Διαχρονική η προσβολή στην πολιτιστική μας κληρονομιά…
17/05/2025
Σάστισαν ξαφνικά όσοι είδαν το drone show που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο από την Adidas. Η Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών διέταξε κατεπείγουσα προκαταρκτική εξέταση για την υπόθεση με αφορμή τη μηνυτήρια αναφορά του υπουργείου Πολιτισμού.
Η άδεια δόθηκε όπως φαίνεται από τη Διαύγεια από την Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, που διαχειρίζεται το Ζάππειο. Το σχετικό αίτημα κατατέθηκε στις 28 Απριλίου και εγκρίθηκε ομόφωνα από το ΔΣ στη συνεδρίαση της 30ης Απριλίου. Την ευθύνη επίβλεψης της Επιτροπής Ολυμπίων, του μεγαλύτερου κληροδοτήματος στη χώρα, έχει το υπουργείο Οικονομικών. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης κάλεσε τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Ολυμπίων να δώσουν έγγραφες εξηγήσεις.
«Η σύμβαση που υπεγράφη και το τίμημα, δυσανάλογο της αξίας και του συμβολισμού του χώρου του Ζαππείου, εδράζονται σε απαρχαιωμένο θεσμικό πλαίσιο και τιμολογιακή πολιτική αμετάβλητη για σχεδόν 20 χρόνια. Όλα τα παραπάνω στοιχεία πιστοποιούν την ορθότητα της απόφασης της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών να αλλάξει τον τρόπο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα κοινωφελή ιδρύματα και οι κληρονομιές» ανέφεραν οι πηγές από το υπουργείο Οικονομικών και πρόσθεσαν:
«Συγκεκριμένα, τις επόμενες εβδομάδες θα είναι έτοιμος ο νέος νόμος για τα ιδρύματα, τις κοινωφελείς περιουσίες, τις σχολάζουσες κληρονομιές και τις δωρεές προς το Δημόσιο. Θα προβλέπει την συνολική αλλαγή φιλοσοφίας στην αξιοποίηση τους, με στόχο τη μεγιστοποίηση του δημοσίου οφέλους.»
Η πλαστογράφηση της ιστορίας
Για περισσότερα από 150 χρόνια προσβάλλεται η πολιτισμική μας κληρονομιά και η μνήμη του Εθνικού Ευεργέτη Ευαγγέλη Ζάππα. Από τα πρώτα χρόνια του νεοσύστατου κράτους, όλοι όσοι ήταν αντίθετοι με το όραμα και την υπόσχεση του Ρήγα Φεραίου στους σκλαβωμένους Έλληνες για την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων μετά την απελευθέρωση της πατρίδας είδαν με καχυποψία το σχετικό σχέδιο νόμου που συνέταξε ο μαθητής του διαφωτιστή Αδαμάντιου Κοραή Παναγιώτης Σούτσος το 1834, μόλις η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα.
Στη συνέχεια, έκαναν ότι μπορούσαν για να παραχαράξουν την αληθινή βούληση του Ευαγγέλη Ζάππα, που διέθεσε από το 1856 την αμύθητη περιουσία του για τη χρηματοδότηση των υποδομών και τη σύσταση της αρμόδιας Επιτροπής των Ολυμπίων με σκοπό την αναβίωση και τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Πριν ακόμα γεννηθεί ο βαρόνος Πιερ ντε Κουμπερτέν.
Ακόμα και σήμερα, στο Παναθηναϊκό Στάδιο δεν υπάρχει καμία αναφορά στο όνομά του, παρότι με τις χρυσές λίρες του αγοράστηκαν τα βοσκοτόπια στα οποία ήταν κρυμμένο για αιώνες και αυτός χρηματοδότησε για πρώτη φορά την αναμαρμάρωσή του.
Όπως ακριβώς διαγράφηκε από την ιστορία το γεγονός ότι, χάρις στην επιμονή του βασιλιά Γεωργίου Α΄, σε αυτό το Στάδιο αναβίωσαν πραγματικά οι Αγώνες το 1870 και όχι το 1896. Για να μην εκληφθεί ως υποχρέωση της αρμόδιας Επιτροπής Ολυμπίων, που διαχειρίζεται την περιουσία του Εθνικού Ευεργέτη, η επανάληψη της διοργάνωσής τους. Με τον ίδιο τρόπο, σβήστηκε η ονομασία των Ολυμπίων από το Μέγαρο, που μετονομάσθηκε Ζάππειο κατά παράβαση της διαθήκης, για να μη θυμίζει σε τίποτα τον σκοπό της κληρονομιάς του.
