Μία γεύση από το “Μικρασιατικό φεστιβάλ γεύσεων” στη Ραφήνα

Όλα τα φαγητά που προσφέρθηκαν ήταν αυθεντικά μιας συλλογικής προσπάθειας των κατοίκων που έβαλαν μεράκι, κόπο, τεχνικές στις δικές τους κατσαρόλες, ταψιά και φούρνους να καλύψουν εκατοντάδες μερίδες φαγητών που αφορούσαν ντόπιους αλλά και φιλοξενούμενους προσκεκλημένους τους, σ’ αυτό το 2ο αντάμωμα Μικρασιατικών γεύσεων στην Ραφήνα. Δρόμοι με υπαίθρια στρωμένα τραπέζια, οργανοπαίχτες, δεξιοτέχνες χορευτές ήταν στο επίκεντρο ενός αυθεντικού γλεντιού όπως παλιά, με επίκεντρο την απλότητα και την αυθεντικότητα. Ο πήχης φέτος ανέβηκε πολύ ψηλά και τα κατάφεραν όπως κάνουν πάντα τα τελευταία χρόνια.

Διασώζουν την Μικρασιατική κουζίνα σ’ ένα ιδιότυπο φεστιβάλ γεύσης συμπράττοντας δεκάδες γυναίκες και άντρες για να προσφέρουν φαγητά που κερδίζουν τον ουρανίσκο, ανασύρουν θύμισες, ενώνουν παραδόσεις από το χθες και το σήμερα, επιβεβαιώνουν την αρχοντιά της μαγειρικής τέχνης που στη γη της Ιωνίας ήταν κανόνας στα ελληνικά αστικά σπίτια.

Η όμορφη Ραφήνα μας προσκαλεί!

Αυτή την προσήλωση στις γεύσεις των βυζαντινών καταβολών και την σύμμειξη επηρεασμών από την Κων/πόλη, την Σμύρνη, τον Πόντο, την Αρμενία, τους Άραβες, την Ευρωπαϊκή κουζίνα κι αλλού, την υιοθέτησαν σε όλα τα πιάτα που πρόσφεραν τα μέλη του συλλόγου Τριγλιανών στην Ραφήνα Αττικής με την καθοδήγηση του πολυτάλαντου προέδρου τους Γιώργου Κική στρώνοντας ένα τραπέζι για εκατοντάδες επισκέπτες βασιζόμενο σε προσφορές και εθελοντική ακούραστη συμμετοχή των μελών του.

Από την υποδοχή, το στρώσιμο των τραπεζιών υπαίθρια, την προετοιμασία απίθανων, απαιτητικών φαγητών και ψητών με μουσικοχορευτικό πρόγραμμα που συνόδευσε και ολοκλήρωσε την ξεχωριστή βραδιά.

 

Και αυτή η συνεύρεση στο 2ο αντάμωμα Μικρασιατικών γεύσεων είναι το πιο εντυπωσιακό στοιχείο του συγκεκριμένου ακούραστου συλλόγου που με σήμα κατατεθέν το λαογραφικό του Μουσείο στην Ραφήνα, υπομιμνήσκει ιστορικές καταβολές, θυμίζει την προσφυγιά του 1922, όπου όμως έφθασαν τότε χάρις στην οργάνωση που υπήρξε, σώοι όλοι οι κάτοικοι της Τρίγλιας Βυθηνίας.

Ενός συλλόγου ζωντανού που στηρίζει τοπικές γιορτές, πρωτοστατεί σε πρωτοβουλίες του τόπου, ανανεώνει κι αυξάνει τα μέλη του, αφουγκράζεται τα θέλω της νέας γενιάς, δίνει προβάδισμα στις γυναίκες, στεκόμενος στο πλευρό της Εκκλησίας, των τοπικών δράσεων πολιτισμού, περιβάλλοντος, αθλητισμού, τουρισμού, διεκδικώντας ως φωνή της τοπικής κοινωνίας δίχως έπαρση τα αυτονόητα, κι ανοίγοντας την αγκαλιά του σε όλους, ντόπιους και μη. Η συμμετοχή του σε δράσεις όλων των συλλόγων μικρασιατικής προέλευσης είναι αυτονόητη, κατά τον πρόεδρο κ. Κική.

