηση αμφισβήτησης του Κυριάκου Μητσοτάκη ο οποίος δεν θα βγάλει την τριετία στην κυβέρνηση». Ωστόσο διατηρεί τις επιφυλάξεις του για το αν ο Δένδιας είναι η ενδεδειγμένη πρόταση για την επόμενη ημέρα στη ΝΔ. 

Κινήσεις βουλευτών 

Η ερώτηση των 11 βουλευτών της ΝΔ για τα κόκκινα δάνεια είναι ενδεικτική της υποχώρησης του κύρους του Μητσοτάκη, γεγονός που εντείνει την αποσταθεροποίηση της κυβέρνησης. Η ερώτηση ήταν καίρια, καθώς ανέδειξε τον αντιλαϊκό χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, σε αντίθεση με την ευνοϊκή συμπεριφορά προς τον τραπεζικό τομέα και τα funds. Πρόκειται για την πολιτική που συμβολίζει την εγκατάλειψη του κοινωνικού χαρακτήρα του κόμματος προς όφελος των συμφερόντων που ευνοεί η νεοφιλελεύθερη μετάλλαξη της κυβέρνησης. Επιπλέον στόχευε στον υπουργό Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, το όνομα του οποίου παίζει στο ευρύτερο παιχνίδι της διαδοχής του Μητσοτάκη.

Την συζήτηση για την “αλλαγή εν πλω” έχει, άλλωστε, καλλιεργήσει και ο ίδιος. Σε παλαιότερη τηλεοπτική συνέντευξή του, στην ερώτηση για το αν θα «οδηγήσει εκείνος τη ΝΔ στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση», είχε απαντήσει: «αυτή την ερώτηση να μου την κάνετε σε τρία χρόνια». Αλλά και από το περιβάλλον του Μεγάρου Μαξίμου γίνονταν διαρροές για πιθανή μετακόμισή του σε διεθνή φορέα. Προς την ίδια κατεύθυνση συνηγορεί η διαπίστωση ότι κανένας πρωθυπουργός δεν έχει κερδίσει τρίτη συνεχόμενη εκλογική αναμέτρηση. Είχε μεν κερδίσει το ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1993-2004, αλλά με αλλαγή σκυτάλης από τον Ανδρέα Παπανδρέου στον Σημίτη, ο οποίος δεν πήγε σε τρίτη αναμέτρηση, αλλά παρέδωσε στον Γιώργο Παπανδρέου. 

Βεβαίως το πώς θα κινηθεί ο Μητσοτάκης δεν είναι γνωστό. Εκείνο που είναι βέβαιο είναι ότι ακόμη και αν συναινέσει σε αλλαγή εν πλω, θα θέλει να έχει ρόλο και λόγο στη διάδοχη κατάσταση. Το εάν θα τελεσφορήσουν οι πρωτοβουλίες στο παρασκήνιο για την ανατροπή του σε περίπτωση που δεν συναινέσει επίσης δεν είναι βέβαιο. Εκείνο που μπορεί να προβλεφθεί με ασφάλεια είναι ότι οι γαλάζιοι βουλευτές θα συνεχίσουν να κινούνται με ερωτήσεις και δημόσιες τοποθετήσεις. Όσο θα αυξάνεται ο κίνδυνος για την επανεκλογή τους, τόσο μειώνονται οι ενδοιασμοί τους και θα αυξάνεται η προθυμία τους να συμμετάσχουν σε μία αντιηγετική κίνηση, ειδικά εάν αυτής ηγούνται προσωπικότητες, όπως οι Καραμανλής και Σαμαράς. Προς αυτή την κατεύθυνση δείχνει και η πρόσφατη ερώτηση των “11”.