Αρχαία ελληνικά σε μοναστήρι του 3ου-4ου αιώνα στην Αίγυπτο

Τοιχογραφίες στα ελληνικά βρήκαν τα μέλη μίας γαλλονορβηγικής  αρχαιολογικής αποστολής στην Όαση της Μπαχαρέια, στο θεωρούμενο ως το παλαιότερο μοναστήρι, ίσως όχι μόνον στην Αίγυπτο, αλλά πιθανόν και παγκοσμίως. Οι μοναχοί είχαν και επιγραφές στην κοπτική, η οποία προήλθε από το ελληνικό αλφάβητο. Αν και μοιάζουν πολύ οι γραφές, οι αρχαιολόγοι  πιστεύουν ότι τα περισσότερα κείμενα είναι ελληνικά, μια που την εποχή εκείνη εξάλλου στη Μεσόγειο τα ελληνικά ήταν η lingua franca.

Το μοναστήρι οικοδομήθηκε σταδιακά μεταξύ 3ου και 4ου αιώνα μ.Χ. ενώ αργότερα έγιναν και επεκτάσεις. Βρίσκεται στην περιοχή Τελ Γκανούμπ ‘Ασρ Ελ Αγκούζ, 370 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Καΐρου. Εκεί πραγματοποιούν ανασκαφές το γαλλικό ίδρυμα Institut Français d’ Archéologie Orientale (IFAO) και το νορβηγικό  ΜF Vitenskapelig Høyskole (Επιστημονικό Κολέγιο).

Αρχαία ελληνικά στην Αίγυπτο

Μέχρι τώρα, έχει ήδη ανασκαφεί μία ερημική σκήτη και  ένα ερημητήριο.  Ανασκάφηκε επίσης μια εκκλησία και παρακείμενοι λειτουργικοί χώροι: δύο μοναχικά κελιά και μια τραπεζαρία-κουζίνα. Αργότερα όπως φαίνεται οικοδομήθηκαν άλλα 19 κελιά ή δωμάτια, που συνδέονταν μεταξύ τους.

Εκεί, βρέθηκαν και πολλές τοιχογραφίες – και στην εκκλησία – γραμμένες στην ελληνική γλώσσα που αναφέρονταν σε βιβλικά και πατερικά κείμενα, αλλά και τεμάχια πήλινων αγγείων με ελληνικές επιγραφές που αναφέρονταν στους μοναχούς, πιθανόν του πέμπτου ή έκτου αιώνα.