“Φάος”: Μια ποιητική συλλογή που τιμά το όνομα της
06/08/2024Μέσα από τον τόμο «ΦΑΟΣ» (Εκδόσεις “Το Ροδακιό”, 2007), γνώρισα λογοτεχνικά για πρώτη φορά τον Κωνσταντίνο Μπούρα, που στην συνέχεια με τίμησε και με τιμά μέχρι σήμερα με την πολύτιμη, αγνή και γενναιόδωρη φιλία του.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του τόμου ποιημάτων, απαιτεί λογοτεχνικό «θράσος» καθώς και οξυδέρκεια, για να γραφτεί και να εκτεθεί. Απαιτεί γνώση και σιγουριά. Ακραία βιώματα και βαθιά γνώση της γλώσσας. Απεριόριστο εσωτερικό χρέος και κατάδυση στους μύθους, καθώς οι 70 και πλέον σελίδες του επί μέρους έργου, που φέρει ως τίτλο “ΡΑΧΕΣ ΤΥΜΦΡΗΣΤΟΥ”, αποτελούνται από εκατοντάδες λέξεις αυτόνομες, δίχως κανένα συνδετικό μεταξύ τους, πέραν των γραμμάτων της αλφαβήτου που αποτελούν υποτίτλους.
Τι περιέχει το έργο “Φάος”
Λέξεις και ονόματα –καθόλου τυχαίας επιλογής– της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, που σίγουρα οι περισσότεροι δεν γνωρίζουμε. Μπαίνοντας ο αναγνώστης στον πειρασμό να τις ψάξει, καταλαβαίνει πως, θα χρειάζονταν πολλοί ακόμα τόμοι, για να καλύψουν τις έννοιες που εκείνος ήθελε να δώσει.
ΤΑΟ
/…/ –Θα πας παντού
Και δεν θα έχεις δει τίποτα
Παρεκτός κι αν έχεις σώμα
Καρδιά και μυαλό
Ανοικτό στο Έσω Θαύμα. (σελ. 55)
Το πρώτο ποίημα (σελ. 9) φέρει τον τίτλο «Αυτοεξορία» (“H ηθελημένη απομάκρυνση κάποιου από την πατρίδα του για προσωπικούς ή και κοινωνικοπολιτικούς λόγους / κατά τη διάρκεια της αυτοεξορίας του δεν έπαψε να παρακολουθεί τις εξελίξεις στη χώρα του”).
…Κι ότι περιμένεις πολύ καθυστερεί
κι ό, τι διαρκεί αιώνια
αναβάλλεται.
Όμως εμείς διυλίζουμε
τη στιγμή
και μεταβολίζουμε
το Άχρονο.
Ο Κωνσταντίνος Μπούρας, σεβόμενος βαθιά τον εαυτό του και την πολυσχιδή προσωπικότητά του, αυτοεξορίστηκε πολλές φορές ουσιαστικά και μεταφορικά, καθώς τα λασπώδη τοπία που διαμορφώνουν οι κλίκες των χώρων της τέχνης, δεν του άρεσαν και δεν δέχτηκε ποτέ να τα προσκυνήσει. Υποστηρίζει με όλες του τις δυνάμεις κάθε είδους διαφορετικότητα, στηρίζει τους νέους και φέρεται με σεβασμό σε κάθε έμβιο όν. Αγαπά με πάθος το θέατρο, το σπούδασε και το παρακολουθεί ανελλιπώς σε καθημερινή βάση. Μελέτησε βαθιά την αρχαία τραγωδία και το κλασσικό θέατρο, με αποτέλεσμα να μπορεί να γράψει δικά του θεατρικά έργα, που κατά καιρούς παίζονται σε αρχαία θέατρα της Ελλάδας και σε θέατρα τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού.
Φως και “Φάος”
Πολυπράγμων και πολυδιαβασμένος, δεν γνωρίζω από πού δανείστηκε τον τίτλο του συγκεκριμένου έργου του ΦΑΟΣ. Εκτός της ερμηνείας που δίνει το βικιλεξικό (φῶς, μεταφορ., ἀντὶ εὐφροσύνη, σωτηρία, εὐτυχία, χαρά, νίκη, δόξα, κτλ., καὶ τὸ μὲν φάος ἦλθεν Ἰλ. Ρ. 615· φόως δ’ ἑτάροισιν ἔθηκεν Ζ. 6· ἐπὴν φάος ἐν νήεσσι θήῃς Π. 95· ἐν χερσὶ φόως Ο. 741· πύλαι… πετασθεῖσαι τεῦξαν φάος), υπάρχει και θεατρική παράσταση, που αποτελεί μια δημιουργία της αρχαίας ελληνικής γραμματείας με τίτλο «ΦΑΟΣ», που πιθανότατα εκείνος γνωρίζει.
Το έργο εκείνο, εξερευνά τη δύναμη και την ομορφιά του φωτός και της φύσης, παρουσιάζοντας μια ιστορία γεμάτη με εσωτερική και εξωτερική μεταμόρφωση. Η παράσταση λαμβάνει χώρα στην Αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην πόλη των Μυκηνών. Ο Φάος, ένας νεαρός μυκηναϊκός λαογράφος, ταξιδεύει σε όλη τη χώρα για να συγκεντρώσει ιστορίες και μύθους για τον Ήλιο. Καθώς ανακαλύπτει ιστορίες τραγικών ηρώων και περνά μέσα από απρόβλεπτες περιπέτειες, ο Φάος βιώνει μια εσωτερική μεταμόρφωση, ανακαλύπτοντας τη δύναμη του φωτός της γνώσης.
