Φεστιβαλικός απολογισμός Ιουνίου του σωτηρίου έτους 2024

Αυτό και άλλα ρητά σκέφτομαι κάθε φορά που κατηφορίζω (με δύο λεωφορεία – ή ένα μετρό και ένα λεωφορείο) προς την οδό Πειραιώς 260. Αλήθεια, γιατί το έκοψαν το ειδικό πούλμαν για τους μη προνομιούχους θεατές; Τους τελείωσαν; Εκεί βρήκαν να κάνουν οικονομία; Χμ…. «Θου Κύριε φυλακήν τω στόματί μου». Όσο για τις αστικές συγκοινωνίες, εκείνο το “Ομόνοια-Πειραιάς” σε υποβαθμισμένη ακατοίκητη περιοχή πηγαίνει κι είναι τόσο αραιά τα δρομολόγιά του; Και πώς εξηγείται το περίεργο φαινόμενο την Πέμπτη 27 Ιουνίου 2024 (μέσα στην άπνοια και στον υγρό καύσωνα) να περάσουν προς τον Πειραιά γύρω στις 22:15 τρία (ναι, 3) λεωφορεία της γραμμής 049 και να επιστρέψει μόνον ένα 40 λεπτά της ώρας αργότερα; Απορίες τακτικώς φορολογούμενου πολίτη (με κάρτα απεριορίστων διαδρομών λόγω νεοπτωχείας).

Αλλά οι πραγματικές, οι μεγάλες μου απορίες είναι αισθητικού (ιδεολογικού-ηθικού) κυρίως τύπου. Το “πράσσειν άλογα” [που έγραψα σε προηγούμενο άρθρο μου σε αυτή ταύτη την ευανάγνωστη στήλη] και τα σουρεαλιστικά “πράσινα άλογα” ελάχιστα απέχουν.

Περάσαμε από τον Ορθολογισμό, στο Παράλογο, στο Άλογο και εκεί που νομίσαμε πως πιάσαμε πάτο, ανακαλύψαμε πως έχει ακόμα πιο πέρα κι από το πέρα. Μα πόσο ακόμα; Είδαμε την παράσταση (27/6/2024) τής ομάδας “Forced Entertainment – 40 years” με τον σαφέστατο-ειλικρινέστατο τίτλο “Signal to Noise”, που υποτίθεται ότι κάνει κοινωνική κριτική για την αποβλακωτική χρήση τής τηλεόρασης ως “χαζοκουτιού” pour passer le temps.

Στα πέντε πρώτα λεπτά (άντε δέκα για τους αφηρημένους) είχε εξαντληθεί η καλλιτεχνική πρόθεση και το όποιο “όραμα” ήταν πέρα, μετά το μπεκετικό “Τέλος τού παιχνιδιού” ή από το “Νεκροταφείο αυτοκινήτων” του Αρραμπάλ. Μάλιστα. Καλά μέχρι εδώ από θεατρολογικής, θεωρητικής πλευράς. Στην πράξη όμως τι γίνεται; Πλήξη και πάλι πλήξη. Ανεκτικότητα κι ανοχή. Υπομονή και επιμονή. Ψευδοευγένεια προκειμένου να μην μας πούνε βάρβαρους, ενώ μάς αντιμετωπίζουν ως “κάφρους” [συμβολική χρήση τής λέξης].

Τελικά, πρέπει να λέμε σε όλα “ναι” για να είμαστε αρεστοί; Να κλίνουμε την κεφαλήν “σφάξε με πασά μου ν’ αγιάσω”; Ζούμε σε δημοκρατικές ευρωπαϊκές αλληλένδετες κοινωνίες. Οφείλουμε να υψώνουμε το ανάστημά μας και να λέμε την γνώμη μας. Ειδικά όταν πληρώνουμε τακτικά τους φόρους μας. Αυτά για την ώρα.

Φυσικά και υπήρχαν οι φωτεινές εξαιρέσεις. Κυρίως χορευτικές ομάδες διεθνούς βεληνεκούς, ψαγμένοι καλλιτέχνες που πειραματίζονται σε νέες μορφές. Γιατί στο Ηρώδειο, παραδείγματος χάριν, ό,τι μα ό,τι κι αν ανέβηκε ήταν από ένα επίπεδο και επάνω; Τι είναι το πρώην βιομηχανικό συγκρότημα της οδού Πειραιώς 260; Πολιτισμική χωματερή που κατά λάθος καμία φορά ψαρεύεις και χαμένα τιμαλφή;

Μα τι είμαστε εμείς οι κριτικοί; Χρυσοθήρες; Ρακοσυλλέκτες; Ψαράδες σε θολά νερά; Και τι είναι οι (περιβεβλημένοι την πρόσκαιρον δόξαν τών πολυδιαφημισμένων) ετούτοι οι παραγωγοί αθλίων θεαμάτων; Μεσάζοντες κι εμπορικοί εκπρόσωποι προμηθευτών ρωμαϊκής αρένας; Εντάξει, ο Δυτικός Πολιτισμός περνάει Κρίση. Το ξέρουμε, το νιώθουμε στο πετσί μας. Κολυμπάμε στην ίδια περιρρέουσα ατμόσφαιρα εκόντες-άκοντες.

Όμως, μήπως είναι καιρός –λέω, εγώ ο ταπεινός, ο ταπεινότερος όλων– να γυρίσουμε επειγόντως στο πλατωνικό ιδεώδες τού “Καλού τε Αγαθού” και να πάψουμε να είμαστε καλοκάγαθοι καταναλωτές απορριμμάτων; Κι ας μην ξεχνάμε πως για τον Αριστοτέλη –τουλάχιστον– Ηθικά και Αισθητική είναι συγκοινωνούντα δοχεία.