Και διηγώντας τα να κλαις… – Μαρτυρίες δύο βραβευμένων Ελλήνων πολεμικών ανταποκριτών

Η πρόσβαση σε ανταρτοπόλεμους, εμφυλίους, σε σκληρές διώξεις, σε προσφυγικές κρίσεις, σε χώρες μακρινές με δικά τους κοινωνικά και θρησκευτικά στάτους, με ελάχιστη εκτίμηση σε Ευρωπαίους δημοσιογράφους, με κλειστό πλαίσιο συνεργασίας, με οπτική παρείσακτης παρουσίας των ανθρώπων που βρίσκονται μπροστά τους με μια κάμερα στο χέρι, κάνουν τη δουλειά των πολεμικών ανταποκριτών πάρα πολύ δύσκολη, καθώς για την πραγματοποίηση της απαιτείται υπερπροσπάθεια.

Οι μαρτυρίες δύο Ελλήνων πολεμικών ανταποκριτών

Εξυπακούεται ότι απαιτεί αντοχές σε απρόβλεπτες συνθήκες, πολύ καλή φυσική κατάσταση, ετοιμότητα και διπλωματία χειρισμού για τα πιο απροσδόκητα που θα προκύψουν προκειμένου για να βγει σε πέρας ο στόχος της αποστολής…

Η παρουσίαση μέσα από δεκάδες κλικ της δουλειάς δύο επαγγελματιών Ελλήνων πολεμικών ανταποκριτών, βραβευμένων διεθνώς και στελεχών των μεγαλύτερων ειδησεογραφικών πρακτορείων με πρωτοβουλία της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας στην φετινή Photovision στην Αθήνα, των Άλκη Κωνσταντινίδη υπεύθυνου του Thomson Reuters και Πέτρου Γιαννακουρη του Αssosiated Press ήταν αποκαλυπτική της δυσκολίας του απρόβλεπτου αυτού επαγγέλματος όπου κάθε στιγμή καραδοκεί το μοιραίο, όσο κι οργανωμένος να είναι κάποιος, εφ’ όσον κινείται στα πεδία μαχών και συγκρούσεων.

Οι πολεμικοί ανταποκριτές θεωρητικά προστατεύονται από τις Συμβάσεις της Γενεύης του 1949 και τα πρόσθετα πρωτόκολλά τους. Γενικά, οι δημοσιογράφοι θεωρούνται πολίτες, επομένως έχουν όλα τα δικαιώματα που σχετίζονται με τους αμάχους σε μια σύγκρουση. Αυτό δεν το ξέρει όμως η βόμβα που σκάει δίπλα τους…

 

Συγκίνηση κι αναγνώριση

Στην εκδήλωση που την παρακολούθησαν επαγγελματίες φωτογράφοι …άκαπνοι με όσα είδαν από την δουλειά των δύο προσκεκλημένων πολεμικών ανταποκριτών, αλλά και αρκετοί μαθητές Σχολών φωτογραφίας, ακούστηκαν περιγραφές από τις εμπειρίες τους στον πόλεμο του Ιράκ, στο Αφγανιστάν που το προσέγγισαν μέσω Πακιστάν με περιορισμένη visa, στον πιο πρόσφατο πόλεμο της Ουκρανίας και σε πεδία έντονων εχθροπραξιών, είτε καταγράφοντας τον ξεριζωμό μαζών όπως μετά την καταστροφή της Συρίας, αλλά και την προσφυγική κρίση στο Μεξικό και την τάση φυγής προς τις ΗΠΑ παραβιάζοντας το τείχος που αναγέρθηκε. Αυτές και τόσες άλλες ενότητες από την ελληνική πραγματικότητα, όπως η φωτιά στο Μάτι, η περίοδος του λοκ ντάουν, η φωτιά στο κέντρο υποδοχής προσφύγων στην Μόρια Λέσβου κ.α., περιγράφηκαν στην εκδήλωση.

 

Όπως τόνισε ο Άλκης Κωνσταντινίδης για να παρουσιάσει την προσφυγική κρίση στο Μεξικό την στιγμή που έφθαναν καραβάνια μέσω Γουατεμάλας προσπαθώντας να βρουν τρόπους να περάσουν το τείχος (και όσοι το κατάφερναν να παραδοθούν αμέσως στη συνοριακή αστυνομία των ΗΠΑ): «προέχει ο σεβασμός που πρέπει να έχεις απέναντι σε ανθρώπους που είναι στην πιο αδύναμη στιγμή της ζωής τους». Συγκλονιστική ήταν και η περιγραφή του για το μεγαλύτερο προσφυγικό ρεύμα του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων στην Συρία που προκάλεσε ο πόλεμος και το νιώσαμε στην Ελλάδα, για να αναφερθεί στη συνέχεια με απίθανο φωτογραφικό υλικό στις αφίξεις τους στην Λέσβο κυρίως και στη φωτιά που ξέσπασε στην Μόρια, αναγκάζοντας 12.000 ανθρώπους να κατευθυνθούν στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Ο Πέτρος Γιαννακούρης αναφέρθηκε στην εμπειρία του στη Βαγδάτη αλλά και τις δύο βόμβες που εξερράγησαν δίπλα του σκοτώνοντας 6 Αμερικανούς στρατιώτες, στη φρίκη εκείνων των στιγμών της 7ης Μαρτίου και την αντιδιαστολή που βίωσε λίγες μέρες μετά όταν κλήθηκε να καλύψει την εντυπωσιακή αφή της Ολυμπιακής φλόγας στην αρχαία Ολυμπία, η οποία νοηματοδοτεί την ειρήνη, την εκεχειρία. Τραγική ειρωνεία όταν επιστρέφεις από αιματοχυσίες ενός πολέμου χωρίς όρια…

