Γι΄αυτούς που τους αρέσει ακόμα η μυρωδιά του έντυπου

Ζούμε σε εποχή γρήγορων ρυθμών και καταστάσεων. Πολλές φορές περνάμε ώρες μπροστά σε μια οθόνη και ίσως να χάνουμε το αίσθημα του χρόνου. Η τεχνολογία έχει καταφέρει να μας φέρει ακόμη και τον κινηματογράφο στο χέρι μας, με μια απλή συνδρομή. Σε πείσμα όμως των καιρών υπάρχουν άνθρωποι που διαβάζουν έντυπα βιβλία, εκδοτικοί οίκοι που παρουσιάζουν εξαιρετικούς τίτλους και πάνω απ’ όλα, ένας αναγνωστικός χρόνος που δεν περιορίζεται μόνο στις καλοκαιρινές διακοπές.

Το 2019 ήταν μια πλούσια αναγνωστική χρονιά! Είχε σχεδόν τα πάντα: πολύ καλή ελληνική & ξένη λογοτεχνία, επανεκδόσεις, βραβεία, ιστορικές μελέτες και πάνω απ’ όλα μια έντονη πολιτική επικαιρότητα που ζητούσε απαντήσεις. Το Brexit κατέλαβε μεγάλο κομμάτι της επικαιρότητας. Έθεσε ζητήματα προβληματισμού για την Ευρώπη και το μέλλον της.

Μετά τον Jonathan Coe και τη “Μέση Αγγλία” (εκδ. Πόλις) ένας ακόμα αγαπημένος Βρετανός συγγραφέας καταπιάστηκε με το θέμα χρησιμοποιώντας τον Κάφκα. Ο Ian McEwan και η “Κατσαρίδα” (εκδ. Πατάκη) του, είναι σίγουρο ότι έρχονται να συμπληρώσουν ένα παζλ για την ιδιαίτερη πολιτική που ακολουθεί αυτό το νησί. Η βρετανική πολιτική όμως δεν περιορίζεται στο παρόν.

Επομένως, αξίζει να διαβάσουμε και τις εμπειρίες των Βρετανών στρατιωτών την περίοδο 1941-1945 στη χώρα μας μέσα από τη μελέτη του Λουκιανού Χασιώτη “Γεια σας, εγγλεζάκια!” (εκδ. Μεταίχμιο). Ένας σημαντικός Βρετανός ιστορικός που κάνει μια ανασκόπηση καθοριστικών γεγονότων της ζωής του είναι ο Tony Judt και “Το πανδοχείο της μνήμης” (εκδ. Αλεξάνδρεια). Ένα βιβλίο που κινείται ανάμεσα στην ιστορία και τα βιώματα που διαμόρφωσαν αυτόν τον σπουδαίο μελετητή που χάθηκε τόσο άδικα.

Ευρώπη και ΗΠΑ

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι ένας θεσμός που λίγοι γνωρίζουν το ρόλο του. Γιατί υπάρχει μια αρνητική εικόνα όταν είναι το μεγαλύτερο πολιτικό επίτευγμα που πραγματοποιήθηκε για την ειρήνη των λαών της Ευρώπης; Γνωρίζουμε τις κατάλληλες πληροφορίες ή μήπως όχι; Γιατί συμβαίνει αυτό σε μια εποχή που η πληροφορία και η ενημέρωση δεν έχουν κανένα όριο και προσφέρονται με κάθε μέσο;

Οι καθηγητές Χρήστος Φραγκονικολόπουλος και Νίκος Παναγιώτου παραδίδουν ένα εξαιρετικό πόνημα για το ρόλο της ευρωπαϊκής οπτικής στη Δημοσιογραφία που αξίζει να αναζητηθεί: “Η Δημοσιογραφία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης” (εκδ. Πανεπιστημίου Μακεδονίας). Παραμένοντας στα δημοσιογραφικά και ευρωπαϊκά πλαίσια μια έρευνα που συζητήθηκε όσο τίποτε άλλο τη χρονιά που μας πέρασε είναι η “Η τελευταία μπλόφα”(εκδ. Παπαδόπουλος) των Βαρβιτσιώτη Ελένη και Δενδρινού Βικτώρια. Είτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς με τη θεματική της έρευνας, αξίζει να διαβαστεί για να μπορέσει κάποιος να έχει στοιχειοθετημένη άποψη ακόμα και όταν ασκεί κριτική.

Περνώντας τον Ατλαντικό συναντάμε τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής που δεν έχουν πάψει να έχουν αμφίδρομες σχέσεις με τη “μητέρα” Ευρώπη. Η Σώτη Τριανταφύλλου παραδίδει ένα μοναδικό πόνημα για το χώρο των ελληνικών γραμμάτων σχετικά με τον αντιαμερικανισμό μέσα από την ελληνική και την ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Οι “Μόνοι στον Κόσμο” (εκδ. Πατάκη) αναδεικνύουν συνδυαστικές οπτικές κοινωνικοπολιτικής φύσεως και καθιστούν τον αναγνώστη κάτοχο της διακειμενικότητας της λογοτεχνίας.

Στο πλαίσιο της αμερικανικής πολιτικής κινείται και η μελέτη της Ζηνοβίας Λιαλιούτη “Ο “άλλος” Ψυχρός Πόλεμος” (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Πόσο επηρέασε τη χώρα μας η αμερικανική πολιτιστική διπλωματία την περίοδο 1953-1973; Τελικά μήπως ο πολιτισμός και ο χώρος των γραμμάτων και των τεχνών μπορούν να ενταχθούν στα πολεμικά ή προπαγανδιστικά εργαλεία μιας χώρας; Φυσικά, οι αναγνωστικές προτάσεις μου δεν τελείωσαν, έρχονται περισσότερες στο επόμενο άρθρο μου…