Η προσφορά του καθηγητή Καλιτσουνάκη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
23/08/2025
Αύγουστος 1940. Ένα έγγραφο του Πανεπιστημίου Αθηνών έρχεται να μας θυμίσει ότι από τη δεκαετία του 1930 λειτουργούσε στο ίδρυμα γραφείο επικοινωνίας του με τους γονείς και με τους κηδεμόνες των φοιτητών. Δεν αναφέρεται σε οιονδήποτε φοιτητή, αλλά στον Εμμανουήλ Ιω. Καλιτσουνάκη (1916-2008), γιο του Ιωάννη Εμμ. Καλιτσουνάκη (1878-1966), καθηγητή της πρώτης έδρας Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το 1924 έως το 1948, και ιδρυτικού μέλους της Ακαδημίας Αθηνών το 1926.
Γεννημένος στα Χανιά, ο Ιω. Εμμ. Καλιτσουνάκης είχε την τύχη να σπουδάσει, από το 1894 έως το 1901, στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, κοντά στους Κωνσταντίνο Στ. Κόντο (1834-1909), Γρηγόριο Ν. Βερναρδάκη (1848-1925), Παύλο Καρολίδη (1849-1930) και Σπυρίδωνα Π. Λάμπρο (1851-1919). Συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του, από το 1902 έως το 1904, στη Γερμανία, με τον Ulrich von Wilamowitz-Moellendorf (1841-1931), για τον οποίο έγραψε το 1932, και τον Eduard Meyer (1855-1930).
Δίδαξε από το 1905 τη Νέα Ελληνική στο Φροντιστήριο Ανατολικών Γλωσσών του Πανεπιστημίου του Βερολίνου, στο οποίο, μετά από πέντε χρόνια δοκιμαστικής υπηρεσίας, προήχθη σε καθηγητή, με πρόταση της Φιλοσοφικής Σχολής του, διορίστηκε από το πρωσικό υπουργείο Παιδείας και στη σχολή αυτήν.
Η οικογένεια του Ιω. Εμμ. Καλιτσουνάκη ζούσε στην οδό Ποσειδώνος 66, στη γωνία της με την οδό Ζαΐμη, στο Παλαιό Φάληρο, σε κτίριο του 1927. Βιβλία του απόκεινται στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης και χανιώτικη οδός έχει απομνημονεύσει το ονοματεπώνυμό του. Ο Ιω. Εμμ. Καλιτσουνάκης άφησε την ύστατη πνοή του στο Βουκουρέστι, εκπροσωπώντας την Ακαδημία Αθηνών σε συνέδριο για τα εκατό χρόνια της Ακαδημίας της Ρουμανίας.
Αδελφός του υπήρξε ο διαπρεπής οικονομολόγος, καθηγητής της Εφηρμοσμένης Πολιτικής Οικονομίας στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών, και στην Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών Δημήτριος Εμμ. Καλιτσουνάκης (1886-1982), η βιβλιοθήκη και το αρχείο του οποίου έχουν δωρηθεί από την οικογένειά του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Ο υιός Καλιτσουνάκης
Στις 21 Ιουλίου 1929 ο πατέρας Καλιτσουνάκης, σε επιστολή του από τη Γερμανία προς τον ονομαστό καθηγητή της Πειραματικής Φαρμακολογίας από το 1928 στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιο Ιωακείμογλου (1887-1979), αναφέρει (“Επιστολές τριών ακαδημαϊκών: Ιωακείμογλου, Καλιτσουνάκη, Καραθεοδωρή, Σμύρνη 1920 – Αθήνα 1951”, Επιμέλεια Διονύσιος Βαρώνος, Επιστημονικές Εκδόσεις Παρισιάνου Α.Ε., Αθήνα 2001, σ. 53): «Συλλογίζομαι και την εγχείρησιν του μικρού μου» —να πρόκειται για τον Εμμανουήλ;
Ο γιος Καλιτσουνάκης, έμαθε, λόγω προφανώς και του πατέρα του, τη γερμανική γλώσσα στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, όπου την 25η Μαρτίου 1930 εκφώνησε, ενώπιον επισήμων, λόγο στην ελληνική γλώσσα. Το έγγραφο φέρει διάχωρα για τις επιδόσεις του φοιτητή στα μαθήματα, για τις οικονομικές υποχρεώσεις του προς το ίδρυμα, για τη διαγωγή του, για τις συνέπειες που προκύπτουν, και για τις όποιες παρατηρήσεις.
Κατά το δεύτερο εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 1939-40 ο συγκεκριμένος φοιτητής έκανε την εγγραφή του ως δευτεροετής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, έδωσε τις τμηματικές εξετάσεις τον Ιούνιο του 1940 και κατέβαλε τις τρεις δόσεις διδάκτρων που ίσχυαν τότε, αποκτώντας μόνον έτσι το δικαίωμα να προχωρήσει στο τρίτο έτος των σπουδών του. Σημειώνουμε ότι κατά το ακαδημαϊκό έτος 1936-37 ο πατέρας Καλιτσουνάκης είναι κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών…
Ο Εμμανουήλ Ιω. Καλιτσουνάκης επιδόθηκε σε μεταφράσεις γερμανικών κειμένων για λογαριασμό της Τράπεζας της Ελλάδος, καθώς και στη συγγραφή ειδικών ως προς την εμπορική ορολογία λεξικών. Χρίστηκε διευθυντής του Γερμανικού Ινστιτούτου Goethe Αθηνών, το οποίο τον Δεκέμβριο του 1981 τον αποχαιρέτησε, αυτόν και συνάδελφό του, σε τιμητική εκδήλωση.
