Η Τουρκία αποκαλύπτει αρχαία χριστιανική τοιχογραφία κατά την επίσκεψη του Πάπα

Σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν παρουσίασε την Πέμπτη μια πρόσφατα ανακαλυφθείσα, εξαιρετικά σπάνια χριστιανική τοιχογραφία, σηματοδοτώντας την πρώτη επίσημη επίσκεψη του Πάπα Λέοντα XIV στο εξωτερικό.

Κατά την τελετή στην Άγκυρα, ο Ερντογάν προσέφερε στον Ποντίφικα ένα πλακάκι που απεικονίζει τον Ιησού ως «Καλό Ποιμένα». Το δώρο αποτελεί πιστό αντίγραφο μιας τοιχογραφίας που εντοπίστηκε στο Ιζνίκ (Νίκαια), σε αρχαιολογικό χώρο της πρώιμης Βυζαντινής περιόδου. Η επίσκεψη του Πάπα συμπίπτει με τη συμπλήρωση 1.700 χρόνων από την Α’ Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, η οποία πραγματοποιήθηκε εκεί.

Σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους που μίλησαν στο Middle East Eye, η τοιχογραφία του Καλού Ποιμένα στη νεκρόπολη Χισάρντερε αποτελεί το μοναδικό γνωστό πρώιμο χριστιανικό παράδειγμα του είδους της εκτός Ιταλίας. Η τοιχογραφία, που χρονολογείται στον 3ο αιώνα μ.Χ., εντοπίστηκε στο βόρειο τοίχωμα ενός πλούσια διακοσμημένου ταφικού θαλάμου και θεωρείται η καλύτερα διατηρημένη στην Ανατολία.

Αξιωματούχος με γνώση της ανακάλυψης ανέφερε ότι κλιμάκιο του Βατικανού, το οποίο επισκέφθηκε πρόσφατα την πόλη για την προετοιμασία της παπικής επίσκεψης, «εντυπωσιάστηκε βαθύτατα» από την ποιότητα και τη σπανιότητα της τοιχογραφίας. Οι παραστάσεις του Καλού Ποιμένα ήταν συχνές στη ρωμαϊκή ταφική τέχνη και στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε κεντρικό μοτίβο της πρώιμης χριστιανικής εικονογραφίας.

Μοναδική εκτός Ρώμης

Αρχαιολόγοι επισημαίνουν ότι παρόμοιες απεικονίσεις απαντώνται μόνο σε τρεις υπόγειους τάφους στην Ιταλία: στις κατακόμβες της Πρίσκιλλας, της Δομιτίλλας και της Καλλίστης στη Ρώμη. Η νέα ανακάλυψη απεικονίζει έναν νεαρό, αγένειο Χριστό με απλό χιτώνα, να κουβαλά στους ώμους του ένα κριάρι με εντυπωσιακά κέρατα, πλαισιωμένο συμμετρικά από δύο κατσίκες.

Οι αρχαιολόγοι του Μουσείου Ιζνίκ και του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού διαπίστωσαν ότι η νεκρόπολη χρησιμοποιήθηκε από τον 2ο έως τον 5ο αιώνα μ.Χ. Σε αντίθεση με άλλους ζωγραφισμένους τάφους της περιόδου, εδώ δεσπόζουν ανθρώπινες μορφές, μαζί με πλούσια ζωικά και φυτικά μοτίβα.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η εικονογραφία του Καλού Ποιμένα αντανακλά τη μετάβαση από την παγανιστική στη χριστιανική καλλιτεχνική έκφραση. Στο δυτικό τοίχωμα της ταφής απεικονίζεται ένα ζευγάρι –πιθανολογούμενοι ένοικοι του τάφου– ντυμένο με τρόπο που υποδηλώνει αριστοκρατική καταγωγή. Η σκηνή συμποσίου που αποδίδεται, παρότι βρίσκεται σε χριστιανικό περιβάλλον, παραπέμπει στις διαχρονικές παγανιστικές ταφικές αντιλήψεις για τον μεταθανάτιο βίο ως «αιώνιο δείπνο».

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Πάπας Λέοντα θα μεταβεί επίσης στα ερείπια της βυθισμένης βασιλικής στη λίμνη Ιζνίκ, όπου θεωρείται ότι συνεκλήθη η Σύνοδος της Νίκαιας το 325 μ.Χ. Μια από τις σημαντικότερες συνόδους της πρώιμης χριστιανοσύνης, η οποία καθόρισε κρίσιμα θεολογικά ζητήματα.

Ο Πάπας και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναμένεται να τιμήσουν από κοινού την επέτειο στο Ιζνίκ, το οποίο στα βυζαντινά χρόνια ήταν γνωστό ως Νίκαια.

Πηγή: middleeasteye