Αποδόμηση του παραδοσιακού Λόγου και ελευθερία της έκφρασης

Το πρόβλημα εντοπίζεται από την μετανεωτερική αποδόμηση και μετά μηδέποτε περιοριζόμενη στην Τέχνη ή στη Λογοτεχνία. Αντανακλά σε όλες τις μορφές, σε όλα τα είδη κοινωνουμένου νοήματος, σε κάθε δημόσια εκδήλωση ή “παράστασή” μας. Ειδικά στα τηλεοπτικά παράθυρα – όταν η εκπομπή μεταδίδεται ζωντανά – είναι μεγάλο το άγχος των συνομιλούντων ή – συνήθως – μονολογούντων αστέρων μην τύχει και υποπέσουν σε κάποιο βαρύ ιδεολογικό-γλωσσικό ατόπημα και καταστραφούν δια παντός αφανιζόμενοι εφεξής από δημοσίου προσώπου (ή προσωπείου, ανάλογα)…

Όμως μήπως κι αυτός δεν συνιστά έναν άλλου τύπου φασισμό από την ανάποδη; Εάν υπάρχει αυτό-λογοκρισία, δεν μπορούμε να ευελπιστούμε σε ελεύθερο δημιουργικό πέταγμα τής Σκέψης μήτε σε ατομικό μήτε σε συλλογικό επίπεδο.

Αποδόμηση ή αυταρχισμός

Στη βάση όλων των “θρησκευτικών” πολέμων ανιχνεύεται πάντα η απαίτηση των πάσης φύσεως δοκησισόφων να επιβάλλουν τα δικά τους ιδεολογήματα ως αδιαμφισβήτητα δόγματα. Όσοι δεν υπακούν, δεν συμμορφώνονται, δεν υποκύπτουν, δεν μεταστρέφονται, δεν υποδύονται το ρόλο τού “μετανοούντος” αναμορφωμένου, υπόκεινται σε διωγμούς, καθίστανται αυτομάτως θύματα ενός άτυπου φασισμού, είτε καταγράφεται από την επίσημη Ιστορία (που γράφουν – ως γνωστόν – οι νικητές) είτε όχι…

Στην μακραίωνη Ιστορία των πολιτιστικών μορφωμάτων ο Πολιτισμός δεν είναι ενιαία τε και αδιαίρετη οντότητα. Σε όλα τα απολυταρχικά καθεστώτα η κατασκοπεία τής “ζωής των άλλων” οδηγεί σε συκοφαντίες, εξορίες, εξοντώσεις και περνάνε πολλές δεκαετίες μέχρι να αποκατασταθούν τα όποια θύματα.

Σχετικά μυθοπλαστικά έργα που παρακολούθησα πρόσφατα είναι:

1. Tο έργο τού ΣΑΜ ΧΟΛΚΡΟΦΤ “Ένας καθρέφτης”, που παρουσιάζει ο Θεατρικός Οργανισμός Πρώτες ύλες επί της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου 80-82.
2. “Η νέα χρονιά που δεν ήρθε ποτέ”: Μία ταινία για τη Ρουμανία του Τσαουσέσκου.
3. Η ευρηματική πολιτισμική παραβολή “ΠΕΤΕΤΕΡΙΑΝ” του Μιχάλη Τακτικάκη σε σκηνοθεσία: Ίρις Κατσούλα στο Θέατρο Δρόμος.
4. “Ο Ψεύτης ΄Ηλιος” στο Θέατρο Αγγέλων Βήμα σε μετάφραση και σκηνοθεσία τής Μαργαρίτας Δαλαμάγκα-Καλογήρου.

«Θεατρική μεταφορά της οσκαρικής ταινίας με φόντο τη σταλινική Ρωσία, όπου η ζωή ενός συνταγματάρχη του Κόκκινου Στρατού ανατρέπεται δραματικά όταν επιστρέφει ο πρώτος αγαπημένος της γυναίκας του. Ο Σεργκέι Κοτόβ, ήρωας της Επανάστασης και παρασημοφορημένος αγωνιστής του Κόκκινου Στρατού ζει με την πολυαγαπημένη του γυναίκα Μαρούσια και την κόρη τους Νάντια σε ντάτσα – εξοχική κατοικία παραχωρημένη από τον ίδιο τον Στάλιν σε αναγνώριση των υπηρεσιών του, αλλά και της στενής φιλίας τους. Μαζί τους ζει και η ευρύτερη οικογένεια της Μαρούσια, όλα τα μέλη της επιφανείς εκπρόσωποι της “παλιάς ζωής”. Μια Κυριακή του καλοκαιριού του 1936, στο κατώφλι των Μεγάλων Εκκαθαρίσεων, εμφανίζεται μετά από πολλά χρόνια αδικαιολόγητης απουσίας και απόλυτης σιωπής ο Μίτια, ο πρώτος αγαπημένος της Μαρούσια.»

Η ελευθερία είναι αυτοσκοπός

Χαρακτηριστικής οξύνοιας είναι το βιτριολικό βιβλίο ενός σύγχρονου φιλοσόφου, τού Διδάκτορα Μεταλλειολόγου Ε.Μ.Π. Μιχάλη Πατρώνη “Από τα χρονικά της Siegheiland”, Εκδόσεις Όταν, Αθήνα 2025. Κι επειδή “όπου υπάρχει καπνός υπάρχει σίγουρα και φωτιά”. Κι επειδή επίσης “η Ιστορία έχει το κακό συνήθειο να επαναλαμβάνεται”. Κι επειδή… επειδή… Καλόν είναι να συσκεφθώμεν σχετικώς όλες/όλοι/όλα τα νοήμονα όντα μαζί πολύ πριν είναι πλέον πολύ αργά.

Προτίθεμαι, προσφέρομαι να συντονίσω, να συνδιοργανώσω σχετικές επιστημονικές εκδηλώσεις και παντοειδείς πολιτιστικές δράσεις δημοκρατικού προσήμου, υπέρ Αδυνάμου και υπέρ Ελευθερίας γενικώς (συμπεριλαμβανομένης τής ελευθερίας της εκφράσεως ειδικότερα). Ακόμα κι όταν ένας/μία/ένα εμποδίζεται να εκφραστεί, ουδείς αληθινά ελεύθερος!