Ελληνικός Αύγουστος: Αφήνοντας την σκουριά του Χειμώνα

O Αύγουστος! Ο μήνας με τις “μεγάλες μνήμες”, ο μήνας της θρησκευτικής κορύφωσης, ο μήνας με την τελευταία πανσέληνο του καλοκαιριού, ο μήνας που ύμνησαν τραγουδοποιοί και ποιητές, ο μήνας των συναντήσεων και των αποχωρισμών, ο μήνας με τις πυρκαγιές (και φέτος) μιας Ελλάδας που ακόμα πληγώνεται και πληγώνει όλους όσοι θα την ήθελαν αλλιώς.

Και η πληγή αυτή, υπαρκτή όχι μόνο μέσα στις στάχτες και τα αποκαΐδια των δασών μας, αλλά κραυγάζουσα και χαίνουσα σε παραλίες και πολύβουες ακτές. Μες στην ασχήμια των πλαστικών ομπρελών και τη βουή των συνωστισμένων (τελειώσανε και οι συστάσεις για τήρηση αποστάσεων) εκεί που σε αρκετές περιπτώσεις η υποτιθέμενη τουριστική ανάπτυξη μετουσιώνεται σε καθημερινή βαρβαρότητα. Ενώ οι διακοπές αναψυχής καθίστανται συνώνυμες της ηχορύπανσης, των σκουπιδιών, του νεοελληνικού κιτς και των “άβαθων μαζών”.

Αυτών των μαζών που καταναλώνουν λαίμαργα ό,τι προσφέρεται απρόσωπα και βιαστικά. Πλαστικό φαγητό, νοθευμένο αλκοόλ, αποτσίγαρα των θαμώνων και των περαστικών, περιοδείες των λαϊκοπόπ αοιδών συνθέτουν μια θλιβερή ακολουθία που συγκροτεί την κουλτούρα και τις πρακτικές της αρπαχτής σε ταβέρνες, μπαράκια και καθημερινές συναλλαγές.

Αναμφίβολα, το αμάλγαμα αυτό διαμορφώνει την εικόνα ενός πολιτιστικού πολτού που ρέει άφθονα σε παραλίες, πλατείες και δημόσιους χώρους. Μας θυμίζει πως πέρα από τα οικονομικά δεινά της χώρας και την πανδημία, το πολιτισμικό ζήτημα είναι όχι μόνο ανοικτό, αλλά διαρκώς επείγον και επίκαιρο. Δεκαετίες τώρα πάσχουμε από ένα χρόνιο “κοινωνικό αυτοάνοσο νόσημα” που εδράζεται σταθερά στην αναιμική μας παιδεία, στην πολιτισμική και αισθητική κρίση, στην κρίση αξιών.

Ο δικός μας Αύγουστος

Ο Αύγουστος είναι ο μήνας όπου όλοι θέλουμε να αφήσουμε πίσω τη σκουριά του χειμώνα, να πάρουμε αποφάσεις για ένα νέο ξεκίνημα, να ενδυθούμε νέες δυνάμεις και αποθέματα ψυχικής και διανοητικής ισχύος. Είναι ο μήνας μιας εθελούσιας εσωτερικής κάθαρσης, την οποία ο καθένας διαχειρίζεται διαφορετικά. Παλεύει και ελπίζει να βρει νέους τρόπους απέναντι στο συνεχές της καθημερινής μιζέριας, του ανεξήγητου άγχους και της αλλοτρίωσης που καλπάζει σαν δαίμονας πάνω από τις ζωές μας.

Κι όμως ο Αύγουστος στην Ελλάδα είναι πάντα όμορφος. Το γλαυκό των θαλασσών μας απέραντο, τα χωριουδάκια περήφανα, οι πλατείες μας ορθάνοιχτες, το κρασί αθάνατο, τα τραγούδια μας αισθαντικά. Σε όλη τη χώρα οι μνήμες τον Αύγουστο παραμένουν ζωντανές και ανεξίτηλες ενώ ολόκληρες γενιές νέων και όμορφων παιδιών μαθαίνουν να αγαπούν τον τόπο τους μέσα από γιορτές, φεγγάρια, κυκλωτικούς χορούς, ελπίδες και ουτοπίες για το αύριο που ονειρεύονται.

Ο δικός μας Αύγουστος θα είναι πάντα μια καλοκαιρινή σχοινοβασία πάνω στη λεπτή ίνα του έρωτα και του θανάτου. Μια αρχέγονη διαλεκτική ανάμεσα στη μνήμη και το μέλλον αυτού του τόπου, μια φιλοσοφική και υπαρξιακή ενατένιση ανάμεσα στις προσωπικές και συλλογικές μας αναπαραστάσεις. Θα παραμένει μια απροσμέτρητη ενδοσκόπηση στο “είναι και το γίγνεσθαι” μιας ιδιαίτερης και μοναδικής πατρίδας που ακόμα αντέχει, που ακόμα ονειρεύεται, που ακόμα επιμένει να αντιστέκεται στο συνεχές ενός ομιχλώδους αύριο.