“Η Ελλάδα του Λευτέρη Παπαδόπουλου”: Ένα ντοκιμαντέρ του Νίκου Ζάππα

Μια αίσθηση αισιοδοξίας με κυρίευσε, αισθανόμενος ότι η γνωριμία αυτή δεν θα είναι απλά άλλη μια θεατρική επαφή με κάποιον σκηνοθέτη ή κάποια θεατρική ομάδα για να εκτελέσω εντός διμήνου μια παραγγελία. Φυσικά γνώριζα το Θέατρο “Δίπυλον” το θέατρο της Ράιας και επίσης γνώριζα ότι στην υπόγα του θεάτρου λειτουργούσε το ξακουστό “Μεθυσμενάκι”, η θρυλική “μπουάτ” και στέκι του άντρα της, του μεγάλου μας στιχουργού, ποιητή και δημοσιογράφου, Λευτέρη Παπαδόπουλου.

Εξ’αρχής ήξερα πολύ καλά με ποιους ανθρώπους θα συναντιόμουν. Από την πρώτη στιγμή που συναντήθηκα με τη Ράια, ένιωσα ασφάλεια και ειλικρινή διάθεση συνεργασίας. Χωρίς προσχήματα και τυπικούρες, συνεννοηθήκαμε για το πλαίσιο εργασίας το οποίο αφορούσε δύο σκέλη: Πρώτο, τη συμμετοχή μου στο προσεχές φεστιβάλ βίντεο αρτ, το οποίο ήταν προγραμματισμένο να διεξαχθεί στην ταράτσα του θεάτρου. Δεύτερο, τη συνεργασία μας στα θεατρικά έργα που ετοίμαζε, ένα του Γιώργου Μανιώτη και δύο έργα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ.

Στο “Μεθυσμενάκι” με τον Λευτέρη

Αφού τελείωσε αυτό το τετ α τετ εργασίας στην ταράτσα του θεάτρου, με κάλεσε να κατέβω στο “Μεθυσμενάκι” να γνωρίσω τον άντρα της τον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη στιγμή εκείνη, όταν συνάντησα τη μεγάλη αυτή προσωπικότητα, τον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Μπαίνοντας, αριστερά στη σάλα κάθεται με την παρέα του, η οποία απαρτίζεται από τον εκδότη Οδυσσέα Χατζόπουλο, τον Σεραφείμ Φυντανίδη της Ελευθεροτυπίας, τον Κώστα Καββαθά των Τεχνικών Εκδόσεων και την αγαπημένη οικογενειακή τους φίλη την εικαστικό Γιούλια Γαζετοπούλου.

Ο Λευτέρης φορά μπλε σιδερωμένο βαμβακερό παντελόνι, μπλε φθινοπωρινό πουκάμισο, μπορντό ζακέτα, μπορντό δερμάτινη ζώνη και μπορντό λουστρίνια Sebago που αστράφτουν. Ξυρισμένος, ευπρεπής και καλόγουστος, ξεχωρίζει στην παρέα με την πρώτη ματιά. Αφού συστηθήκαμε και ανταλλάξαμε την πρώτη χειραψία, είπαμε δύο λόγια για το πως θα ξεκινούσαμε από την επομένη
κιόλας τη συνεργασία μας με τη Ράια. Με μεγάλη προσοχή άκουγε κάθε λέξη που έλεγα, χωρίς τα μάτια του να φύγουν στιγμή από τα δικά μου. Ευγενικός και ευθύς, μου κλείνει το μάτι ότι συμφωνεί με τα όσα είπα και στρέφεται στη Ράια, λέγοντας να με κεράσουν ό,τι επιθυμώ και αν θέλω να καθίσω να παρακολουθήσω το ζωντανό πρόγραμμα που ακολουθεί με ένα ντουέτο νεαρών καλλιτεχνών σε πιάνο και τραγούδι.

Από την ημέρα αυτή ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή μου. Η συνεργασία μας με τη Ράια είναι οργανική, σε μια συνθήκη η οποία ορίζει ως αφετηρία των πάντων την φιλοσοφική υπόσταση του κειμένου. Του πήχεως το ιδέωδες σφραγίζεται από το κριτικό μάτι του Λευτέρη Παπαδόπουλου, πάνω σε κάθε λέξη του κειμένου πριν έρθει στα χέρια του θιάσου. Στο τοπίο αυτό, παράλληλα με το βίντεο αρτ, η Ράια μου προτείνει να παίξω ως ηθοποιός στο έργο του Γιώργου Μανιώτη με τον τίτλο “Μόνο θετικές σκέψεις” και αργότερα να κάνω άμεση αντικατάσταση στο δεύτερο έργο που τρέχει παράλληλα, “Τρωίλος και Χρυσηίδα – Πλάνο Πρώτο” στον ρόλο του Πάρη. Και έτσι, σε αυτόν τον χώρο πήρα το βάπτισμα του ηθοποιού. Παράλληλα, εργάζομαι άλλοτε ως μπάρμαν και άλλοτε ως σερβιτόρος στο “Μεθυσμενάκι”, εμπειρία την οποία θεωρώ εξίσου σημαντική με τη θεατρική.

Επιστροφή το 2008

Τον Σεπτέμβριο του 2008 κλήθηκα από τη Ράια να ανακαινίσω το “Μεθυσμενάκι”. Η εργασία αυτή ήταν τελείως διαφορετική από αυτήν του θεάτρου και έφερε μεγάλη ευθύνη. Πρώτα από όλα γιατί το κτήριο είναι ιστορικό κειμήλιο, αποτελούμενο από μεγάλους πέτρινους λίθους και από την άλλη, γιατί ο χώρος αυτός θα έπρεπε να ανακαινιστεί με σκοπό να υπηρετεί τις αυξημένες ανάγκες λειτουργίας και εξυπηρέτησης του κοινού, χωρίς όμως να απωλέσει την παραμικρή νότα της ταυτότητάς του.

