Αριστουργήματα φτιαγμένα από… μικρόβια (φωτό-βίντεο)

Εδώ και μερικά χρόνια, η Αμερικανική Μικροβιολογική Εταιρεία διεξάγει κάθε χρόνο ένα διαγωνισμό με αντικείμενο όχι την επιστημονική έρευνα, αλλά την τέχνη. Μάλιστα, η δημοφιλία της αυξάνεται συνεχώς στους κύκλους των μικροβιολόγων και ερευνητών εργαστηρίων, αφού όλο και περισσότεροι αξιοποιούν τις ιδιότητες μιας φυτικής ζελατίνης για να φτιάξουν πολύχρωμα μοτίβα και σχέδια φτιαγμένα από καλλιέργειες μικροβίων.

Η ζελατίνη δεν είναι άλλη από το γνωστό, στη μαγειρική, άγαρ (ή άγαρ-άγαρ), το οποίο προέρχεται από άλγη (ροδοφύκη) το οποίο επιτρέπει στους επιστήμονες-καλλιτέχνες να σταθεροποιήσουν τις καλλιέργειες και να ταυτοποιήσουν το είδος των μικροβίων ενός δείγματος ανάλογα με το χρώμα που παίρνουν. Με μερικές “τροποποιήσεις” στις καλλιέργειες αυτές, και επιλέγοντας μικροοργανισμούς των οποίων γνωρίζουν το χρώμα, μπορούν να δημιουργήσουν έργα τέχνης μέσα σε τρυβλία Πέτρι, τα πιατάκια καλλιέργειας που χρησιμοποιούνται στα εργαστήρια.

“Ο Κηπουρός” ήταν το όνομα της νικήτριας του διαγωνισμού της Αμερικανικής Μικροβιολογικής Εταιρείας το 2020, Τζοάν Ντάνγκο, του ιατρικού κέντρου Νόρθριτζ της Καλιφόρνια. Το έργο της αποτελείται από επτά τρυβλία στα οποία καλλιέργησε διαφορετικά είδη του γνωστού μύκητα Candida, αξιοποιώντας τα “ζωντανά” πράσινα, μπλε και ροζ χρώματά τους.

Ο μικριοβιολόγος Μπαλάραμ Κάμαρι, από το ινστιτούτο Ανώτατης Παιδείας της Σρι Σάτια Σάι της Ινδίας χρησιμοποίησε καλλιέργειες σταφυλόκοκκου και e-coli –από τα συνήθη παθογόνα που προσβάλλουν τους ανθρώπους– για να σχηματίσει το σχέδιο του εθνικού ζώου της χώρας του, ένα παγώνι. Το πτηνό αυτό συμβολίζει για τους Ινδούς την αρμονία, την ευμάρεια και την αισιοδοξία. Ο Κάμαρι έλαβε τη δεύτερη θέση στο διαγωνισμό της Εταιρείας και, όπως εξηγεί, το “Μικροβιακό Παγώνι” του είναι προϊόν διασύνδεσης ενός «επιστημονικού πειράματος με την τέχνη».

Από την πλευρά του, ο Κρίστιαν Λούκας, του Ινστιτούτου Τεχνικής Εκπαίδευσης της Σιγκαπούρης, δημιούργησε έναν λύκο μπροστά από το φεγγαρόφωτο, φτιαγμένο από σταφυλόκοκκο πάνω σε κίτρινο άγαρ και κρόκο αυγού. Ο τελευταίος χρησιμοποιείται στο υπόστρωμα για την ανίχνευση παραγωγής ενζύμων.

Πρέπει να σημειωθεί ότι για την άσκηση της “μικροβιακής τέχνης”, οι επιστήμονες-καλλιτέχνες γνωρίζουν πολύ καλά πώς να χειρίζονται τους μικροοργανισμούς που χρησιμοποιούν. Αυτοί προέρχονται συνήθως από νοσοκομειακά δείγματα και σε καμία περίπτωση δεν βγαίνουν εκτός εργαστηρίου. «Είμαι μικροβιολόγος και ξέρω να χειρίζομαι παθογόνα», σημειώνει ο Κάμαρι. «Το κάνω αυτό γνωρίζοντας πώς να προστατεύσω τον εαυτό μου,  αλλά δεν είναι κάτι που πρέπει να δοκιμάσει κάποιος στο σπίτι του ή οπουδήποτε δεν υπάρχει η σχετική ασφάλεια».