Οδοιπορικό στην Λευκάδα

Στην Λευκάδα καταφθάνουν κλασσικά Βρετανοί, Ολλανδοί, Ιταλοί, Γερμανοί, αλλά και Βαλκάνιοι, την ανακάλυψαν κι έρχονται οδικώς Βούλγαροι και Ρουμάνοι ζώντας το δικό τους όνειρο ελληνικών διακοπών με αξιώσεις! Οι ντόπιοι επαγγελματίες πανέτοιμοι σ’ αυτή την προσφορά υπηρεσιών, άνοιξαν όλα τα καταστήματα, τους ξενώνες, ελλιμενίσθηκαν σκάφη ξεναγήσεων, ξεκινούν δραστηριότητες υποβρυχίων καταδύσεων ή εναέριων προτάσεων, γιατί είναι γνωστό ότι μετά το Νοέμβρη όλα κλείνουν, σφαλίζονται, οι ιδιοκτήτες πάνε στους τόπους μόνιμης διαμονής και στην πόλη μένουν ηλικιωμένοι και μοναχικοί που δεν έχουν επιλογές.

Ζωντανή, ολόφρεσκη, πανέμορφη η πόλη της Λευκάδας προσφέρει πολλά που σαγηνεύουν τους τουρίστες και σ’ αυτά θα εστιάσει το ρεπορτάζ. Εμπειρία για όποιον αγαπά κι εκτιμά τη δύναμη της ποίησης είναι η απαραίτητη στάση στο δημοτικό Μουσείο Σικελιανού, που αριθμεί ήδη 9 χρόνια ζωής και είναι το σπίτι που έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του ο Λευκαδίτης ποιητής γεννημένος στις 15 Μαρτίου 1884. Από τον κεντρικό δρόμο του πεζόδρομου των καταστημάτων, ακολουθώντας διακριτικές πινακίδες θα το ανακαλύψετε εύκολα.

Η εξωτερική εμφάνιση του σπιτιού που αναστηλώθηκε με γενναία χρηματοδότηση τράπεζας, δεν προσδίδει αυτό που θα ζήσει τόσο παραστατικά ο επισκέπτης στο εσωτερικό του. Φιλόξενη υποδοχή από την υπάλληλο Αναστασία Ταβουλάρη που κατευθύνει τον επισκέπτη στο τρόπο προσέγγισης του μουσείου σε ισόγειο και ορόφους μέσω ξύλινης αυθεντικής σκάλας. Και τι δεν θα δεις για τον ποιητή.

Ξεκινώντας από την παιδική ηλικία, την εφηβεία, την ωριμότητα, τα σημαντικά εσταντανέ, τη σχέση του με γυναίκες που καθόρισαν το χαρακτήρα, την έμπνευσή του, φίλους, τους δικούς του λόγιους θαυμαστές. Εκθέματα, προσωπικά αντικείμενα, ρούχα, βιβλία, σημειώσεις, δημοσιεύματα εποχής, φωτογραφικό υλικό, θεατρικές δράσεις, ομιλίες του, αποφθέγματα. Πολλά από τα εκθέματα, που αφορούν στη ζωή και το έργο του Σικελιανού, τα πρόσφεραν μεγάλα μουσεία, συλλέκτες και φορείς από όλη την Ελλάδα, όπως πληροφορούμαστε.

Σε χαρακτηριστική προθήκη είναι το νυφικό της Άννας Σικελιανού της δεύτερης συζύγου του ποιητή, τα χειροποίητα ρούχα που ύφανε η Αμερικανίδα Εύα Πάλμερ-Σικελιανου για τον εαυτό της με αναφορά στις “Δελφικές Εορτές” τις εκδηλώσεις τέχνης, θεάτρου και μουσικής στους Δελφούς που οργάνωναν από κοινού, ελπίζοντας η ίδια ότι έτσι προαγάγει μία ισορροπημένη αίσθηση διαφωτισμού που θα εξυπηρετούσε την εδραίωση της ειρήνης και της αρμονίας στην Ελλάδα και στον κόσμο. Εκεί διατηρείται και η πλεξούδα από τα πορφυρά μαλλιά της, σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα, το διαβατήριό της, φωτογραφικό υλικό, ταινίες και ηχογραφημένες απαγγελίες με τη φωνή του ίδιου του Άγγελου Σικελιανού.

