Γιατί χρειαζόμαστε ένα Εθνικό Συμβούλιο Κινηματογραφίας

Γράφει ο Σπύρος Ταραβήρας  – 

Με αφορμή το νομοσχέδιο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης “Επιτάχυνση και απλούστευση της ενίσχυσης οπτικοακουστικών έργων, ενίσχυση της Ψηφιακής Διακυβέρνησης και άλλες διατάξεις” για την τροποποίηση του Νόμου 4487/2017, που έθεσε σε διαβούλευση στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ ο υπουργός Κυριάκος Πιερρακάκης, προτείναμε σε προηγούμενο σημείωμά μας τέσσερις βελτιώσεις σε ότι αφορά την κινηματογραφική και οπτικοακουστική παραγωγή με στόχο την προσέλκυση ξένων παραγωγών:

1. Την αύξηση του cash rebate (επιστροφή μετρητών μέσω έκπτωσης ή επιστροφής χρημάτων που έχουν ήδη δαπανηθεί στην ελληνική επικράτεια) από το 40% σε 45% επί των επιλέξιμων δαπανών της παραγωγής, έτσι ώστε να καλυφθεί το πρόσθετο κόστος που επιβάλλουν τα υγειονομικά πρωτόκολλα και να είναι “ορατή” η διαφορά από το 35%.
2. Τη θεσμοθέτηση της υποχρέωσης των τηλεοπτικών καναλιών να καταβάλλουν το 1,5% του τζίρου τους υπέρ της εγχώριας παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών, κάτι που επί 28 χρόνια δεν κάνουν, προκειμένου να απολαμβάνουν τις επιστροφές του cash rebate.
3. Την ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της οδηγίας της Ε.Ε. που αφορά στις υπηρεσίες τύπου streaming (NETFLIX, DISNEY+, APPLE PRIME, κ.ά.), όπως και άλλες ευρωπαϊκές ή υπερατλαντικές εταιρείες που εκπέμπουν στην ελληνική ψηφιακή επικράτεια ανεξέλεγκτα, έτσι ώστε η Πολιτεία να διεκδικήσει τους φόρους υπέρ της ελληνικής κινηματογραφικής παραγωγής.
4. Τη νομική θεσμοθέτηση και την εκπόνηση προγραμμάτων εκπαίδευσης FILM COMMISSION OFFICERS που θα στελεχώσουν τα κατά τόπους FILM COMMISSION OFFICES ανά την ελληνική επικράτεια και θα αποτελούν τη δύναμη υποδοχής στη χώρα μας των αλλοδαπών παραγωγών.

Με την ελπίδα ότι οι προτάσεις αυτές θα εισακουσθούν για να συγκροτηθεί μια πραγματική δυναμική εξωστρεφών παραγωγών βασισμένη σε αυστηρά οικονομικά και επαγγελματικά κριτήρια, θα ήθελα να τις συμπληρώσω με μία ακόμη ώστε να περάσουμε ως χώρα από τη φάση του κομματισμού, των μικρών και των μεγάλων συστημάτων συμφερόντων στη φάση μιας ολοκληρωμένης “βιομηχανίας” του κινηματογράφου και των οπτικοακουστικών παραγωγών.

Προτείνω, λοιπόν, τη θεσμοθέτηση και τη συγκρότηση ενός Εθνικού Συμβουλίου Κινηματογραφίας υπό την αιγίδα των υπουργείων Πολιτισμού και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κάτι σαν το Συμβούλιο Λοιμοξιολόγων, το οποίο διέσωσε τη χώρα από τον COVID-19, για να ξελασπώσει το καράβι του ελληνικού κινηματογράφου από το τέλμα και τον διχασμό και να χαράξει εθνική κινηματογραφική και οπτικοακουστική πολιτική, καθώς αυτή είναι ουσιαστικά απούσα.

Κι αυτό επειδή δεν υπάρχουν στις κεφαλές των αρμόδιων οργανισμών με το αντικείμενο της πραγματικής κινηματογραφικής/οπτικοακουστικής παραγωγής πρόσωπα με γνώση και εμπειρία στα αντικείμενα αυτά. Βρισκόμαστε σε απελπιστική θέση, χειρότερα και από τριτοκοσμική χώρα, όταν μάλιστα είναι σε όλους παγκοσμίως είναι γνωστό ότι η οπτικοακουστική παραγωγή συμβάλλει με πολλές μονάδες στην οικονομική ανάπτυξη και στο ΑΕΠ μιας χώρας μέσω της πολιτιστικής, τουριστικής προβολής μιας χώρας, της δημιουργίας θέσεων εργασίας κλπ.

Η συγκρότηση “πολιτισμικής βιομηχανίας”

Ας σταματήσουμε να είμαστε ουραγοί στα του κινηματογράφου/οπτικοακουστικών παραγωγών και ας μιμηθούμε τα πρόσφατα επιτεύγματα της Ιατρικής στην Ελλάδα. Τρεις μήνες τώρα, από την έναρξη του COVID-19, γράφουμε αδιάκοπα ότι τα προβλήματα που αναδύθηκαν στην επιφάνεια λόγω της κρίσης, αλλά υφέρπουν για χρόνια στον κινηματογραφικό χώρο, αποτελούν μείζονα κίνδυνο και πρέπει να επιλυθούν άμεσα.