Από την Ουκρανία στο Αφγανιστάν

Η πιο πρόσφατη πολεμική του αποστολή ήταν στην Ουκρανία που πήγε με μια Αργεντινή βιντεογραφο μέσω Ρουμανίας και Μολδαβίας, σε αληθινές ζώνες πυρός όπου καθημερινά γινόταν κάποιος βομβαρδισμός με όλα τα απρόοπτα μπροστά του. «Αυτό που λένε ότι η βοήθεια που έχεις και η κάλυψη από το Διεθνές Πρακτορείο σε εξασφαλίζει, είναι μύθος. Ήμασταν εντελώς μόνοι να κάνουμε τα πάντα. Να δούμε ποιος θα είναι ο οδηγός μας, πως θα κινηθούμε, πόσο θα μας κοστίσει, πόσο επικίνδυνο είναι την κάθε λεπτομέρεια…», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ένα άλλο σημείο που επεσήμανε ήταν η διαφορά κάλυψης του πολέμου στο Ιράκ που δεν υπήρχε διαδίκτυο κι έπρεπε να σταλούν οι εικόνες πολύ συμπιεσμένες από το δορυφορικό τηλέφωνο, σε σχέση με τον πόλεμο της Ουκρανίας όπου στο 95% των εδαφών που κινήθηκαν υπήρχε ίντερνετ. «Η μόνη δέσμευση που τέθηκε ήταν οι φωτογραφίες να στέλνονται πέντε ώρες μετά την λήψη τους ώστε να μην έχει ο εχθρός σαφή εικόνα από το αποτέλεσμα του βομβαρδισμού στον στόχο του», σημείωσε.

Στην εκδήλωση αυτή της Photovision έγιναν ερωτήσεις σχετικά με τους Ταλιμπάν, την απόλυτη φτώχεια που μαστίζει τη χώρα -αφού έχασαν το 85% του ΑΕΠ τους και η κατάσταση είναι τραγική-, όπως φυσικά και για τη θέση των γυναικών.

Οι αναφορές και των δύο προσκεκλημένων ομιλητών έδειχναν το πόσο ριψοκίνδυνη είναι η δουλειά τους ενώ μίλησαν και για το προσωπικό ύφος που θέλουν να δημιουργούν σε σχέση με το αποτέλεσμα, λέγοντας ότι βρέθηκαν στο χώρο αυτό παρασυρμένοι από το πάθος τους για την φωτογραφία, χωρίς να ξέρουν σε ποια νερά καλούνται να κολυμπήσουν. Σε σχέση με το σήμερα διαπίστωσαν ότι ενώ αυξάνεται η αμεσότητα σε όλα τα πεδία φωτογραφικού ενδιαφέροντος και κάλυψης στα Μέσα μικραίνει ο αριθμός θέσεων εργασίας. Τέλος, κατέληξαν στο ότι από αυτή τη δουλειά δεν γίνεσαι πλούσιος αλλά πλουτίζεις σε εμπειρίες!

Μια ματιά στην Έκθεση 

Η περιήγηση στην έκθεση Image+Tech expo Photovision 2024, είχε ενδιαφέρον και υψηλότερη επισκεψιμότητα σε σχέση με άλλες χρονιές γιατί, όπως λέχθηκε, διευρύνθηκε το ενδιαφέρον των εκθετών ώστε να μην είναι μόνο οι αμιγώς γνωστές εταιρίες κάμερας, φωτογραφικών, ψηφιακών ειδών εκτυπώσεων, αξεσουάρ, φωτισμών κλπ αλλά μετείχε πλειάδα φωτογραφικών Ομάδων απ’ όλη την Ελλάδα με έργα, ομάδες του διαδικτύου, εξειδικευμένοι εκδοτικοί οίκοι με λευκώματα και περιοδικά του χώρου, σχολές φωτογραφίας, κινηματογράφου, επαγγελματικές οργανώσεις. Ως εκ τούτου, ο επισκέπτης είχε πολλές ευκαιρίες να μετάσχει σε διαγωνισμούς φωτογραφίας αλλά και να κερδίσει δώρα, φιλοξενία, δωρεάν φωτογράφιση πορτρέτου κλπ. Τέλος, τιμώμενη χώρα ήταν η Ιαπωνία με φωτογραφικά έργα σε ειδικό Σταντ φωτογράφων τους.

Η υποδοχή γινόταν  με μελωδίες σαξοφώνου, η περιήγηση σε πολλά περίπτερα έδινε τη δυνατότητα στον επισκέπτη να ενημερωθεί για την πρόοδο της τεχνολογίας στη λήψη βίντεο, φωτογραφιών, εκτυπώσεων αλλά και να αποκτήσει γνώσεις από τα σεμινάρια που διοργανώνονταν σε παράλληλους χώρους με ειδικούς εισηγητές. Έτσι, ο επισκέπτης μπορούσε να αποκομίσει εμπειρίες και να προμηθευτεί εκδόσεις, αναμνηστικά και φυσικά να επωφεληθεί από γνωριμίες διευρύνοντας οι επαγγελματίες νέα πεδία δράσης. Όλοι κερδισμένοι λοιπόν!