Τα ερεθίσματα πολλά, αλλά και η κατοικία ως οικοδόμημα έχει ενδιαφέρον με τις ανέσεις, τα πολλά δωμάτια, τη σάλα, την κουζίνα, τα τζάκια, αποκαλύπτει ένα σπίτι με λειτουργικότητα αισθητική πάνω από το μέσο όρο. Δυστυχώς δεν υπήρχε κάποιο έντυπο, βιβλίο – λεύκωμα για το ενδιαφέρον αυτό μουσείο που να μπορούσε να αγοράσει ο επισκέπτης. Στα θετικά ότι δεν πληρώνεις εισιτήριο, ότι μπορείς να παραμείνεις όση ώρα θέλεις, να βγάλεις άνετα φωτογραφίες, και περπατώντας ελάχιστα μέτρα έξω από το κτήριο απολαμβάνεις προσεγμένα καφέ με ελληνικό χρώμα κι ευγενικό προσωπικό.

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκάδας

Η επόμενη στάση πολιτισμού είναι το Αρχαιολογικό Μουσείο Λευκάδας που ήταν σε φάση ολοκλήρωσης απαραίτητων τεχνικών εργασιών, με διαμόρφωση του πεζοδρομίου, και ταινίες που απαγόρευαν την είσοδο για λόγους προστασίας που όμως σε λίγες μέρες θα είναι πλέον αρχιτεκτονικά αναβαθμισμένο κι εύκολα επισκέψιμο πόλος έλξης Ελλήνων και ξένων τουριστών.

Τα ευρήματα που παρουσιάζονται εδώ καλύπτουν μια μεγάλη χρονική περίοδο, που ξεκινά από τη μέση παλαιολιθική εποχή (200.000 – 35.000 π.Χ.) και φτάνει έως τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους. Εντυπωσιακή η αφιερωμένη αίθουσα προϊστορικής συλλογής ωσ τον Γερμανό αρχαιολόγο Wilhelm Dorpfeld, ο οποίος ανέπτυξε τη θεωρία ότι “η Λευκάδα είναι η Ιθάκη του Ομήρου” ενώ πολλά ευρήματα των ανασκαφών του αναδεικνύονται καθώς και μια σειρά από προθήκες με εργαλεία, κεραμικά, χάλκινα, κοσμήματα και κτερίσματα τάφων, κυρίως από την αρχαία Νήρικο, το Νυδρί, τη Χοιροσπηλιά στην Εύγηρο και από τη σπηλιά στο Φρύνι.

Σημαντική αναφορά στον βίο, το εμπόριο, τις τέχνες, χρυσά κοσμήματα διαδήματα, περίτεχνα αγαλματίδια, πήλινοι αμφορείς για κρασί, στάμνες για νερό αλλά και ενδιαφέρουσα ενότητα που επικεντρώνεται στο θάνατο, με αναφορές σε τεχνικές τάφων, κτερίσματα, αγαλματίδια, σκεύη οικιακά, με ευμεγέθεις επεξηγηματικές ενότητες που συνδέουν τόπους, χώρους, κι εποχές.

Η αναφορά σ’ ένα εξέχων πνευματικό της τέκνο, απαραίτητη. Πρόκειται για τον πανεπιστημιακό, ιστορικό Σπύρο Ασδραχά, που αν κι έφυγε από τη ζωή, είναι σαν να υπάρχει και να φροντίζει την πνευματικότητά της. Ιδιαίτερα συγκινητική η αναφορά στο έργο του από την Χριστίνα Μιχαλά που τον σκιαγραφεί, τονίζοντας ότι “οραματιζόταν ένα πανεπιστήμιο που δεν θα δίδασκε απλώς “ιστορικά γεγονότα”, αλλά θα εκπαίδευε τον ιστορικό νου: Μεθοδολογικά οξυδερκή, κοινωνικά ευαίσθητο, θεωρητικά συγκροτημένο. Δεν το είδε ποτέ ως περιφερειακό παράρτημα του πανεπιστημιακού κέντρου, αλλά ως κέντρο καινοτομίας, τόλμης και διεπιστημονικής συνάντησης.

