“Μπουζούκι μου διπλόχορδο”: Μια ιστορία από την πανδούρα ως τον Μάρκο
09/09/2025
Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ερωδιός το νέο βιβλίο του Γιώργου Ν. Μουσταΐρα “Μπουζούκι μου διπλόχορδο – Από την πανδούρα στον Μάρκο”, Β´ έκδοση (συμπληρωμένη και με προσαρτήματα, με πρόλογο του Γιώργου Τσάμπρα). Μια ιστορία αιώνων ξεκινά από τους αρχαίους προγόνους του μπουζουκιού, την πανδούρα – ταμπουρά και καταλήγει στις μέρες μας, στο γνωστό μας μουσικό όργανο.
Ξεκινώντας να την ψηλαφήσουμε, θα πάμε πίσω στους αιώνες για να βρούμε τους προγόνους του σημερινού μπουζουκιού, τότε που το τρίχορδον έπαιζε τον αψύν αντικρυστόν στα γλέντια των Ελλήνων (σημερινό απτάλικο ζεϊμπέκικο). Σύμφωνα με τους μελετητές, τα έγχορδα αρχαία μουσικά όργανα διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:
“Στην πρώτη κατηγορία, λύρας, κιθάρας, ανήκουν η φόρμιγξ, η κίθαρις και η βάρβιτος. Στην δεύτερη κατηγορία ανήκουν τα λεγόμενα ψαλτικά όργανα. Η τρίτη κατηγορία αντιπροσωπεύεται από ένα και μοναδικό όργανο: Το τρίχορδον”. Η εξέλιξη της ονομασίας του τριχόρδου έως τις μέρες μας περίπου, ακολούθησε την εξής σειρά: Πανδουρίς – πανδούρα – φανδούρος – θαμπούρα – ταμπούρα – ταμπουράς – ταμπούρι – τσιβούρι…
Στην πορεία της ανάγνωσης του βιβλίου, παρακολουθούμε την παρουσία του στην ιστορία μέσα από σχετικές καταγραφές μελετητών και αντίστοιχες εικονογραφικές αποτυπώσεις. Ακολουθούν λαογραφικές καταγραφές, αναφορές στους παλιούς μπουζουξήδες, στην κατασκευή του οργάνου, στα ντουζένια, στους δρόμους και στα ταξίμια, καθώς και στις διαφορές τρίχορδου και τετράχορδου (τετράφωνου).
Το βιβλίο ολοκληρώνεται με έντεκα σχετικά άρθρα, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζουν οι ιστορίες από δύο κιθαρίστες, του Βασίλη Τσιτσάνη, του Θεσσαλονικιού Χρηστάκη Βάσιου, με αναφορές στην “Αρχόντισσα”, στον Μουσχουντή και στα… χασίσια και του Κρανιδιώτη, Γιάννη Βενεκά, του τελευταίου κιθαρίστα στο πάλκο του Τσιτσάνη. Τελευταίο κείμενο είναι αυτό του χρονογράφου Γιώργου Καραμάνου, που αναφέρεται στον Γιάννη Παπαϊωάννου.
Περιεχόμενα:
Πώς “γνώρισα” τον Γιώργο Μουσταΐρα…
(Πρόλογος του Γιώργου Π. Τσάμπρα)
Το παράπονο του… Ρεμπέτη (εμού δηλαδή)
Πανδούρα – ταμπουράς – μπουζούκι
Λαογραφικές καταγραφές
Οι παλιοί οι μπουζουκτσήδες
Η κατασκευή του οργάνου
Τα ντουζένια
Οι δρόμοι του μπουζουκιού
Τα ταξίμια
Τρίχορδο και… τετράφωνο
Ο τεκές και το μπουζούκι
Μέσα στου Μάνθου τον τεκέ
Βαλσάκια από ρεμπέτικο πάλκο
Απαγορευμένα… ρεμπέτικα
Τα ιστορικά μπουζουξίδικα
Γιάννης Βενεκάς: Ο τελευταίος κιθαρίστας
του Βασίλη Τσιτσάνη
Ο Τσιτσάνης στην Θεσσαλονίκη
Ρεμπέτες… βασιλόφρονες
Ρεμπέτικα και ονειρικά ταξίδια του μυαλού
Τρία τραγούδια για τον Τζιμ Λόντο
Το “ερωτικό”… χαστούκι στο τραγούδι
Οι πρωτομάστορες της διπλοπενιάς. (Του Γιώργου Καραμάνου)
“Μπουζούκι μου διπλόχορδο – Από την πανδούρα στον Μάρκο”
Διαστάσεις: 14 Χ 21
Αριθμός σελίδων: 200
ISBN: 978-960-454-312-0
Τιμή: 14 ευρώ