Η σκέψη στα χρόνια της κλεισούρας – Το εμβόλιο μέσα μας

Πριν χρόνια, το 2002, μια θρησκευόμενη Αμερικανίδα τραγουδίστρια ανέβηκε στη σκηνή και ερμήνευσε ένα μοναδικό τραγούδι “Το τέλος του κόσμου”. Θα ήταν η τελευταία φορά που θα την άκουγε το κοινό της. Δύο χρόνια μετά, ο καρκίνος την πήρε από τους δικούς της. Την πρώτη φορά που τραγούδησε το κομμάτι ήταν το 1961 και είχε τραντάξει ρομαντικά τις ΗΠΑ. «Γιατί ο ήλιος συνεχίζει να λάμπει; Γιατί η θάλασσα βιάζεται στην ακτή; Δεν ξέρουν ότι ήρθε το τέλος του κόσμου… αφού δεν με αγαπάς πια;» Εφόσον για εκείνη δεν υπήρχε ο έρωτας, τότε για ποιο λόγο υπήρχε ο υπόλοιπος κόσμος.

Μια αρρώστια νίκησε έναν άνθρωπο που κατάφερε να προσφέρει κάτι στους υπόλοιπους πριν “φύγει”. Περίπου δύο δεκαετίες μετά, μια άλλη αρρώστια έφερε το τέλος σε χιλιάδες, ενώ μάζεψε τους υπόλοιπους μέσα στα σπίτια τους. Το ζητούμενο είναι πως βλέπουν αυτοί τον κόσμο (το τέλος του;) και ποιοί τους τον εξηγούν.

Λίγο πριν φτάσει ο κορονοϊός στην Ελλάδα, όταν δηλαδή ήταν πρόβλημα των “άλλων”, σε μια ελληνική ραδιοφωνική εκπομπή δύο εκφωνητές έκαναν χιούμορ σχολιάζοντας τους ανθρώπους που ήταν σε καραντίνα σε κρουαζιερόπλοιο λόγω ιού. «Ε, εντάξει δεν τους βάλανε να σκάβουν, σε κρουαζιερόπλοιο ήταν». Τώρα, όμως, ο κίνδυνος ήρθε σε εμάς, και όλοι μπήκαμε στα οικιακά μας “κρουαζιερόπλοια”.

Προφανώς, δεν πρέπει να υπάρχει η ανάγκη από περσόνες, που έλαμψαν δια του life style, ώστε να πειστεί ο κόσμος να μείνει σπίτι του. Μπορεί η παραμονή στο σπίτι να είναι πράξη υπεύθυνη, αλλά η διαχείριση του χρόνου του δεν είναι αναγκαστικά και σοφή. Στα ελληνικά σπίτια υπάρχει ένας πανίσχυρος ιός που δεν έχει εμβόλιο: παραμονεύει η βλακεία εξόντωσης του χρόνου, είτε με “εκδρομές” είτε με νοσηρό τρόπο εσώκλειστης παραμονής.

Στην τηλεόραση, αμφιλεγόμενα προγράμματα κάνουν drama queen την προετοιμασία μιας μπαλοτίνας εργαλειoποιώντας αφελείς μάγειρες που εθελοντικά δέχονται έναν big brother πάνω από το κεφάλι τους. Στην ειδησεογραφία κυριαρχεί η υπερπληροφόρηση γύρω από τον κορονοϊό. Το μπαράζ ρεπορτάζ μετά κινηματογραφικής μουσικής περισσότερο πανικό προκαλεί παρά ενημέρωση που συμβάλει στην ψυχραιμία. Αλλά η κριτική εξαντλείται μόνο στη “δημοσιογραφία” τύπου Μακελειού, ενώ οι υπόλοιποι κάνουν δήθεν ενημέρωση, τους οποίους αφελώς ευχαρίστησε για τον προσφορά τους και ο υπεύθυνος της Πολιτικής Προστασίας.

