Ο Μόραλης από μαθητής μέχρι το τέλος

Η έκθεση του Γιάννη Μόραλη στο Μουσείο Μπενάκη ήταν για μένα μία μοναδική και συγκινητική εμπειρία. Με ταξίδεψε στο παρελθόν μιας Ελλάδας με πνεύμα και ταλέντο. Ενώνει το χθες με το σήμερα και ταυτόχρονα μας μαθαίνει πως θα έπρεπε να αντιμετωπίζουμε και το αύριο της τέχνης.

Θυμήθηκα τα λόγια του Δήμου Σκουλάκη όταν μου περιέγραφε τον Μόραλη σαν μεγάλο δάσκαλο καθώς και τον ίδιο το Μόραλη σε μία από τις τελευταίες του εκθέσεις στην γκαλερί Ζουμπουλάκη να μου υπογράφει τον κατάλογο.

Η Μαρίνα Λαμπράκη – Πλάκα και η κυρία Ζουμπουλάκη μίλησαν με απλότητα και σεβασμό για τον -κλασικό πλέον- καλλιτέχνη και το έργο του κάνοντάς με να θλίβομαι που η Εθνική Πινακοθήκη είναι κλειστή τόσον καιρό στερώντας μας έργα τέτοιου βεληνεκούς. Η αλήθεια είναι ότι έχουν ειπωθεί όλα για τον Γιάννη Μόραλη: ένας υπέροχος ρεαλιστής ζωγράφος μου μετατράπηκε σε έναν σπάνιο γεωμέτρη, αφήνοντας την προσωπική του σφραγίδα.

Η έκθεση περιγράφει όλη του τη διαδρομή, από τα μαθητικά του χρόνια μέχρι τον θάνατό του, με εξαιρετικής ποιότητας έργα: πορτρέτα και αυτοπροσωπογραφίες, τοπία, νεκρές φύσεις και γυμνά. Βλέπουμε τον ακριβή σχεδιασμό του και την μοναδική χρήση του χρώματος από τα παραστατικά του έργα του ’40 έως την γεωμετρική αφαίρεση του ’80 και του ΄90. Και διανύουμε όλα τα χρόνια του ’50, του ΄60 και του ΄70, με τους μοντερνιστικούς κλασικισμούς του Μεσοπολέπου που ενσωματώνονται τόσο φυσικά στις δημιουργίες του.

Χάρηκα πολύ με την προσέλευση του κόσμου. Κοσμοπλημμύρα: γεγονός που μας κάνει να καταλαβαίνουμε την ανάγκη μας να βλέπουμε υψηλή τέχνη και, ειδικότερα, ζωγραφική. Η έκθεση είναι ευρωπαϊκών προδιαγραφών και οι διοργανωτές αξίζουν συγχαρητήρια. Εύχομαι στο μέλλον να βλέπουμε περισσότερες τέτοιες εκθέσεις που να μας θυμίζουν την παράδοση που έχουμε στην ανθρωποκεντρική ζωγραφική για να γινόμαστε πιο αυστηροί με τους εαυτούς μας όσον αφορά στην σύγχρονη τέχνη που παράγουμε.