Επιπλέον, υπήρξε και ένας από τους εμπνευστές του Τμήματος Αρχειονομίας-Βιβλιοθηκονομίας, προτείνοντας έναν θεσμό που να υπηρετεί την τεκμηρίωση της μνήμης με επιστημονικό βάθος και θεσμική αυτονομία”, “ένας εξαιρετικός πνευματικός άνθρωπος έσκυβε κοντά στους ανθρώπους, ιδιαίτερα τους αφανείς και άσημους, τους δημιουργούς της ιστορίας”, που “υπήρξε ο βασικός αρχιτέκτονας κι εμπνευστής του Ιονίου πανεπιστημίου και του Τμήματος Ιστορίας του”.

Περιπλάνηση στην πόλη και τα περιξ

Η Λευκάδα δίχως την τουριστική υστερία άλλων νησιών, με ποιότητα στη διαχείριση του τουριστικού ρεύματος καταφέρνει να σε κερδίσει όχι για μια αλλά για πολλές επισκέψεις. Τα τοπία της γαλήνια, τα νερά καθάρια, οι παραλίες με το δικό τους εξωτισμό, για όλα τα γούστα, οι τοπικές γεύσεις τερψυλαρύγγιες, κάστρα, μαγευτικά βουνά, αλλά και οι επιβεβλημένες βόλτες στο κέντρο με ωραία οικοδομήματα του χθες που συνυπάρχουν με ήπια σύγχρονη αρχιτεκτονική, και κατάληξη στην παραλία για φαγητό, για τοπική κουζίνα και ολόφρεσκα θαλασσινά.

Για απίθανες ποικιλίες παγωτών, παρότρυνση μας να τα δοκιμάσουμε με γαρνιτούρα σπιτικό γλυκό βύσσινο, με φρούτα, ξηρούς καρπούς, ενώ η απαραίτητη στάση φυσικά για καφέ σε όμορφα στέκια για να συνεχίσουμε τον προγραμματισμό, σε άνετα σαλόνια ανάμεσα σε αναρριχώμενες βουκαμβίλιες, με φυλλάδια δελεαστικών προτάσεων γιώτ κι άλλων σκαφών για ολοήμερες κρουαζιέρες ή και για πιο κοντινές βόλτες και φωτογράφηση σε παραλίες που αξίζει κάποιος να θαυμάσει το συνδυασμό φύσης, χλωρίδας, τοπίων και τυρκουάζ νερών! Ο πεζόδρομος της οδού Μελά κερδίζει μικρούς και μεγάλους, η παραλιακή βόλτα στην ακροθαλασσιά, γαληνεύει την ματιά σου.

Εκεί η εντυπωσιακή μαρίνα που φιλοξενεί εκατοντάδες σκάφη ενώ, η κόρνα από την προσέγγιση του πλοίου της γραμμής από την Κέρκυρα που είναι ακριβώς απέναντι, “αναγγέλλει” την άφιξη του κόσμου που ξεχύνεται σε παρέες να ζήσει την ομορφιά του νησιού. Τα περισσότερα καταστήματα εστίασης, τουριστικών ειδών, τα καφέ έχουν μια εβδομάδα που άνοιξαν για την πολυπόθητη τουριστική σαιζόν των έξη μηνών που εξασφαλίζει όμως τα προς το ζειν όλης της χρονιάς. Κι εδώ οι ιδιοκτήτες κάνουν παράπονα για την έλλειψη Ελλήνων ως προσωπικό, μάλιστα κάποιοι απασχολούν μετανάστες με νόμιμες διαδικασίες προερχόμενους από δομές της Κέρκυρας που τώρα εγκλιματίζονται στην δουλειά, την υποδοχή των πελατών, τον τρόπο προσέγγισης αλλά και το ελληνικό μενού ή την καταγραφή της παραγγελίας.

