Φωτιά στη Θάλασσα

της Αργυρώς Πιπίνη  – 

Σε κείνο το χωριό συναντήσαμε κι άλλους που φεύγανε γι’ αλλού. Πήγαμε μαζί τους, επειδή έδειχναν να ξέρουν πού ήταν αυτό το αλλού, το καλύτερο από το δικό μας.

                                                            Το ανεπανάληπτο σαφάρι – της Ναντίν Γκόρντιμερ

Βλέποντας (πολύ καιρό μετά την προβολή στις αίθουσες) το ντοκιμαντέρ Φωτιά στη Θάλασσα του Τζιανφράνκο Ρόζι, βραβευμένο με τη Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο το 2016, διπλώνεσαι στα δύο. Συνειδητοποιείς ότι το ηχητικό περιβάλλον της ταινίας -κύματα, ελικόπτερο, φωνές ‘Βοηθήστε μας’, ασύρματος ‘Πόσοι είστε;’, παλιό, σιτσιλιάνικο τραγούδι- είναι αυτό που πολλαπλασιάζει την αμηχανία, τη συγκίνηση, τη ενσυναίσθηση, ξεπερνώντας ακόμα και την εικόνα. Και μάλιστα σε μια εποχή και για ένα θέμα, στο οποίο η εικόνα μας έχει κυριολεκτικά αποικήσει, μας έχει στοιχειώσει.

Βρισκόμαστε στη νήσο Λαμπεντούζα, σύνορο της Ευρώπης με τον Τρίτο Κόσμο και παρακολουθούμε τη ζωή και την ήρεμη καθημερινότητα των 6.000 κατοίκων. Κυρίως, του δωδεκάχρονου Σαμουέλε που πάει σχολείο, κάνει βόλτες με τον κολλητό του, κυνηγάει με τη σφεντόνα του. Γύρω του η μικρή κοινωνία του νησιού, οι ψαράδες, η θεία Μαρία, ο γιατρός Πιέτρο Μπαρτόλι. Και δίπλα τους η νύχτα, η τραγωδία των απελπισμένων ζωντανών και των ανταριασμένων νεκρών αγκαλιασμένη σφιχτά με την καθημερινότητά τους.

Οι δύο αφηγήσεις δε συναντιούνται σχεδόν ποτέ. Μόνο ο γιατρός πηγαινοέρχεται ανάμεσα στους δύο αυτούς κόσμους, φροντίζοντας τους κατοίκους του νησιού και τους μετανάστες. Και εκεί, στο ζεστό μου σπίτι, παρακολουθώντας την ατέλειωτη σειρά των προσώπων, να ζουν, να κλαίνε, να τραγουδάνε, να τρέχουν, να γελάνε, να πεθαίνουν, έχασα τον εαυτό μου.

Για μια στιγμή έγινα όλο αυτό το πλήθος, όλοι αυτοί οι άνθρωποι, και σκέφτηκα τι να ένιωθαν άραγε, ποια ήταν τα όνειρά τους, η παιδική τους ηλικία, σε ποιους έλειπαν, με τι ταξίδευαν, και κάτι ζεστό και ήσυχο με πλημμύρισε. Ένα κύμα εμπιστοσύνης σ’ έναν κόσμο, στον ίδιο αυτό κόσμο που αγωνίζεται να μας πείσει ότι έχει χαθεί κάθε ελπίδα, κάθε νόημα. Και έτρεξα προς αυτούς τους ανθρώπους και άπλωσα το χέρι μου για να κρατηθούν.

Ο σπουδαίος κινηματογράφος σου το κάνει αυτό, ένας δημιουργικός σκηνοθέτης αναδιατάσσει τον κόσμο σου με τον δικό του μοναδικό τρόπο.