Οι παρόντες γεύθηκαν το νοστιμότατο πολίτικο πιλάφι, τα κεμπάπ, τον μουσακά, μελιτζάνες παπουτσάκι, συκωτάκια λεμονάτα, κολοκυθοκεφτέδες αλλά και γλυκίσματα όπως μπακλαβά, καρυδόπιτα κ.α.

Μια περιήγηση στην πόλη της Ραφήνας επιβεβαιώνει ότι εκεί η ιστορική μνήμη είναι παρούσα. Στην μία πλευρά του δημοτικού γηπέδου της Ραφήνας, υπάρχει σειρά τοιχογραφιών που προκαλεί το ερέθισμα να την προσεγγίσουμε.

Μαθαίνουμε για την προσωπικότητα του Φίλιππου Καβουνίδη που γεννήθηκε το 1875 στην Τρίγλια Βιθυνίας και παντρεύτηκε την Αικατερίνη Καλαφάτη, τη μικρότερη αδερφή του επίσης Τριγλιανού, Αγίου Χρυσόστομου Μητροπολίτη Σμύρνης. Απέκτησε μαζί της 6 παιδιά και είχε μεγάλη επαγγελματική εξέλιξη στη ναυτιλία. Βοήθησε Μικρασιάτες να αποφύγουν την εξοντωτική θητεία στα τάγματα εργασίας τα γνωστά “Αμελέ Ταμπουρού”, βοηθούσε την Ελλάδα και γι αυτό οι Τούρκοι τον καταδίκασαν σε θάνατο.

Ο Φίλιππος Καβουνίδης έθεσε τα πλοία του στη διάθεση των Τριγλιανών το 1922 και έτσι αρκετοί έφτασαν στην Ελλάδα, ενώ έσωσε πολλά εκκλησιαστικά κειμήλια, μεταφέροντάς τα από τις εκκλησίες της Τριγλίας στην πατρίδα. Ο Φίλιππος Καβουνίδης έφυγε από τη ζωή το 1940 και ο τάφος του βρίσκεται στη Ραφήνα στο λόφο της Παναγίτσας. Θεωρείται σωτήρας των Τριγλιανών αφού με τη βοήθειά του έφτασαν σώοι στην Ελλάδα οι πρόσφυγες τις μέρες του “σκληρού διωγμού”. Προτομή του, όπως και του αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου, κοσμεί την αυλή στο Μουσείο-Σπίτι των Τριγλιανών που χαρίζει ευχάριστες εκπλήξεις με τα εκθέματά του σε όποιον το επισκέπτεται.

Σημεία ενδιαφέροντος για τον επισκέπτη

Βέβαια, η Ραφήνα μας καλεί να απολαύσουμε την ιδιαίτερη φυσιογνωμία της πέρα από το παραλιακό μέτωπο, το λιμάνι και τα παρακείμενα ταβερνάκια, την πλούσια ψαραγορά της. Σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου είναι η έκθεση παλαιοντολογικών ευρημάτων, η έκθεση των λιγνιτωρύχων, επισκέψιμη σε συλλόγους σχολεία, κοινό, η έκθεση θαλάσσιου κόσμου κι ευρημάτων του ναυαγίου του ατμόπλοιου Χειμάρρα, όπου ανάμεσα στα κειμήλια που η ερευνητική ομάδα ανέλκυσε και συντήρησε υπάρχει πολύτιμη αλληλογραφία της εποχής, εφημερίδες, βιβλία, τα μπρούτζινα γράμματα του ονόματος του πλοίου και προσωπικά αντικείμενα των επιβατών.

