Η Τέχνη και η μονοτονία της σύγχρονης ζωής

Σήμερα, πριν ταξιδέψουμε σε μια πόλη, έχουμε ήδη “περπατήσει” στους δρόμους της μέσω Google Maps. Πριν διαβάσουμε ένα βιβλίο, έχουμε ήδη δει αναλύσεις και κριτικές. Οι ταινίες μάς αποκαλύπτονται μέσω trailers και spoilers, στερώντας μας το στοιχείο της έκπληξης. Όλα προκάτ. Καμία έκπληξη.

Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες χρησιμοποιούσε το μοτίβο του λαβυρίνθου για να δείξει πώς η υπερβολική γνώση μπορεί να μας χαώσει. Όμως, στη σύγχρονη εποχή, η γνώση δεν μας οδηγεί στην αβεβαιότητα, αλλά στη μονοτονία. Ξέρουμε ήδη το τέλος της ιστορίας πριν αρχίσει. Ακόμη και στις συζητήσεις, ξέρουμε τι θα πει ο άλλος πριν καν ανοίξει το στόμα του.

Οι σύγχρονες πόλεις χάνουν την ταυτότητά τους. Οι ίδιες παγκόσμιες αλυσίδες καταστημάτων, οι ίδιες εμπορικές ζώνες, τα ίδια τουριστικά αξιοθέατα επαναλαμβάνονται παντού. Τα ταξίδια έχουν γίνει μια προκαθορισμένη εμπειρία, όπου ο τουρίστας ξέρει τι να περιμένει και καταναλώνει την πόλη σαν ένα προϊόν.

Η τέχνη σε ανακύκλωση: Έχουμε πάψει να δημιουργούμε;

Ο πολιτισμός φαίνεται να επαναλαμβάνει τον εαυτό του. Στη μουσική, τα remastered άλμπουμ και τα retro trends κυριαρχούν. Στον κινηματογράφο, τα remakes και τα sequels είναι η ασφαλής επιλογή. Στη λογοτεχνία, οι ίδιες αφηγηματικές δομές ανακυκλώνονται. Μήπως η τέχνη έχει πάψει να δημιουργεί κάτι πραγματικά νέο;

Ο Ζαν Μποντριγιάρ υποστήριξε ότι ζούμε σε μια εποχή όπου η πραγματικότητα έχει αντικατασταθεί από προσομοιώσεις. Δεν ζούμε πλέον πρωτότυπες εμπειρίες, αλλά αναπαραστάσεις τους. Δεν ανακαλύπτουμε την τέχνη, αλλά την καταναλώνουμε μέσα από προκατασκευασμένες προσδοκίες.

Ο Τζόζεφ Κάμπελ μίλησε για τη “μονομυθία”, τον βασικό αφηγηματικό σκελετό που επαναλαμβάνεται σε όλες τις ιστορίες. Αν αυτό ισχύει, τότε κάθε νέα ιστορία είναι απλώς μια παραλλαγή των ίδιων μοτίβων. Αλλά μήπως αυτό σημαίνει ότι η δημιουργικότητα έχει εξαντληθεί;

Το μέλλον της δημιουργίας: Τέλος ή νέα αρχή;

Μερικοί υποστηρίζουν ότι η ανθρωπότητα έχει εξαντλήσει τα μεγάλα άλματα στην επιστήμη, την τέχνη και τη φιλοσοφία. Άλλοι πιστεύουν ότι είμαστε στα πρόθυρα μιας νέας δημιουργικής εποχής, όπου η τεχνητή νοημοσύνη και η τεχνολογία θα ανατρέψουν τα δεδομένα. Μήπως το αίσθημα της μονοτονίας προέρχεται από την υπερβολική πρόσβαση στη γνώση και την πληροφορία; Ή μήπως υπάρχει ακόμη χώρος για νέες ιδέες, αρκεί να ξαναμάθουμε να εκπλησσόμαστε;

Όταν όλα μοιάζουν ίδια

Ζούμε σε μια εποχή όπου η μοναδικότητα φαίνεται να χάνεται. Οι εικόνες στα social media είναι αντιγραφές και κακέκτυπα. Οι απόψεις είναι αναπαραγωγές ξένων λόγων. Ακόμα και τα πρόσωπα μοιάζουν να βγαίνουν από το ίδιο καλούπι. Η μαζική κουλτούρα, τα φίλτρα και η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργούν μια ομογενοποιημένη πραγματικότητα, όπου η διαφορά είναι δυσδιάκριτη.

Μπορεί η τεχνολογία να προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες, αλλά μήπως μας στερεί την αυθεντικότητα; Σε έναν κόσμο όπου όλοι μοιάζουν ίδιοι, η πραγματική επανάσταση είναι να είσαι ο εαυτός σου.