Ελληνικά κανάλια καταφεύγουν στο infotainment κατασκευάζοντας ενημέρωση προς δημιουργία εντυπώσεων. Επιστρατεύτηκαν φυσιογνωμιστές για να αξιολογήσουν την προσωπικότητα του πρωθυπουργού από το σχήμα του προσώπου – το πλάτος του κεφαλιού του Μητσοτάκη μαρτυρά διαπραγματευτική ικανότητα! Δηλαδή, μέθοδοι και μετρήσεις που χρησιμοποιούσαν ο Λομπρόζο –ακόμα και οι Ναζί– 100 χρόνια πριν. Γιατί θα πρέπει να γίνεται ο θεατής λήπτης ειδήσεων που διυλίζουν τον κώνωπα από κάθε πληροφορία ή πράξη που αφορά στον κορονοϊό, δίχως να του προσφέρει ουσιαστική ενημέρωση για την αντιμετώπισή του παρά μόνο εντύπωση;

Ραδιόφωνο για κλάματα

Στο ραδιόφωνο, το μοναδικό μέσο που έχει αφήσει στη δημιουργική ησυχία του τον εγκέφαλο καθώς λείπει η εικόνα, τα πράγματα είναι επίσης άσχημα. Σε γνωστό ραδιοφωνικό σταθμό, μετά τον θάνατο των Ρουκ και Άλκη Ζέη, η εκφωνήτρια δεν τις γνώριζε ενώ δυσκολευόταν να προφέρει τα ονόματά τους. Η Ζέη έγινε “Ζέα” και για την Ρουκ ρωτούσε τον συνάδελφό της πως προφέρεται το όνομά της.

Η κόκκινη γραμμή που διαχωρίζει τον θύτη από το θύμα είναι λεπτή εδώ, διότι δεν υπάρχουν δικαιολογίες πολλές από πλευράς αυτών που μένουν στο σπίτι. Γιατί θα πρέπει ο κόσμος να επιμένει να παρακολουθεί την online υποβάθμιση της νοητικής του αντίληψης; Η τηλεόραση μπορεί να κλείσει και να ανοίξουν τα βιβλία. Ραδιοφωνικοί σταθμοί υπάρχουν, αν και ελάχιστοι, οι οποίοι κάνουν την πραγματική διαφορά.

Αντί να επιλέξεις έναν αθηναϊκό σταθμό, επειδή κάνει εκπομπή μια περσόνα με αισθησιακή φωνή παίζοντας 10 φορές τα ίδια τραγούδια γιατί να μην “παρακολουθήσεις” ταινίες μέσα από τα κινηματογραφικά μουσικά αφιερώματα του Γιάννη Παπουτσάκη στο Τρίτο Πρόγραμμα;

Αντί να ακούσεις ραδιοφωνικούς παραγωγούς που θυμίζουν τη βλακεία των αδελφών της Ελίζαμπεθ Μπένετ από το Περηφάνεια και Προκατάληψη καλύτερα να συντονιστείς με τους συγκλονιστικές διαλόγους του Δαυίδ Ναχμία με προσωπικότητες που δεν τις μόλυνε το μάρκετινγκ και η ματαιοδοξία. Η κλεισούρα δεν σημαίνει και αναστολή σκέψης. Υπάρχει φανταστική πλατφόρμα που σου δίνει τη δυνατότητα να ταξιδέψεις σε όλους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς του κόσμου και να ακούσεις τι ακούνε online σε χιλιάδες πόλεις του πλανήτη, από την Ιαπωνία μέχρι την Αλάσκα.

Η κλεισούρα έχει φτάσει πολλούς στα πνευματικά τους όρια ώστε φτάνουν στο σημείο να φωτογραφίζουν –ακόμα και– τις πατούσες τους και φυσικά τα πρόσωπά τους και να τα αναρτούν στο facebook ώστε δήθεν να μοιραστούν τη (ναρκισσιστικά;) ωθούμενη βαρεμάρα τους. H διαχείριση του “τέλους του κόσμου” αυτού, μπορεί να σημαίνει το ξεκίνημα ενός νέου.

Γι’ αυτό έρχονται τα λόγια του Άντονυ Χόπκινς από την ταινία “The Edge”: «Ξέρεις, διάβασα κάποτε ένα ενδιαφέρον βιβλίο που έλεγε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που χάθηκαν στην άγρια φύση, πέθαναν από ντροπή. [Λένε] “τι έκανα λάθος; Πώς κατάντησα σε αυτό το σημείο;” και έτσι κάθονται εκεί και… πεθαίνουν, επειδή δεν έκαναν το μόνο πράγμα που θα τους έσωζε: Να σκέφτονται». Ίσως, δικαιολογημένη εξαίρεση στο πάγωμα της σκέψης είναι ο λόγος που σταμάτησε να υπάρχει ο κόσμος στο τραγούδι της Αμερικανίδας τραγουδίστριας. Οι υπόλοιποι δεν δικαιολογούμαστε.