“Κλειστοφοβία”: Μια παράσταση για την εσωτερική αλλαγή

Το τρίπρακτο φανταστικό δράμα του Αθανασίου Βαβλίδα εκδόθηκε το 1991, φέρει στο ακέραιο τη δομή του σύγχρονου Θεατρικού Έργου σε τρεις πράξεις. Στην πρώτη πράξη παρουσιάζονται οι χαρακτήρες, ο χώρος, ο χρόνος και η βασική σύγκρουση.

Ένας μεγάλος χώρος υποδοχής, ενός μυστηριώδους σπιτιού, με μεγάλους καθρέφτες, εικονικές εξόδους, αγαλματάκια, μεγάλα ανθοδοχεία στο δάπεδο και με δύο τετράγωνα παράθυρα που παρέχουν θέα στον κήπο. Αρχικά φαίνεται να κατοικείται από ένα ζευγάρι και τον δυσκίνητο πλέον υπηρέτη τους. Όλα όμως αλλάζουν από μια απρόσμενη βραδινή επίσκεψη μιας απρόσκλητης γνωστής τους κυρίας που ζητά φιλοξενία καθώς φιλονίκησε με τους γονείς της και την έδιωξαν από το σπίτι.

Η νεαρή που χτύπησε την πόρτα της μεγαλειώδους οικίας, περιγράφει πόσο δυσκολεύτηκε και πόσο παραξενεύτηκε, όταν χρειάστηκε να διαβεί τέσσερις θύρες μέχρι να φτάσει στον χώρο που την περίμενε ο υπηρέτης. Οι εξαιρετικοί διάλογοι άρχισαν να φέρνουν στο προσκήνιο τις αδυναμίες και των τεσσάρων ατόμων που γινόταν στον χώρο υποδοχής.

Την ανάγκη του συζύγου για επιβεβαίωση καταστρώνοντας στο μυαλό του την αποπλάνηση της νεαρής, την κρυμμένη αλλά ενεργή ζήλεια της κυρίας που αντιλαμβάνεται τις προθέσεις του συζύγου της, την άμυνα του υπηρέτη μήπως και χάσει την δουλειά του και την ανάγκη της επισκέπτριας να γαντζωθεί από κάπου.

“Κλειστοφοβία”

Στην σωστή ώρα, ο συγγραφέας εμφανίζει τον πατέρα της κυρίας, στον οποίο φαινομενικά ανήκει το μεγαλειώδες αυτό σπίτι. Γνωρίζει την ιστορία και την αξία του κάθε αντικειμένου που υπάρχει μέσα σ’ αυτό. Τοποθετείται να διαβάζει το βιβλίο του φωναχτά, λόγια σημαντικά για το μήνυμα που θέλει να δώσει ο συγγραφέας:

«Η αγάπη διώχνει τον φόβο, αλλά και αντίστροφα, ο φόβος διώχνει την αγάπη. Και όχι μόνο την αγάπη. Ο φόβος διώχνει επίσης τη νοημοσύνη, την καλοσύνη, διώχνει κάθε σκέψη για ομορφιά και αλήθεια…»

Στο σημείο αυτό, ενώ ο πατέρας συνεχίζει το διάβασμά του, εμφανίζεται ένα ακόμα πρόσωπο του έργου. Το βουβό κορίτσι, για το οποίο ελάχιστοι γνωρίζουν την ύπαρξή του, πλησιάζει τον παππού, όπου εκείνος ομολογεί την μεγάλη αγάπη που τρέφει για εκείνο και αντίστροφα. Για τους γονείς το κορίτσι αυτό φαίνεται ν’ αποτελεί ανοιχτή πληγή, ενώ τα άλλα του παιδιά έχουν φύγει μακριά από την εστία τους. Συγκινεί ο μονόλογος στης μάνας:

«…Τί έπαθε και σώπασε η φωνή του; Τί έπαθε και σίγασε η λαλιά του; Τί έχει κι η μιλιά του δεν ακούγεται; Γιατί να κάνω εγώ τόσα παιδιά και ούτ’ ενός να μην ακούω τώρα τη φωνή του…»

Ο σκοπός της πρώτης πράξης επιτεύχθηκε αφού όλοι επιχείρησαν να πραγματοποιήσουν τις πρώτες τους σκέψεις. Το μόνο νέο στοιχείο που μπήκε είναι το ατύχημα του πατέρα στον κήπο.

Η κορύφωση και η τελική λύση

Στην δεύτερη πράξη εξελίσσεται λεπτομερώς η πλοκή, οι συγκρούσεις εντείνονται καθώς προκύπτουν εμπόδια και ανατροπές. Η φιλοξενούμενη, με εντολή της κυρίας, τοποθετείται σε ένα στενό και αφρόντιστο δωμάτιο με σκοπό την άμεση αναχώρησή της.

Ο σύζυγος μπαίνει στο δωμάτιό της κι ερωτοτροπεί μαζί της. Εκείνη προσπαθεί να τον κερδίσει, αλλά αντιλαμβάνεται πως δεν πρόκειται να τα καταφέρει. Τότε αρχίζει έναν μεγάλο μονόλογο, μέχρι που αντιλαμβάνεται πως στην πόρτα στέκεται ένα κορίτσι, το οποίο εξαφανίστηκε αμέσως μόλις το αντιλήφθηκε, κάνοντάς τη να νομίσει πως ήταν μια οπτασία.

Στην Τρίτη πράξη λαμβάνει χώρα η κορύφωση με έντονους και κοφτούς διαλόγους, αφού, ο σύζυγος εμφανίζεται αφύσικα χαρούμενος, η γυναίκα του είναι σίγουρη πως επισκέφτηκε το δωμάτιο της νεαρής, ο υπηρέτης παίζει τον δικό του διπλωματικό ρόλο. Ο παππούς προσπαθεί να ισορροπήσει την κατάσταση εκφράζοντας τις θετικές του σκέψεις για όλα.

Στην τελική έκβαση, η επισκέπτρια φεύγει, οι μόνιμοι κάτοικοι εμφανώς αναστατωμένοι από την ταραχή των στάσιμων νερών τους, αποφασίζουν μια γενική ανακαίνιση του σπιτιού και περισσότερη χαρά στην ζωή τους. Στην κορυφαία στιγμή, εμφανίζεται το βουβό κορίτσι να λέει τις φράσεις: «Ο θεός να σας φωτίζει ες αεί…»

Παρατηρούμε στο θεατρικό έργο του Αθανασίου Βαβλίδα τους διαλόγους ν’ αποτελούν τον βασικό τρόπο έκφρασης των χαρακτήρων και την προώθηση της πλοκής. Κάποιοι μονόλογοι, αποκαλύπτουν τις σκέψεις και το ψυχικό βάθος ενός χαρακτήρα. Δίνονται σκηνικές οδηγίες και μέσα στις πράξεις, υπάρχουν επιμέρους σκηνές.