Ελληνικό μωσαϊκό της ρωμαϊκής εποχής στην Έμεσα της Συρίας

Με συγκίνηση είδαμε τα ελληνικά γράμματα σε ψηφιδωτό του 400 π.Χ. που οι ειδικοί  προσπαθούν να διασώσουν στη Συρία παρά τα προβλήματα της καθημαγμένης χώρας. Πρόκειται για ένα ελληνικό μωσαϊκό πιθανόν αρχαίου ναού, συνολικού εμβαδού περίπου 120 τετραγωνικών μέτρων και σε αυτό απεικονίζονται θέματα από τον Τρωικό πόλεμο. Το εύρημα θεωρείται μοναδικό, επειδή έχει διατηρηθεί εκπληκτικά.

Οι Βρετανοί που πρωτοπαρουσίασαν το θέμα, αλλά και τα αμερικανικά μέσα, αναφέρουν το  το εύρημα ως ρωμαϊκό έργο τέχνης, όμως τα ελληνικά γράμματα δείχνουν ότι ήταν μάλλον έργο Ελλήνων ανεξαρτήτως του ποιος έκανε κουμάντο εκείνα τα χρόνια στην περιοχή. Μεταξύ των απεικονίσεων είναι και άθλοι του Ηρακλή, καθώς και ο Ποσειδώνας, που οι Βρετανοί επιμένουν να αναφέρουν ως «αρχαίο ρωμαϊκό θεό της θάλασσας». Απεικονίζονται επίσης στρατιώτες με σπαθιά και ασπίδες, και Αμαζόνες που θεωρείτο ότι είχαν συμμαχήσει με τους Τρώες. Όσον αφορά στον Τρωικό πόλεμο τουλάχιστον Βρετανοί και Αμερικανοί αναφέρουν ότι «ήταν πόλεμος των Ελλήνων εναντίον των Τρώων» και δεν ανακατεύουν τους Ρωμαίους.

Το έργο αποκαλύφθηκε κοντά στην Αρέθουσα (σημερινό αλ Ραστάν), στην Έμεσα, σημερινή περιφέρεια Χομς, δηλαδή σε μια περιοχή που επί αιώνες άκμαζε. Μέχρι το 2018 που η κυβέρνηση μπόρεσε να ανακαταλάβει από τους αντάρτες την περιοχή, το έργο παραμελήθηκε και μάλιστα το 2017 είχε γίνει απόπειρα από αρχαιοκάπηλους να αποσπάσουν τεμάχια και να τα πουλήσουν. Είχαν αναρτήσει μάλιστα και εικόνες του “εμπορεύματος” στο διαδίκτυο. Τώρα ο χώρος φυλάσσεται από το στρατό όλο το 24ωρο, όχι μόνον για να μην κλαπεί κάτι, αλλά κυρίως για να μη προκληθούν σκόπιμα ζημίες. Παρά τον εμφύλιο, οι αρχαιολογικές έρευνες συνεχίζονται σε πολλές περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

Μέχρι την περασμένη Τετάρτη που δόθηκε σχετική συνέντευξη Τύπου, οι αρχαιολόγοι είχαν καταφέρει να αποκαλύψουν πλήρως μόλις 10 τ.μ. από το μωσαϊκό. Είπαν ότι πιθανόν να αποτελούσε το δάπεδο αρχαίου λουτρού, όμως διατηρούν επιφυλάξεις και θα ήθελαν να πουν τελεσίδικα τη γνώμη τους όταν θα είναι σε θέση να επεξεργαστούν όλο το εύρημα.

Ο καθηγητής αρχαιολογίας Humam Saad, που είναι και επικεφαλής των ανασκαφών, ανέφερε σχετικά ότι ιδιαίτερα σπάνια θεωρείται η απεικόνιση των Αμαζόνων. Όπως είπε οι εικόνες είναι πλούσιες σε λεπτομέρειες και σπανιότατες. Επιχειρηματίες της Συρίας αλλά και του Λιβάνου αγόρασαν την έκταση γύρω από το εύρημα και την δώρισαν στην κυβέρνηση της Συρίας, ώστε οι αρχαιολόγοι να μπορέσουν να κάνουν ανασκαφές και να βρουν ίσως πανάρχαιους θησαυρούς.

Η διάσημη στην Συρία ηθοποιός Sulaf Fawakherji, που ειναι στο ΔΣ του τοπικού μουσείου, δήλωσε πως όλοι ελπίζουν να μπορέσει η πολιτεία να απαλλοτριώσει και άλλες εκτάσεις στην Αρέθουσα (Ραστάν), «καθώς είναι βέβαιο ότι στη γη τους κρύβονται αρχαιολογικοί θησαυροί. Είναι εξάλλου βέβαιο ότι αυτό το μωσαϊκό που βρήκαμε είναι το 5% του συνολικού μωσαϊκού που παραμένει καλυμμένο από χώματα».