Κινηματογραφικό must ο αμερικανικός Εμφύλιος του μέλλοντος

Δεν υπάρχει κανένα απτό στοιχείο που να κατατάσσει τον “Εμφύλιο Πόλεμο” στο είδος της επιστημονικής φαντασίας και παρόλα αυτά δεν παρατηρείται καμιά απόσταση από τις προηγούμενες ταινίες του Alex Garland, όπως το “Ex Machina” και το “Annihilation”. Είναι μια τρομακτική συνειδητοποίηση ότι όσα παρακολουθούμε αποτελούν ταυτόχρονα έναν δυστοπικό εφιάλτη και μια ολότελα επίκαιρη κατάσταση που θα μπορούσε να εκτυλίσσεται κυριολεκτικά την αυριανή μέρα, μετατρέποντας την ταινία αυτή σε μια δυσβάσταχτη εμπειρία.

Σε πρώτο επίπεδο, παρακολουθούμε ένα road-trip μιας ομάδας τεσσάρων πολεμικών ανταποκριτών, η σύνθεση της οποίας έχει και αυτή τη σημασία της μέσα στο πολυεπίπεδο έργο του Garland – μαζί με τους δύο κορυφαίους ανταποκριτές βρίσκονται ένας θρυλικός, αλλά ανήμπορος λόγω ηλικία,  να πραγματοποιήσει την αποστολή δημοσιογράφος και μια νεαρή κοπέλα στην πρώτη της απόπειρα να εξασκήσει το επάγγελμα. Στον δρόμο τους για την Ουάσιγκτον γινόμαστε μάρτυρες μιας Αμερικής ερειπωμένης και εγκαταλελειμμένης.

Βλέπουμε πώς η δουλειά των ανταποκριτών τους φέρνει αντιμέτωπους με τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και πώς οδηγούνται σε μια σκληρότητα για αυτοπροστασία. Αυτό εκφράζεται πρωτίστως μέσω της Λι, που υποδύεται μια συγκλονιστική Kirsten Dunst, η οποία μετουσιώνει το διττό της απάνθρωπης αποστασιοποίησης και τους ωκεανούς σκέψεων και συναισθημάτων πίσω από το πρόσωπό της, λειτουργώντας ως μέντορας της Τζέσι που πραγματοποιεί το δικό της ταξίδι ανακάλυψης των μεθόδων αυτοπροστασίας.

Το σεναριακό πρόσχημα της ταινίας έχει τη διάθεση να αναλύσει τον ακραίο διχασμό που συναντάει κανείς όχι μόνο στην Αμερική αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο έτσι όπως εκφράζεται την τελευταία δεκαετία στο πολιτικό σύστημα της χώρας. Ο Garland καταφέρνει δύο εξαιρετικά συγγραφικά επιτεύγματα: το πρώτο είναι να μην αναφέρεται ποτέ κάποια συγκεκριμένη χρονολογία, με την αίσθηση ότι όλα μπορούν να συμβαίνουν αυτή τη στιγμή να υπερβαίνει μια τέτοια ανάγκη.

Το δεύτερο είναι πως καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας κανένας δεν παίρνει θέση στο ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο. Δεν μαθαίνουμε ποτέ τα αίτια της απόσχισης των πολιτειών, δεν έχουμε την παραμικρή ένδειξη για το ποιος κρύβεται από πίσω, κανένα όνομα δεν αναφέρεται ποτέ. Υπάρχουν μόνο δύο αντίπαλοι στρατοί και η αφήγηση του Garland είναι τόσο σφιχτά δομημένη, που ξεχνάς να αναρωτηθείς και ο ίδιος.

Ο Εμφύλιος Πόλεμος του Garland

Πολύ συχνά δεν διακρίνεις καν σε ποιο στρατόπεδο ανήκουν οι στρατιώτες που εμφανίζονται στην οθόνη και γίνεσαι απλά μάρτυρας αποτρόπαιων και ανατριχιαστικών συμπεριφορών, μιας πραγματικότητας που καμία πλευρά ποτέ σε κανέναν πόλεμο δεν παραδέχεται, ότι ο επίσημος σκοπός ενός πολέμου είναι διαφορετικός από τον πραγματικό, γεννώντας στον άνθρωπο μια βιαιότητα χωρίς αντίκρισμα. Οι πιο ενοχλητικές σκηνές της ταινίας καταφέρνουν να είναι αυτές στις οποίες οι ανταποκριτές συναντούν πολίτες και το ζητούμενο για τον Garland είναι να δείξει τις αντιδράσεις των χαρακτήρων απέναντι σε όσα γίνονται μάρτυρες.

Ούτε οι ίδιοι παίρνουν κάποια θέση υποστήριξης μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών, αλλά ο Garland τους αξιοποιεί για να υπονοήσει την ηθική πλευρά του επαγγέλματος αυτού, με τις φωτογραφίες που τραβούν με τις μηχανές τους να είναι ένας ατελείωτος εφιάλτης και ταυτόχρονα το όνειρο κάθε δημοσιογράφου να έχει στα χέρια του, το οποίο πηγαίνοντάς το ένα βήμα παραπέρα αφορά και εμάς ως καταναλωτές αυτού του είδους ωμής γραφικότητας.

Η ταινία δεν αφήνει το περιεχόμενο να μιλήσει από μόνο του και ο Garland σκηνοθετεί συνταρακτικές σκηνές είτε αφορούν διαλόγους είτε μια από τις καλύτερες απεικονίσεις στρατιωτικών επιχειρήσεων που έχουμε δει στην οθόνη. Η εξαιρετική δουλειά στον σχεδιασμό ήχου τη μετατρέπει σε ενεργό στοιχείο της αφήγησης, καθώς μας βάζει εντός της δράσης όπου κάθε αντίληψη ζωής αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο, ενώ η κινηματογράφηση του φινάλε, αρκεί για να κάνει τον Garland αποδέκτη σημαντικών βραβείων.

Σκηνοθεσία-Σενάριο: Alex Garland

Πρωταγωνιστούν: Kirsten Dunst, Wagner Moura, Cailee Spaeny, Stephen McKinley Henderson, Sonoya Mizuno, Nick Offerman, Jesse Plemons

 

---

 

Σε συνεργασία με το filmy