Άλλο σημείο ενδιαφέροντος που εντάσσουν οι επισκέπτες στο πρόγραμμα τους είναι ο κατάφυτος με πεύκα λόφος “Οχυρού”, δίπλα στο ρέμα της Ραφήνας, με θέα προς το λιμάνι της και την Πεντέλη. Οι Γερμανοί στην κατοχή υποχρεώνοντας το ντόπιο πληθυσμό σε καταναγκαστικά έργα, κατασκεύασαν ορύγματα, πολυβολεία, ανοικτές θέσεις πυροβόλων, αποθήκες πυρομαχικών και υπόγεια καταφύγια. Περπατώντας στο λόφο, ανάμεσα στα πεύκα, είναι εμφανή αυτά τα οχυρωματικά έργα, που αποτελούν μαρτυρίες της σύγχρονης ιστορίας.

Στο θετικό των κατακτητών Γερμανών είναι η διάσωση της βελανιδιάς που υπάρχει στην κεντρική Λεωφόρο Φλέμινγκ. Ένα υπεραιωνόβιο δένδρο που υπολογίζεται ότι ίσως ξεπερνάει τα 700 χρόνια και κάτω από την σκιά του ξαπόστασαν, σύμφωνα με προφορικές διηγήσεις, προσωπικότητες της ελληνικής ιστορίας .

Άλλο σημείο, το Ρωμαϊκό βαλανείο ένας αρχαιολογικός χώρος στο κέντρο με τις δικές του μαρτυρίες. Συγκεκριμένα, το κεντρικό τμήμα του χώρου καταλαμβάνει ένα λουτρικό οικοδόμημα, αρκετά εκτεταμένο κατά τον 2ο αι. μ.Χ., που περιορίστηκε σταδιακά το 3ο και τον 4ο-6ο αι. μ.Χ. και παρουσιάζει δείγματα πλούσιας κατασκευής όπως, σύμφωνα με την αρχαιολογική υπηρεσία ψηφιδωτό δάπεδο και άλλους χώρους με ορθομαρμάρωση. Το βαλανείο πλαισιώνεται από βοηθητικό, θολωτό διάδρομο, δεξαμενές και χώρους με πλακόστρωτα δάπεδα, ίσως αποθηκευτικούς ενώ εντοπίζονται ένα ελαιουργείο και 2 κεραμικοί κλίβανοι.

Ακόμη ένα αξιόλογο σημείο προσοχής στο ακρωτήριο Ασκηταριό ή “Κροκόδειλος”, νότια της Ραφήνας, βρίσκονται ο προϊστορικός οικισμός Ασκηταριό, η σπηλιά του ερημίτη μοναχού και πολυβολεία του Β’ παγκοσμίου πολέμου. Η θέα από ψηλά είναι μαγευτική, φαίνεται ο όρμος του Μαραθώνα, η Πεντέλη, τα βουνά του Πόρτο Ράφτη, η Μακρόνησος και η Εύβοια με την επιβλητική κορυφή του Όχη.

Με αφορμή και τις πολιτιστικές εκδηλώσεις που ολοκληρώθηκαν με μέριμνα του Δήμου, η δήμαρχος Δήμητρα Τσεβά που καταφέρνει να είναι παρούσα σε όλες, απηύθυνε ευχαριστήριο μήνυμα για την διοργάνωση, την συμμετοχή κι έδωσε την υπόσχεση για την συνέχιση και πιο εντατικά της όλης προσπάθειας.

Είναι αυτές οι πολιτιστικές πρωτοβουλίες, οι πινελιές του καλοκαιριού που δροσίζουν την ψυχή αλλά τέρπουν και τον ουρανίσκο όπως η Μικρασιατική κουζίνα που όμως αποτείνει σεβασμό στις ρίζες των ανθρώπων που “κοιμήθηκαν άρχοντες και ξύπνησαν πρόσφυγες … ” “Ο εθελοντισμός είτε με την προσωπική προσφορά, όπως έκαναν οι μαγείρισσες και οι εθελοντές του συλλόγου Τριγλιανών, είτε με την μορφή οικονομικής ενίσχυσης είναι πολύτιμη, ζωτικής σημασίας για την βελτίωση του έργου μας” τόνισε ο Γιώργος Κικης, βάζοντας ένα λιθαράκι στην προσπάθεια να διατηρηθεί άσβεστη η μνήμη των Μικρασιατών πατέρων αλλά και να ενταχθεί η νέα γενιά στις δράσεις ώστε να υπάρξει συνέχεια.