Τις τελευταίες δεκαετίες, η εθνική προσπάθεια για την ανάδειξη της χώρας σε κορυφαίο πόλο έλξης ξένων επισκεπτών και κατ’ επέκταση την ευρεία γνωστοποίηση των πολιτιστικών αξιών και του τρόπου ζωής της βασίστηκε εξ ολοκλήρου στο παραδοσιακό τρίπτυχο “ήλιος, θάλασσα, αρχαιότητες”. Αν και το τρίπτυχο αυτό λειτούργησε, θα έλεγε κανείς, ικανοποιητικά έως τώρα, όπως αυτό αποδεικνύεται από την εκτίναξη του αριθμού των ξένων επισκεπτών και των τουριστικών εσόδων μετά από μια περίοδο παρατεταμένης βαθμιαίας πτώσης, θεωρείται σήμερα μάλλον ξεπερασμένο στο υπό διαμόρφωση νέο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον.

Δεν επιτρέπεται η οικονομική επιβίωση και ευημερία της Ελλάδας να βασίζεται μόνο σε αυτό το ξεπερασμένο μοντέλο και να πατάει σε ένα μόνο πόδι, που αν δεν λειτουργήσει να κινδυνεύει να καταβαραθρωθεί οικονομικά και κοινωνικά! H Ελλάδα στις αρχές του 21ου αιώνα, ως αναπόσπαστο μέρος της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και κοινωνίας, καλείται να αντιμετωπίσει σύνθετες προκλήσεις που πηγάζουν από την παρατεταμένη παγκόσμια υφεσιακή διαταραχή, την αναδίπλωση της παγκόσμιας κοινωνίας.

Υπεύθυνη η ίδια για την εθνική ολιγωρία της, καλείται σήμερα να αναλάβει την πρωτοβουλία της εθνικής οικονομικής ανασυγκρότησης στο νέο παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό που αναδύεται μετά την κρίση των μνημονίων και του COVID -19. Στη νέα αυτή εθνική αναπτυξιακή προοπτική με τα 32 δισ. ευρώ της ΕΕ και τα 32 δισ. ευρώ από τα ΕΣΠΑ την επόμενη επταετία, ο τομέας του πολιτισμού και της δημιουργίας αποτελεί το συνδετικό κρίκο μεταξύ του πολιτισμού, της οικονομίας και της τεχνολογίας.

Διδάγματα από την Γερμανία

Για να αντιμετωπιστεί ένα πρόβλημα πρέπει να το έχουμε αναλύσει και μελετήσει.
Αυτό έγινε εν μέρει με την μελέτη της Τράπεζας της Ελλάδας για την «πολιτιστική βιομηχανία» το 2014 ή με μια πρόσφατη του ΙΟΒΕ το 2015. Οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης έχουν ήδη εκπονήσει στο παρελθόν πολλές τέτοιες μελέτες, όπως εκείνη που ανέθεσε η Γερμανική Ακαδημία Κινηματογράφου στην εταιρεία οικονομικών συμβούλων Ρόλαντ Μπέργκερ.

Αφορμή αυτής της ανάθεσης στάθηκε το γεγονός, ότι το Γερμανικό Υπουργείο Πολιτισμού αποπειράθηκε στα πλαίσια της δημοσιονομικής προσαρμογής ενόψει της ψήφισης του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού 2015 να περικόψει τα € 10 εκατομμύρια ετησίως από τα € 60 εκατομμύρια ενός συγκεκριμένου προγράμματος της ομοσπονδιακής επιχορήγησης για προσέλκυση παραγωγής ταινιών από το εξωτερικό στην Γερμανία (κάτι παρόμοιο με το cash rebateτου ΕΚΟΜΕ).

Η μελέτη κατέδειξε ότι € 1 εκατομμύριο δημόσιων επιδοτήσεων προσελκύουν επενδύσεις της τάξεως των 4-6 εκατ. ευρώ από την ιδιωτική οικονομία. Άλλες διεθνείς μελέτες στην Γαλλία κλπ αποδεικνύουν ότι ο λόγος μεταξύ επενδεδυμένων κεφαλαίων στις δημιουργικές και πολιτιστικές βιομηχανίες με εκείνα που μοχλεύονται τελικά στην πραγματική οικονομία είναι 1:7. Το 1 ευρώ φέρνει 7!

Και για να αντιληφθεί πόσο μεγάλη σημασία αποδίδει η γερμανική κυβέρνηση στον Πολιτισμό ας ενημερώσουμε εδώ, ότι τρεις ημέρες αφότου κηρύχθηκε το lockdown λόγω του COVID-19 στην Γερμανία, στα μέσα Μαρτίου, βγήκε και ανακοίνωσε η Υπουργός Πολιτισμού της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης της Γερμανίας ένα πρόγραμμα μαμούθ στήριξης της δημιουργικής & πολιτιστικής βιομηχανίας ύψους € 50 δισ. Ας τα λάβουν σοβαρά όλα αυτά υπόψιν τους ο Πρωθυπουργός της χώρας και οι επιτελείς στο Μαξίμου, τώρα που σχεδιάζουν την επόμενη ημέρα της Ελλάδας!