Το θεατρικό έργο «ΦΑΟΣ» απευθύνεται σε όσους επιθυμούν να εμβαθύνουν στην αρχαία ελληνική γραμματεία και να εμπλακούν στην ομορφιά της μυθολογίας. Αναδεικνύει τη σημασία του φωτός και της γνώσης στη ζωή, την αξία της φύσης και της μεταμόρφωσης και προκαλεί σκέψεις σχετικά με την ανακάλυψη της αλήθειας. Μέσα από την εμβάθυνση στη μυθολογία και τη λατρεία του Ήλιου, χρησιμοποιώντας έντονες εικόνες και δυναμικά μηνύματα, το έργο προσκαλεί το κοινό να δει τη δύναμη και τ αποτελέσματα της εσωτερικής μεταμόρφωσης, εκτιμώντας παράλληλα την ομορφιά και τη δύναμη της φύσης.
Η οξυδέρκεια του Κ. Μπούρα
Με “καρδιά στο πέτο” και “μυαλό ξυράφι” προίκισε η φύση τον Κωνσταντίνο Μπούρα. Μια καρδιά μικρού παιδιού, μπορεί να χωρέσει μέσα όλους αυτούς που θεωρεί ότι αξίζουν να καταλαμβάνουν τον χώρο της. Ένα μυαλό ευφυέστατο και ιδιαίτερα καλλιεργημένο, ώστε ν’ αποδίδει τα μέγιστα ανά πάσα στιγμή σε διάφορους τομείς και μάλιστα καθόλου επιδερμικά. Ιδιαίτερη σημασία και υπόσχεση στο “ Έσω Θαύμα”, πάντα ορθάνοιχτο, ώστε, το σύμπαν να βρίσκει πύλες επικοινωνίας, για τη φανέρωση της πηγαίας αλήθειας και της ουσιαστικής αγάπης.
Αυτή η αναζήτηση του Φωτός είναι το μέλημα του Κωνσταντίνου. Η αρχαία σοφία προστιθέμενη στη σοφία της ουσιαστικά βιωμένης καθημερινότητας, κατατίθεται άρτια, με γνώση κι αξιοπρέπεια. Κάθε ποίημα, κάθε παράγραφος και κάθε στίχος των ποιημάτων είναι μεγαλειώδη.
Για του λόγου του αληθές, παραθέτω απόσπασμα από το τελευταίο ποίημα της συλλογής (σελ. 256), απόλυτα αντιπροσωπευτικό δείγμα της δημιουργίας του. (Δυστυχώς δεν μπορώ να το αντιγράψω με πολυτονικό σύστημα).
ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
Σαώκιν…Σαώκα…Σάος…
Το μαγικό νησί αχνοφέγγει
Πάνω από τα αχτιδωμένα
Κύματα του Αιγαίου
Λες κι επιπλέει σε μια άλλη διάσταση
Από έναν κόσμο πειρατών
Με σεντούκια, προπέλες
Πού σκαλώνουν σε βυθισμένους θησαυρούς
Και ωραίες κοπέλες
Αιχμάλωτες
Στις ιδιοτροπίες του κουρσευτή τους.
Καβειρώ, Καβειρώ, Καβειρώ
Εσένα καλώ
Και σε παρακαλώ να μας ευλογήσεις
Με τα νάματα της εύφορης γης σου!
Κι η Μεγάλη Θεά
Ανταποκρίθηκε
Στην είσοδο του πλοίου στο λιμάνι
Στέλνοντας ένα κοπάδι
Νεογέννητα δελφίνια
– με τους γονείς τους –
να υποδεχτούν τους προσκυνητές.
Στη Θόλο της Αρσινόης
Φύλλα-πεταλούδες
Άνεμοι ψυχές
Και τα όρια του Θησαυρού
Απαράβατα…
Αμμωνίτης βυθισμένος στη Γη
Με την ελικοειδή σκάλα
Προς τον Ουρανό,
Τα πέρατα της Δημιουργίας
Σε μια διαρκώς ανανεούμενη
Κτίση της Οικουμένης.
Στην Ιερή Πέτρα
Είδα τις πύλες τ’ ουρανού ν’ ανοίγουν
Και τις εξόριστες θεές
Να επιστέφουν
Με όλη τους τη λάμψη
Και τα φορέματά τους
Από αιθέριο φως
Λαμπύριζαν σαν παγώνια.
Τότε πάνω από το «Φεγγάρι»
Μαζεύτηκε αντάρα πολλή
Και καταχνιά.
Ουράνια τόξα. Ιερά σιγή. Σιωπή. Σιγή.
Ο Ών, ο Ήν, ο Ερχόμενος. /…/
Ο Κωνσταντίνος Μπούρας έχει δουλέψει σκληρά κι έχει πληρώσει τις απολαύσεις του σήμερα! Σεβασμός, εκτίμηση κι αγάπη, στον πολύτιμο φίλο μου!