Και να ξεχαστεί ότι η κατασκευή του κόστισε πέντε φορές περισσότερα χρήματα από το ποσό που είχε συμφωνηθεί. Μεταφέροντας ακόμα και την τοποθεσία που προβλεπόταν στη διαθήκη, από την κορυφή του Σταδίου, στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, για να αλλοιωθεί η αποστολή του.
Όπως ξεχάστηκε η άρνηση της αρμόδιας Επιτροπής Ολυμπίων να διοργανώσει τους Αγώνες του 1896, μετά την απόφαση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Εξαναγκάζοντας τον βασιλιά Γεώργιο Α΄ να συγκροτήσει άλλη οργανωτική επιτροπή για τη διοργάνωση. Η υποχρέωση κατασκευής των προπυλαίων του Σταδίου, σύμφωνα με τη διαθήκη του Εθνικού Ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ, ο οποίος χρηματοδότησε για δεύτερη φορά την κατασκευή του, ακόμα εκκρεμεί. Με αποκορύφωμα, να πλαστογραφηθεί με αναγκαστικό νόμο ενός δικτατορικού καθεστώτος – που εξακολουθεί να ισχύει ακόμα και σήμερα – ο σκοπός λειτουργίας του ιδρύματος. Με την έγκριση του ίδιου του Γιόζεφ Γκαίμπελς. Ντροπή!
Ο βαρόνος Πιερ ντε Κουμπερτέν δεν αναβίωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ήταν ένας μεγάλος φιλέλληνας που συνέβαλε, μετά την αναβίωσή τους, στη συγκρότηση της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής και τη διεθνοποίησή τους. Οι Αγώνες που διοργανώθηκαν το 1896 στην Αθήνα δεν ήταν οι πρώτοι της σύγχρονης εποχής, αλλά οι δεύτεροι. Μετά την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1870, η αγωνόδικος επιτροπή υπέβαλε στην Επιτροπή των Ολυμπίων την ακόλουθη έκθεση:
«Η συρροή των θεατών η μέχρι δακρύων συγκινήσασα τους αναπολήσαντας τας ημέρας της προγονικής ευκλείας καθώς και ο υπό πολλών εκφρασθείς πόθος του να κατασταθή πρακτικώτερος ο αρτισύστατος ούτος θεσμός των Ολυμπιακών αγώνων, σαφώς επεμαρτύρουν ότι η εθνική συνείδησις επεζήτει και την κοινωνικήν του εφαρμογής επ’ αγαθώ της καθ’ ημάς γενεάς.Ούτω δε και μόνον οι Ολυμπιακοί Αγώνες, τους οποίους η ευσεβής σκιά του Ευαγγέλη Ζάππα πειράται ν’ ανακαλέση εις την ζωήν δύνανται να ευοδωθώσιν, χορηγούντων εις τούτο και των εκτελεστών της διαθήκης, διότι ουδεμία άλλη χρήσις των χρημάτων τούτων δύναται να γίνη σκοπιμώτερον προς τα εκπαιδευτικά του Έθνους συμφέροντα.»
Οι τρίτοι αυθεντικοί Ολυμπιακοί δεν διεξήχθηκαν, ούτε στο Παρίσι το 1900 ούτε στο Σεντ Λιούις το 1904, αλλά στην Αθήνα το 1906. Η αναβίωση των Ολυμπιακών είναι διαφορετικό ζήτημα από τη διεθνοποίησή τους.
Οι τεράστιες ευθύνες του Υπουργείου Οικονομικών
Θα ασχοληθεί με όλα αυτά, επιτέλους, το Υπουργείο Οικονομικών; Είναι δική του η ευθύνη, σύμφωνα με το Νόμο. Το πρώτο Ολυμπιακό Πάρκο της σύγχρονης εποχής μετά την Ιερά Άλτι στην Αρχαία Ολυμπία θα έπρεπε να βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας, εκεί που αναβίωσαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Για περισσότερο από έναν αιώνα, το Παναθηναϊκό Στάδιο είναι αποκομμένο από τις συμπληρωματικές εγκαταστάσεις του. Από το ναό του Ολυμπίου Διός – προς τιμήν του οποίου διαξάγονταν οι Αγώνες, από το Μέγαρο των Ολυμπίων (το γνωστό Ζάππειο), το Ολυμπιακό κολυμβητήριο, το Φωκιανό γυμναστήριο, τις αθλητικές εγκαταστάσεις του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου και τον Όμιλο Αντισφαίρισης Αθηνών. Κανένας δεν νοιάστηκε για να λειτουργεί ολοκληρωμένα στο κέντρο της πόλης, ως μέρος της καθημερινής ζωής των πολιτών, ένας ζωντανός χώρος άθλησης και σεβασμού στα Ολυμπιακά ιδεώδη.
