Για τις «γυναίκες με τα μεγάλα μάτια»

Για τις «γυναίκες με τα μεγάλα μάτια»

Για τις σπουδαίες και ξεχασμένες «Γυναίκες του Ματαρόα», εκείνες που στα τέλη του 45, έναν χρόνο μετά τα Δεκεμβριανά, άφηναν την ερειπωμένη Αθήνα του εμφυλίου, είναι η έκθεση που διοργανώνεται από το Σάββατο 10 Φεβρουαρίου έως την  Πέμπτη 1 Μαρτίου 2018, στο Poems ‘n Crimes των εκδόσεων Γαβριηλίδη.

Έχοντας στις αποσκευές τους, τις ίδιες λαμπρές σπουδές με τους συνεπιβάτες τους, οι γυναίκες αυτές επιβιβάστηκαν στο πλοίο Ματαρόα, που στα πολυνησιακά σημαίνει  «η γυναίκα με τα μεγάλα μάτια» με προορισμό την εκρηκτική πόλη των ρευμάτων της πνευματικής και καλλιτεχνικής πρωτοπορίας, το Παρίσι.

Ήταν τότε, που μέσα στην σπαρασσόμενη από τον εμφύλιο και τις επεμβάσεις Αθήνα, περίπου 150 νεαροί και νεαρές – ο αριθμός τους παραμένει ασαφής –  επιστήμονες και καλλιτέχνες, καθώς και 59 φοιτητές και φοιτήτριες, πήραν το πολύτιμο διαβατήριο της υποτροφίας του Γαλλικού Κράτους. Το όλο εγχείρημα υπήρξε αποτέλεσμα των διορατικών ενεργειών του Διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου της Αθήνας, Οκτάβιου Μερλιέ, και του Γεν. Γραμματέα, Ροζέ Μιλλιέξ.

Μπέλλα Ραφτοπούλου, αυτοπροσωπογραφία μετά το 1970

Ανάμεσα στους επιβάτες του Ματαρόα , σε εκείνο το ταξίδι που υπήρξε μια κιβωτός για την διάσωση της σύγχρονης ελληνικής σκέψης, ήταν ο λεξικογράφος και γλωσσολόγος Εμμανουήλ Κριαράς, ο μουσικός Δημήτρης Χωραφάς, οι κοινωνιολόγοι Κορνήλιος Καστοριάδης και Κώστας Αξελός, ο αρχιτέκτονας Αριστομένης Προβελέγγιος, ο ζωγράφος Κωνσταντίνος Βυζάντιος, οι γλύπτες Μέμος Μακρής και Κώστας Κουλεντιανός, ο σκηνοθέτης Μάνος Ζαχαρίας, ο ιστορικός τέχνης Άγγελος Προκοπίου, ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος κ.α.

Οι άγνωστες γυναίκες του Ματαρόα

Οι Γυναίκες του Ματαρόα, υπήρξαν σημαντικές καλλιτέχνιδες, που άνοιξαν νέους δρόμους στην τέχνη. Παραμένουν ωστόσο λιγότερο γνωστές μέχρι τις μέρες μας, παρά τη μερική καταξίωσή τους στο εγχώριο και διεθνές επίπεδο.

Είναι πέντε γυναίκες καλλιτέχνιδες, που τόλμησαν να δείξουν  με  τις  εικόνες τους, ότι η αισθαντικότητα δεν αποτελεί προνόμιο ή μειονέκτημα προκαθορισμένο από το φύλο, αλλά πανανθρώπινη έκφραση.

Οι γυναίκες αυτές είναι:

Νέλλη Ανδρικοπούλου ( 1921-2014) ζωγράφος και συγγραφέας. Έγραψε το διαφωτιστικό από κάθε πλευρά πόνημα ”το ταξίδι του Ματαρόα”, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2007.

Ελένη Σταθοπούλου ( 1915 – 2016 ) ζωγράφος.

Γιάννα Περσάκη ( 1921 – 2008 ) ζωγράφος.

Άννα Μαυρουδή – Κινδύνη ( 1914 – 2003 ) ζωγράφος και χαράκτρια.

Μπέλλα Ραφτοπούλου ( 1902 –1992 ) γλύπτρια και χαράκτρια.

«Έγραψα το βιβλίο για να θυμηθώ τις λεπτομέρειες της γιορτής αυτού του ταξιδιού. Ήταν ένα ανεπανάληπτο πράγμα, γι’ αυτό και κατέγραψα τις μαρτυρίες όσων μπορούσα, έτσι ώστε ο ένας να συμπληρώνει τη μνήμη του άλλου. Ήθελα να φύγω, όπως ήθελε πολύς κόσμος να φύγει, η κατάσταση εδώ ήταν αποπνικτική, δεν μπορούσες να κάνεις τίποτα, δεν μπορούσες να προκόψεις και δεν μπορούσες να γίνεις άνθρωπος. Υπάρχουν ομοιότητες της εποχής εκείνης με τη σημερινή», έλεγε τον Ιούλιο του 2014 στην Αυγή, η Νέλλη Ανδρικοπούλου, λίγους μήνες πριν τον θάνατό της.

Η έκθεση

Η έκθεση για το έργο και την ζωή των «γυναικών του Ματαρόα» στήνεται το Σάββατο 10Φεβρουαρίου με επιμέλεια της γλύπτριας  Κλειώς Μακρή και της ιστορικού τέχνης Λήδας Καζαντζάκη.

Τα εγκαίνια θα γίνουν την Τρίτη 13 Φεβρουαρίου και θα ακολουθήσει συζήτηση με θέμα τις «γυναίκες του Ματαρόα» στην οποία μετέχουν ο ιστορικός Γιώργος Καλπαδάκης και ο ιστορικός τέχνης Σπύρος Μοσχονάς. Επιστολές θα διαβάσει η ηθοποιός Ελίτα Κουνάδη.

Την Τρίτη 20 Φεβρουαρίου την δική τους οπτική στο θέμα θα παρουσιάσουν σε συζήτηση ο Σάββας Μιχαήλ και η επιμελήτρια Λήδα Καζαντζάκη, ενώ την Παρασκευή 20 Φεβρουαρίου θα παρουσιαστεί το Λεύκωμα με έργα των” Γυναικών του Ματαρόα”.

Ελένη Σταθοπούλου, Αυτοπροσωπογραφία, λάδι σε καμβά, 62χ51,5εκ., περ.1940-1945

Πληροφορίες

Poems ‘n Crimes των εκδόσεων Γαβριηλίδης,

Αγίας Ειρήνης 17, Μοναστηράκι

 

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του SLpress.gr

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του SLpress.gr. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των 2-3 πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο SLpress.gr. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.

Ακολουθήστε το SLpress.gr στο Google News και μείνετε ενημερωμένοι