Αισχύλος και Ευρυπίδης: Μία σύγκριση

Ο Ευριπίδης εμπνέεται στη θαλασσινή σπηλιά τής Σαλαμίνας. Εκείνη τη γαλήνη δεν την βρήκε στην πολύβουη Αυλή τού Βασιλιά Αρχέλαου με τους επαγγελματίες κόλακες. Δεν έχει σημασία πόσο ζούμε εδώ, στην υλιστική πλευρά των φαινομένων, όπως διατρανώνει η Αντιγόνη τού μυημένου στα Ελευσίνια Σοφοκλή.

Αντίθετα, ο Αισχύλος βρίσκει τραγικό θάνατο στη Σικελία, κυνηγημένος για τον “Προμηθέα Λυόμενο”. Οι δύο αδικοσκοτωμένοι τραγικοί ποιητές κονταροχτυπιούνται μετά θάνατον για την πολυπόθητη Ανά-στασιν. Όσο όμως κι αν κερδίζει ο Αισχύλος, για μικροπολιτικούς λόγους, ο Ευριπίδης αναδεικνύεται στους αιώνες “ο τραγικότερος τών τραγικών”. Και είναι για τον πολιτισμό.

Τα υβριδικά του μέτρα, οι ρεαλιστικοί χαρακτήρες, το μυθολογικό παράδοξο τής ανάληψης μιας μητροκτόνου Μήδειας πάνω στο άρμα τού παππού τής Αελίου…. τον καθιστούν τον πρώτον αρχαίο μοντερνιστή, πρώτον εισηγητή τού λεγόμενου “θεάτρου τού Παρ-Α-Λόγου”.

Φύσις και Πολιτισμός είναι τα κλειδιά τής πρωτότυπης δραματουργίας του. Μακριά από τη Φύση, μακράν τού Πνευματικού Πολιτισμού πρωτότυπη διαχρονική καλλιτεχνική ποιητική Δημιουργία δεν νοείται. Κι ας παλεύουν οι συκοφάντες ματαιοκάματοι σοφιστές. Άλλο Σοφός, άλλο φιλόσοφος, άλλο δοκησίσοφος. Ο Πανδαμάτωρ Χρόνος ακριβοδίκαιος Κριτής. Και η αμείλικτη Νέμεσις καιροφυλακτεί.

Ουαί τοις αναξίοις νικηταίς. Τσίγκινα τα βραβεία, βραχύβιες οι διακρίσεις τους, χάρτινες…. Ποιος θυμάται σήμερα τους αυλικούς τού παππού τού Μεγαλέξανδρου;;; Μήτε καν τον ίδιον χωρίς τον διάσημο εγγονό του. Ξαναδιαβάζω τον σεφερικό “Βασιλιά τής Ασίνης”…