Κανένας δεν έχει φροντίσει, ούτε για την ελάχιστη υποχρέωση να ανακηρυχθεί Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτισμικής Κληρονομιάς από την UNESCO. Ως το πρώτο Ολυμπιακό Πάρκο της σύγχρονης εποχής μετά την Ιερά Άλτι στην Αρχαία Ολυμπία. Το αρχαιότερο εν λειτουργία στάδιο σε όλο τον κόσμο, στο οποίο διοργανώθηκαν οι τρεις πρώτοι αληθινοί Ολυμπιακοί Αγώνες.
Το 1870 αναβίωσαν, το 1896 έγιναν διεθνείς, το 1906 διασώθηκαν -μετά το φιάσκο των επιδείξεων του 1900 στο Παρίσι και του 1904 στο Σαιντ Λιούις – και το 2004 διοργανώθηκαν αγωνίσματα για τέταρτη φορά στη σύγχρονη ιστορία. Ο συμβολικότερος μητροπολιτικός πόλος της πρωτεύουσας, θεωρείται ο πρώτος λευκός ελέφαντας και παραμένει αναξιοποίητος από το 1906. Το Central Park της Αθήνας είναι ώρα να γίνει επιτέλους ένα σύμβολο με οικουμενική ακτινοβολία. Για την ιστορική αποκατάσταση του ρόλου της Ελλάδας, ως Μητρόπολη των αξιών του Ολυμπισμού.
Προσβολή της πολιτισμικής μας κληρονομιάς
Σύμφωνα με τον Ιωάννη Καποδίστρια, «η Ελλάδα θα έπρεπε να είναι ένα Κράτος Ιερόν. Μία χώρα αφιερωμένη αποκλειστικώς και μόνον εις τας Επιστήμας και την διαφώτισιν του ανθρώπινου γένους». Ακόμα και σήμερα, όμως, η Ελλάδα δεν μπορεί να διαχειριστεί τον άυλο πλούτο των αξιών του πολιτισμού της.
Την ίδια στιγμή, οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής προασπίζονται παγκοσμίως τις αρχές της Δημοκρατίας, τα Γλυπτά του Παρθενώνα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, η Νίκη της Σαμοθράκης και η Αφροδίτη της Μήλου αποτελούν τα δύο από τα τρία εκθέματα με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στο Λούβρο, η έδρα της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής βρίσκεται στη Λωζάννη, ακόμα και η Αγιά Σοφιά μετατράπηκε πάλι σε μουσουλμανικό τέμενος.
Όπως έγραψε από το 1879 ο κορυφαίος αρχιτέκτονας, πρώτος Διευθυντής του Πολυτεχνείου Αθηνών και Ακαδημαϊκός Λύσανδρος Καυτανζόγλου για την κληρονομιά του Εθνικού Ευεργέτη: «Αϊδιον όντως το κλέος του ανδρός όστις ηθέλησεν ίνα οι νέοι αγώνες, αντικαταστήσαντες τους παλαιούς, γείνωσιν αφορμή, ως το πάλαι… του πολλώ τούτων υψηλοτέρου σκοπού… ως το πάλαι υπήρχεν η εκεχειρία, ήτοι η κατάπαυσις των εχθροπραξιών μεταξύ των προσερχομένων, θεσπισθείσα υπό του μεγαλοφυούς Ιφίτου, του κανονίσαντος τους Ολυμπιακούς Αγώνας… Συμπλήρωμα του εθνικού προγράμματος του αθανάτου Ρήγα του Φεραίου…Αλλ’ η μεγαλουργός αυτή ιδέα της αναβιώσεως των Ολυμπιακών αγώνων, αποκύημα της μεγάλης των ανδρών του 1821 γενεάς, μετοχετευθείσα δυστυχώς εις ραχιτικήν γενεάν, επήνεγκεν ανάλογον καρπόν.»