“Επαναστάτης Χωρίς Αιτία”: Ένα αριστούργημα για τις τελετές ενηλικίωσης
29/07/2025
Κινηματογραφικό αριστούργημα για όλες τις εποχές, με τεράστιο λαογραφικό, εθνολογικό, κοινωνικο-πολιτικό ενδιαφέρον. Αθάνατη ταινία, με ανεπανάληπτες αληθοφανείς ερμηνείες.
Το γεγονός ότι οι πρωταγωνιστές της ταινίας “Επαναστάτης χωρίς αιτία” είχαν άσχημο τέλος σε νεαρή ηλικία, είναι ενδεχομένως μία ένδειξη για το πώς η Τέχνη αντιγράφει τη ζωή και τ’ ανάπαλιν. Το περίφημο “παράδοξο τού Diderot” επιβάλλει απόσταση ψυχολογικής ασφαλείας των υποκριτών από τους ρόλους τους. Η ανάγκη όμως για “ταύτιση”, που ενισχύει την “ρεαλιστική” απόδοση του δραματικού προσώπου, οδηγεί σε διάφορες παρεξηγήσεις, παρερμηνείες, παράπλευρες απώλειες. Έλεγε ο παραβατικότατος σταρ, Μάρλον Μπράντο, για τον φίλο κι εν μέρει “μαθητή” του, Τζέιμς Ντιν, ότι «δεν υποδύεται τον τρελό, αλλά είναι τελείως τρελός!!!».
Ανεξάρτητα από το τέλος καθενός, τα όρια μεταξύ της ιδιοφυίας και της σχιζοφρένειας είναι πάντα δυσδιάκριτα. Αλλιώς πώς να υποδυθείς κάτι ακραίο, εάν είσαι απολύτως, παντού και πάντα, μέσα στα λογικά κοινωνικά πλαίσια. Εφηβική παραβατικότητα και πολιτική ορθότητα συγκρούονται εδώ, με φόντο ένα αμερικάνικο High School, στα μέσα του εικοστού αιώνα. Πολύ light εκδοχές σε σχέση με τις σημερινές. Μόνο το bullying παραμένει εν πολλοίς το ίδιο. Αυτοκαταστροφικότητα, διερεύνηση ορίων, απογοητεύσεις, διπολικές διαταραχές, απόκτηση σεξουαλικής ταυτότητας…
Και στο βάθος… ανάληψη ευθυνών, ενηλικίωση, υπέρβαση τού εγώ υπέρ τού εμείς… Ιδανικές ερμηνείες. Αρχετυπικό το αποτέλεσμα. Αυτή η ταινία θα βλέπεται για πάντα, ακόμα και για ερευνητικούς-μουσειακούς λόγους.
Επαναστάτης Χωρίς Αιτία
Rebel Without a Cause, 1955, Έγχρωμη, Διάρκεια: 111′, Δραματική, Αμερικανική
Ο Τζιμ, ένας έφηβος με προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον, μετακομίζει στο Λος Άντζελες, έχει όμως προβλήματα προσαρμογής σε μια κοινωνική πραγματικότητα στην οποία νιώθει εντελώς ξένος. Οι μόνοι που τον καταλαβαίνουν μοιάζουν να είναι οι συμμαθητές του Τζούντι και Πλάτο.
Σκηνοθεσία: Νίκολας Ρέι
Με τους: Τζέιμς Ντιν, Νάταλι Γουντ,Σαλ Μινέο