“Norah”: Τα μάτια ως εικόνα της ψυχής

Η διαπολιτισμικότητα και η πολιτισμική διπλωματία, στα χρόνια της διαδικτυακής παγκοσμιοποίησης, βασίζονται αναγκαστικά στην ενσυναίσθηση, στην αποδοχή, στην παραδοχή, στην κατανόηση του διαφορετικού, στον σεβασμό, στην εκτίμηση, στην αλληλεγγύη, στην ανθρωπιά μας εν τέλει (κάτι που δεν θα αποκτήσουν ποτέ τα μηχανήματα).

«Οία η μορφή, τοιάδε και η ψυχή», έλεγαν οι αρχαίοι Έλληνες. Τα μάτια ως παράθυρο στα ενδότερα τής πολύπλοκης, πολυσύνθετης, πολυδιαστασιακής ανθρώπινης ύπαρξης. Πώς μπορείς να ζωγραφίσεις ένα ανθρώπινο πρόσωπο, μόνον κοιτώντας από απόσταση τα μάτια του; «Από τα μάτια πιάνεται…» ο Έρωτας, ο πλατωνικός και η άδολη πνευματική ανθρώπινη επικοινωνία.

Καταπληκτική ταινία, συγκινησιακά φορτισμένη, σε κλιμάκωση αγωνίας, ανώδυνη, όμως εν τέλει και χωρίς εγκλήματα (αν και προοικονομούνται τεχνηέντως). Δεξιοτεχνική κινηματογραφική αφήγηση γραμμικού τύπου, γραφική, χάρη στο απαραίτητο couleur locale…

Εάν συγκρίνουμε την δυτικοευρωπαϊκή προσωπογραφία, που συναντάμε συνήθως στα ευρωπαϊκά μουσεία και τα τρομαγμένα μεγάλα μάτια μιας Ανατολίτισσας κάτω από τα πέπλα της Ίσιδας ή της Σαλώμης (για να αναφερθούμε μόνο σε μυθολογικά παραδείγματα του απώτερου παρελθόντος), θα νιώσουμε στην πράξη την πολιτισμική διαφορά, το χάσμα (που γεφυρώνει η Ελλάδα) μεταξύ Ανατολής και Δύσης.

Ο ελληνικός πολιτισμός, από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα, είναι ανοικτός, φιλόξενος, συμπεριληπτικός, ανεκτικός, αλληλέγγυος, επικοινωνιακός. Από τον πανάρχαιο “δρόμο τού Μεταξιού”, μέχρι τον Μεγαλέξανδρο και τις τωρινές τουριστικές, πολιτιστικές, μορφωτικές, εμπορικές ανταλλαγές, η συνδημιουργία ενός φιλειρηνικού απολλώνιου κλίματος ευωχίας συμπεριλαμβάνεται στα ζητούμενα, αλλά και στις επιτεύξεις της υπερτοπικής και υπερχρονικής Ελλάδας.

Με το μέτρο της διαφοράς και της σύγκρισης, γυρίζουμε πίσω σε ένα όχι και τόσο προβιομηχανικό παρελθόν, πριν τον ηλεκτρισμό και τα υδραγωγεία. Τότε που μόλις έδυε ο ήλιος, σε συντρόφευε ο ντόπιος παραμυθάς-καραγκιοζοπαίχτης-κουκλοπαίχτης-αφηγητής-καλλιτέχνης-θεατρίνος-μίμος-παντόμιμος-διασκεδαστής-ψυχαγωγός-ζογκλέρ-δάσκαλος-σοφός-μυητής… Τότε που μόλις έδυε ο ήλιος, μπορούσες να ατενίζεις τον υπέροχο διάστικτο από φώτα σπειροειδή Γαλαξία μας.

Νοσταλγική αυτή η ταινία, υποδεικνύει το δρόμο προκειμένου να ξαναβρούμε την ανθρωπιά μας, πριν να είναι πολύ αργά… Δείτε την με ενθουσιασμό.

“Norah”, 2023

Έγχρωμη, Διάρκεια: 94′, Δραματική, Σαουδαραβική

Σε ένα μικρό απομακρυσμένο χωριό της Σαουδικής Αραβίας του ’90, η νεαρή Νόρα μαθαίνει πως ο καινούργιος δάσκαλος ζωγραφίζει και του ζητάει, κρυφά από όλους τους συγχωριανούς της, να της κάνει το πορτρέτο.

Σκηνοθεσία: Ταουφίκ Αλζαϊντί
Με τους: Γιαγκούμπ Αλφαρχάν, Μαρία Μπαχράβι, Αμπντουλάχ Αλ-Σαντάν