Οι δεκάδες πτήσεις τσάρτερ στο αεροδρόμιο του Ακτίου, οι 150 αναμενόμενες από το αεροδρόμιο των Ιωαννίνων θα γεμίσουν και τους κοντινούς εξωτικούς προορισμούς, Σύβοτα, Πάργα αλλά κυρίως την Λευκάδα κι άλλα νησιά του Ιονίου. Οι ξένοι επισκέπτες θέλουν να χορτάσουν κατά προτεραιότητα ήλιο και θάλασσα, αλλά μετά θα συνδυάσουν την αναγνώριση του νησιού κι ό,τι έχει να επιδείξει σε ιστορία, πολιτισμό, γαστρονομία, σε extreme σπορ, να γευθούν τοπικά κρασιά που τα προμηθεύονται κι από τα μάρκετ, να κολυμπήσουν στις διάσημες παραλίες της δυτικής πλευράς της Λευκάδας.

Οι Έλληνες επισκέπτες μεμονωμένοι ή με τουριστικά γραφεία θα ανακαλύψουν μετά τη βόλτα στο ενετικό κάστρο, την γεύση της πόλης, την ηρεμία στην Μονή Φανερωμένης γεμάτη με ανθισμένες γλάστρες, πεντακάθαρη, με φιλόξενο αρχονταρίκι, που την ευθύνη λειτουργίας της έχουν επτά καλόγεροι.

Ο ναός εκεί, με ιδιαίτερη αγιογράφηση, γίνεται σημείο αναφοράς. Η μορφή της Παναγίας Φανερωμένης να σκέπη τη Μονή εξόχως χαρακτηριστική ενώ κοντά στο ιερό υπάρχουν οι ευμεγέθεις εικόνες των Πορφύριου Καυσοκαλυβίτη και Άγιου Παϊσίου, με τα βιτρό παράθυρα και την ατμόσφαιρα των αναμένων κεριών να εξασφαλίζουν την ηρεμία και τη γαλήνη. Δεν είναι τυχαίο η Μονή ότι επιλέγεται για μυστήρια γάμου και βαφτίσεων, όπως και για εσπερινούς και λειτουργίες πιστών που φθάνουν μαζικά από Στερεά Ελλάδα, Ήπειρο και Πελοπόννησο.

Το νησί που προσεγγίζεται μόνο οδικώς 

Η Λευκάδα μαζί με την Εύβοια αξίζει να επισημανθεί ότι είναι τα δύο μοναδικά νησιά στην χώρα μας στα οποία η πρόσβαση γίνεται οδικώς. Οι Αθηναίοι επισκέπτες περνώντας την γέφυρα Ρίου Αντιρρίου και στη συνέχεια το μοναδικό υποθαλάσσιο τούνελ του Ακτίου, φθάνουν στο σημείο που συνδέεται με την Αιτωλοακαρνανία, με μια πλωτή γέφυρα ελληνικής κατασκευής που έχει μήκος 71 μέτρα και το βάρος της φτάνει στους 390 τόνους.

Ελληνικής σχεδίασης η μεταλλική γέφυρα έχει την ονομασία Αγία Μαύρα, από το παρακείμενο κάστρο και ουσιαστικά συνδέει οδικά το νησί με τη Στερεά Ελλάδα, και εξυπηρετεί την κυκλοφορία των οχημάτων από το 1986, φέροντας την υπογραφή της εταιρείας Ναυπηγεία Ελευσίνας.

Το μήκος για το κύριο τμήμα της γέφυρας είναι 50 μέτρα ενώ στις άκρες της φέρει δύο καταπέλτες μήκους 10,5 μέτρων, οι οποίοι θα σηκώνονται για να περάσουν βάρκες και πλοιάρια χωρίς κατάρτι και φυσικά όταν χρειαστεί να μπορεί να κινηθεί η γέφυρα εξυπηρετώντας τα μεγαλύτερα πλοία. Εκεί δίπλα τοποθετημένο είναι το ιστορικό φέρυ που πριν κατασκευαστεί η γέφυρα εκτελούσε το σχετικό δρομολόγιο μεταφοράς όλων των οχημάτων, θυμίζοντας βέβαια όπως λένε οι ντόπιοι και πολλές ώρες αναμονής ή και ταλαιπωρίας όταν υπήρχε θαλασσοταραχή.

