“Invisible World”: Μια ταινία για ιερούς τόπους

Ανάμεσα σ’ εκείνα που είδα, μετά από υπόδειξη της φίλης κινηματογραφίστριας Ρένας Μιχαηλίδου, και ξεχώρισα ήταν η ταινία “Invisible World” (Αόρατος Κόσμος) ενός Έλληνα σκηνοθέτη με το ψευδώνυμο (ανεπιτυχές κατά την άποψή μου) Manuel de Coco. Θέμα της η “Shambhala”, λέξη σανσκριτικής προέλευσης που δηλώνει τον ιερό τόπο, το μυστικό κέντρο του κόσμου, κάπου στην Ασία, πέρα από το Θιβέτ, στο οποίο σύμφωνα με τη μυθολογία ενώνεται ο ουρανός με τη γη και αποτελεί τον επίγειο Παράδεισο, ένα μέρος ανείπωτης σοφίας αλλά και γαλήνης.

Ο σκηνοθέτης, υποπτεύομαι με οδηγό το βιβλίο του Nicholas Roerich “Σαμπάλα” (1928), πραγματοποιεί με την ταινία ένα οδοιπορικό στις θρησκείες αλλά και σε χώρες προσπαθώντας να το εντοπίσει-κυρίως να εντοπίσει τι πιστεύουν οι ίδιες οι θρησκείες γι’ αυτό. Αυτό το οδοιπορικό αποτυπώνεται με εικόνες εκπληκτικής ωραιότητας που όμως δεν είναι σε καμία περίπτωση “τουριστικού” τύπου ή γραφικές. Ο Manuel de Coco δεν παρασύρεται από την ομορφιά των τοπίων που συναντάει.

Μετατρέπει αυτή την ομορφιά σε σύμβολο, “παίζει” με τα όρια και τη χρονική της διάρκεια, δε βιάζεται να την αντικαταστήσει από άλλες -εξίσου όμορφες- εικόνες, την αφήνει να λειτουργήσει στο βλέμμα μας, επιτρέποντάς μας να την νοηματοδοτήσουμε, την επαναλαμβάνει μετατρέποντάς την σε σύμβολο και λάιτ-μοτίφ. Δεν επιδιώκει τη συγκίνηση. Προκαλεί τη σκέψη από την πλευρά του θεατή.

Σε αυτό το εγχείρημα δεν απουσιάζει η επικαιρότητα. Αναδύεται με τη χρήση του voiceover και με τη μορφή ειδήσεων που ακούγονται από το ραδιόφωνο. Θα μπορούσε να την οπτικοποιήσει; Προφανώς. Σκέφτομαι πως ο ίδιος περιορίζει την επικαιρότητα στον ήχο, την εγκλωβίζει εκεί, αφ’ ενός για να καταστήσει πιο έντονη την αντίθεση με αυτό που καταγράφεται στην κάμερα. Αφ’ ετέρου (ίσως) για να μη “μολύνει” τις εικόνες του με αυτήν.

Στο τέλος του ντοκιμαντέρ δε θα σας πω, αν τελικά βρίσκει ή όχι την Σαμπάλα. Είμαι βέβαιος όμως πως έχει δημιουργήσει ο ίδιος μια “Σαμπάλα” και μας έχει ταξιδέψει εκεί, μέσα από το βλέμμα του. Ρωτήσανε κάποτε τον Jason Pollock γιατί δεν ζωγραφίζει θέματα από τη φύση και απάντησε «Εγώ είμαι η Φύση». Για τον ίδιο ακριβώς λόγο νομίζω πως ο Manuel de Coco, οδηγείται στο ακριβώς αντίθετο: στην αποθέωση της φύσης.

Ο “Αόρατος κόσμος” του Manuel de Coco, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ως ταινία κινείται στο πεδίο του ποιητικού ντοκιμαντέρ. Θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει και στοχαστικό κινηματογραφικό δοκίμιο πάνω σε ζητήματα της ψυχής. Στην ίδια κατεύθυνση άλλωστε κινείται και το πρώτο του ντοκιμαντέρ, “Unknown Land”, γυρισμένο το 2012 στην Υεμένη. Μου κάνει εντύπωση αυτός ο άνθρωπος. Πώς βρέθηκε ένας Έλληνας στις εσχατιές του κόσμου να ψάχνει απαντήσεις για την κρυμμένη ευτυχία… Πώς έκανε τα γυρίσματα εκεί; Τι δυσκολίες συνάντησε, πώς πήρε άδειες… Ποια να είναι η επόμενη δουλειά του… Ερωτήματα που δε θα πάρουν απάντηση παρά μόνο αν αποφασίσει κανείς να του ζητήσει συνέντευξη, υποθέτω.

Για την ώρα έχουμε τις εικόνες του. Αυτές αρκούν. Ελπίζω η ελληνική κινηματογραφία να μην προσπεράσει και να μην οδηγήσει στη σιωπή αυτόν τον σκηνοθέτη. Δεν έχουμε άλλωστε κάποια αντίστοιχη περίπτωση. Και προτείνω, όσοι έχετε διάθεση, να κάνετε μια βόλτα την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου στον θερινό κινηματογράφο “Αθηνά” (Σολωμού 18, Πλ. Χαλανδρίου) στις 20:00 και να απολαύσετε την ταινία.

 

---

 

Σενάριο / Σκηνοθεσία ταινίας: Μάνουελ ντε Κόκο Πρωταγωνιστούν: Κρίστοφερ Σμιθ, Μάνος Κοκορομύτης, Άνταμ Μπεχρ
Φωτογραφία ταινίας: Κώστας Ματίκας Μοντάζ: Θοδωρής Μεταξάς Μουσική: Αλεχάντρο Βιλανουέβα Μεντίνα Παραγωγοί: Μάνος Κοκορομύτης, Μπάμπης Μπίζας, Ανδρέας Μηλιώνης, Κάτια Πανταζή Έτος Παραγωγής: 2023

Χώρες Παραγωγής: Ελλάδα, Βέλγιο

Διάρκεια: 86 λεπτά