Η έφοδος στον ουρανό της Επανάστασης από τον Μαγιακόφσκι

Ένα ντελίριο του Μαγιακόφσκι θα παρουσιάσει το Εθνικό Θέατρο στο Rex, σε χορογραφία του διεθνούς φήμης χορογράφου Γιάννη Μανταφούνη, ο οποίος διαπρέπει στις ευρωπαϊκές σκηνές. Πρόκειται για την παράσταση MayaBuff, βασισμένη στο θεατρικό έργο «Μυστήριο Μπουφφ» που έγραψε ο Μαγιακόφσκι για την πρώτη επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης.

Στο «Μυστήριο Μπουφφ», ο κορυφαίος Σοβιετικός ποιητής, μέγας σατιρικός συγγραφέας και ευφυής θεατράνθρωπος, Βλαντιμίρ Μαγιακόφσκι, παρωδεί  τη δομή του μεσαιωνικού κύκλου μυστηρίων. Εξηγεί μάλιστα τον τίτλο ως εξής: Μυστήριο είναι ό, τι μεγάλο υπάρχει στην επανάσταση, μπουφφ  ό, τι είναι σ’ αυτήν γελοίο.

Όλα αυτά βέβαια θα ακούγονταν πολύ παρωχημένα, αν δεν είχε φροντίσει για το αντίθετο ο ίδιος ο ποιητής. Πως; Έχοντας προνοήσει  να «δώσει την άδεια» στους μελλοντικούς σκηνοθέτες να μη διστάσουν να κάνουν ό, τι θέλουν στο έργο του, προκειμένου να το μεταφέρουν στην δική τους εποχή!

Άλλωστε ο Μαγιακόφσκι ονειρευόταν ένα θέατρο που θα συνδύαζε το δραματικό στοιχείο με τον χορό και τον ρυθμικό λόγο. Ένα θέατρο αντιρρεαλιστικό, επαναστατικό, μαζικό και φουτουριστικό. Εκείνο το θέατρο στο οποίο χιλιάδες άνθρωποι κι εκατοντάδες αυτοκίνητα και αεροπλάνα θα γέμιζαν μια γιγάντια σκηνή. Οι θεατές θα ήταν εκατομμύρια και αντικείμενο της αναπαράστασης το δικό του ηρωικό έπος: η Οκτωβριανή Επανάσταση. Μικρογραφία αυτού του κοσμικού οράματός του  είναι το «Μυστήριο Μπουφφ».

Tα σάρωσε όλα ο κατακλυσμός. Τόσο το καλύτερο.

Στο ΜayaBuff, την παράσταση του Γιάννη Μανταφούνη, ο χρόνος διαστέλλεται και η πρόθεση αποστασιοποιείται από τη δράση. Όπως αναφέρουν οι συντελεστές «στο κρίσιμο δευτερόλεπτο που προηγείται  της εκφοράς του λόγου, πριν την απόπειρα κίνησης, οι χορευτές-ηθοποιοί έχουν ήδη κριθεί, όχι για αυτό που υποκρίνονται, αλλά για αυτό που είναι». Οι χορευτές-ηθοποιοί, με την απλότητα του ήχου των κορμιών τους στον χώρο, με ρούχα καθημερινά, «δημιουργούν μπροστά στα μάτια του θεατή το έργο που παράλληλα ερμηνεύουν».

Γραμμένο το 1918 για την πρώτη επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης, το «Μυστήριο Μπουφφ!» έφτασε στην τελική μορφή του το 1920, όταν παίχτηκε στο Δεύτερο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Πρόκειται για μια γκροτέσκα, φουτουριστική αλληγορία, για την Επανάσταση και την πορεία της προς τον Κομμουνισμό. Δανειζόμενος τον μύθο του από την Βίβλο και έχοντας ως όχημα την σάτιρα, ο ποιητής της επανάστασης παρουσιάζει το τι αποτελεί γι αυτόν αληθινό έπος στην ανθρώπινη εξέλιξη:

Ένας μεγάλος κατακλυσμός καταστρέφει την Γη και για να σωθούν επτά ζεύγη «καθαρών» και επτά ζεύγη «μουτζούρηδων» επιβιβάζονται σε μία Κιβωτό. Πάνω σε αυτήν, μέσα από καυστική σάτιρα, αναδεικνύεται η σύγκρουση του εκμεταλλευτή με τον εκμεταλλευόμενο, ενώ εναλλάσσονται, αλληλοδιαδοχικά, το ένα κοινωνικό σύστημα από το επόμενο.

Ακολουθεί η έφοδος στον ουρανό, σκαρφαλώνοντας στα κατάρτια της Κιβωτού. Οι μουτζούρηδες περνούν από τον Παράδεισο, την Κόλαση και το Χαός, όμως κανένας από αυτούς τους κόσμους δε θα τους προσφέρει τίποτα άλλο από λόγια υποταγής. Μοναδικός τους δρόμος, κατά τον Μαγιακόφσκι,  η πορεία προς τα εμπρός, προς την δική τους «Γη της επαγγελίας».

Πληροφορίες

Από 18 Ιανουαρίου στο Θέατρο Rex – Iσόγειο Rex για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων

Xoρεύουν – ερμηνεύουν με αλφαβητική σειρά: Αλεξάνδρα Καζάκου, Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης, Αλέξης Κωτσόπουλος, Νίκος Λεκάκης, Effi Rabsilber , Χρήστος Στέργιογλου, Συμεών Τσακίρης, Αμαλία Τσεκούρα, Αντιγόνη Φρυδά.

Φωτισμοί: Mελίνα Μάσχα

Φωτογράφος παράστασης: Γιάννης Μπουρνιάς