Όταν τελείωσε το κομμάτι κατασκευής ενός εσωτερικού παραθύρου μεταξύ του μπαρ και της σάλας και καθαρίστηκαν οι τόνοι σκόνης που είχαν φτάσει έως την ταράτσα, παράλληλα με την ξυλουργική εργασία που ήταν σε εξέλιξη, ο Λευτέρης ξεκινά στον χώρο ακροάσεις μουσικών για να ετοιμαστεί το νέο σχήμα της σεζόν. Μαζί με την κόρη του Υακίνθη, σε ένα τραπέζι μπροστά στο πάλκο, συζητά προσεκτικά με τους μουσικούς για να τους βολιδοσκοπήσει και να σχηματίσει μια πρώτη γνώμη πριν αρχίσουν να παίζουν ή να τραγουδούν.

Στο σημείο αυτό παρακολουθώ στενά τον τρόπο που ο Λευτέρης Παπαδόπουλος συνομιλεί με τους μουσικούς, και αντιλαμβάνομαι πως διαμορφώνεται σταδιακά ένα πρωτοκλασάτο μουσικό σχήμα με όρους επαγγελματισμού, φινέτσας των ερμηνευτών και ηχητικής αρτιότητας. Το δυσκολότερο σημείο αυτού του εγχειρήματος, όμως, ήταν η ημερομηνία ολοκλήρωσης του έργου, η οποία είναι και η ημέρα γενεθλίων του Λευτέρη, στις 14 Νοεμβρίου και ο οποίος περιμένει όλους τους στενούς του φίλους και εκλεκτούς καλεσμένους, που ξεπερνούν τους εκατό.

Πριν ακόμα στεγνώσουν τα βερνίκια, και μόλις έχουν μπει τα ποτήρια με τα πιάτα στα ράφια, φτάνει η ημέρα των γενεθλίων! Μια λεπτομέρεια μεγάλης για μένα σημασίας που δεν θα ξεχάσω ποτέ, είναι ότι ενώ έχω πληρωθεί από τη Ράια για το έργο της ανακαίνισης (και με το παραπάνω), όταν τον πλησιάζω και του λέω «Πρόεδρε είμαστε έτοιμοι, απόψε ξεκινάμε» βάζει το χέρι στην τσέπη, βγάζει ένα ποσό και μου λέει: «Σε ευχαριστώ γιατί έκανες καλή δουλειά, την έκανες με αγάπη και ζήτησες μόνο το μεροκάματό σου».

Περιττό να αναφέρω όλα τα μεγάλα ονόματα που τον τίμησαν αυτό το βράδυ, όμως θυμάμαι ότι έγινε χαμός. Τραγούδησε ο Μητσιάς, όλοι ήταν κατευχαριστημένοι και η ταμειακή πήρε φωτιά παρά τις εντολές του Λευτέρη ότι όλα είναι κερασμένα από αυτόν. Μετά ήρθαν τα μνημόνια, η Ελλάδα άλλαξε, μαζί και οι τέχνες, το θέατρο, αλλά και τα μαγαζιά σε μεγάλο βαθμό καταστράφηκαν, όσα δεν εξαφανίστηκαν. Το “Μεθυσμενάκι” έπαψε να λειτουργεί σε καθημερινή προγραμματισμένη βάση, συνεχίζοντας με ειδικές βραδιές, συνήθως σε κλειστό κύκλο, για τον Λευτέρη και τους φίλους του.

Η ώρα του ντοκιμαντέρ

Μετά από 20 χρόνια γνωριμίας με τον Λευτέρη και την Ράια, πρότεινα στη Ράια να κάνω ένα ντοκιμαντέρ για τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, αφιερωμένο σε όσους μεγάλωσαν, έζησαν και αγάπησαν τα τραγούδια του. Την άνοιξη του 2023 πραγματοποιήσαμε το γύρισμα της συνέντευξης με τον Λευτέρη που κράτησε τρεις ημέρες. Τον Ιανουάριο του 2024 μετά από πολλούς μήνες προβληματισμού για το πως ακριβώς θα γίνει το ντοκιμαντέρ αυτό, έρχεται η ώρα της ολοκλήρωσής του.

Αναζητώντας την κατάλληλη εταιρεία παραγωγής να το χρηματοδοτήσει, παίρνω τηλέφωνο έναν καλό φίλο και παραγωγό σε αρκετά ντοκιμαντέρ μου, τον Αντώνη Κρητικό, εργοστασιάρχη ξυλείας στην Πάρο και του ρίχνω την ιδέα: «Θες να μπεις παραγωγός στο ντοκιμαντέρ με θέμα τη ζωή του Λευτέρη Παπαδόπουλου»; Και μου απαντά αμέσως: «Πλάκα κάνεις; θέλει ερώτημα;» Κάπως έτσι, με αυτά τα λίγα μπορώ να περιγράψω τη σημαντική για μένα διαδρομή, από τη γνωριμία μου με τη Ράια Μουζενίδου και τον Λευτέρη Παπαδόπουλο το φθινόπωρο του 2004, έως το σημείο ολοκλήρωσης αυτού του ντοκιμαντέρ το 2024, με θέμα τη ζωή του μεγάλου μας ποιητή, στιχουργού, συγγραφέα και δημοσιογράφου Λευτέρη Παπαδόπουλου.

Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε το ντοκιμαντέρ.