Οι πολεμίστρες και η πετρόκτιστη δυτική πύλη που θα διανύσει κάποιος στο σημείο εκείνο θα τον οδηγήσουν σε ένα εκτεταμένο αρχαιολογικό χώρο. Το κάστρο της Αγίας Μαύρας, είναι ένα από τα πιο επιβλητικά μεσαιωνικά κτίσματα στην Ελλάδα και αποτελεί πρότυπο οχυρωματικής τέχνης εκείνης της εποχής θεμελιωμένο πάνω σε χερσόνησο μεταξύ Λευκάδας και Ακαρνανίας κερδίζει οπωσδήποτε τον επισκέπτη.

Η ιστορία του κόβει την ανάσα με όσα βίωσε, την εναλλαγή κατόχων, την ενετική, οθωμανική, Αγγλική, Γαλλική περίοδο, με το χαρακτηριστικό σύστημα ύδρευσης και αποστράγγισης όμβριων υδάτων, κατάλοιπα της καθολικής εκκλησίας του Παντοκράτορα αλλά και νοσοκομείου, τον πέτρινο φάρο που εξακολουθεί να δεσπόζει και στις μέρες μας, μία από τις πυριτιδαποθήκες του οχυρού, τις λεγόμενες “αγγλικές φυλακές”, καθώς και τον μικρό, μονόχωρο ορθόδοξο ναό της Αγίας Μαύρας, ο οποίος χτίστηκε εκεί το 1888.

Εκεί ο πατήρ Γεράσιμος Ζαμπέλης μετά τη λειτουργία μας εξηγεί την σημαντική ιστορία του προσκυνήματος στο ταπεινό εξωκλήσι της Αγίας Μαύρας που γιόρταζε πριν λίγες μέρες, φέρνοντας στο χώρο εκατοντάδες προσκυνητές που συνδυάζουν την γιορτή με την εκδρομή. Το κάστρο που διασώζεται σε αρκετά σημεία καταλαμβάνει έκταση περίπου 25.000 τετραγωνικών μέτρων ενώ έχει να επιδείξει στους επτά αιώνες ύπαρξής του, την δική του πλούσια με πολέμους κι αγώνες αντίστασης, ιστορία.

Η πρώτη φρουριακή κατασκευή ολοκληρώθηκε το 1302 μ.Χ. από τον Giovanni Orsini όταν πήρε τη Λευκάδα ως προίκα για το γάμο του με την κόρη του Δεσπότη της Ηπείρου Νικηφόρου του Α’. Αρχικά ήταν ένας στρατιωτικός σταθμός μικρού μεγέθους με μικρό αριθμό υπερασπιστών. Οι στρατώνες διατηρούνται όπως κι άλλα σημεία του που μπορείς να προσεγγίσεις και να φωτογραφίσεις.

Ακριβώς δίπλα, το βλέμμα ταξιδεύει στο βιότοπο τη λιμνοθάλασσα και το Ιόνιο Πέλαγος, προστατευμένη περιοχή από τη σύμβαση Ραμσάρ δημιουργεί εξαιρετικές εικόνες με πανέμορφα φλαμίνγκο που φωλιάζουν εκεί και σμήνη άλλων πουλιών που έρχονται χομπίστες ορνιθοπαρατήρησης να τα απολαύσουν επί ώρες.

Φυσικά ο επισκέπτης θα δοκιμάσει το τοπικό φαγητό σοφρίτο, αν και το διεκδικεί και η Κέρκυρα ως “δικό της”. Θα προμηθευτεί τα υπέροχα κρασιά “Λευκαδίτικη γη”, “Σίφλογο”, “Πλαγιές της Λευκάδας”, τα κουτιά με τα παραδοσιακά μαντολάτα και παστέλια του Φέξη, αλλά και τα ονομαστά λουκάνικα και ντόπιο σαλάμι από το πρατήριο του Ντελημάρη που φυσικά δεν μας αποκάλυψαν τα κρεατικά, μπαχαρικά και την σύνθεση του, που το διαφοροποιεί από την αφθονία των ελληνικών αλλαντικών.

Με διάθεση και ανοικτή ματιά, η περιπλάνηση εκτός της πόλης της Λευκάδας σε όλο το νησί, θα χρειαστεί προσεκτική οδήγηση, και αξιοποίηση τόσων σκαφών για ομαδικές ή πιο prive περιηγήσεις που είναι συμφέρουσες οικονομικά αλλά και μοναδικές για να προσεγγίσετε παρθένες παραλίες. Η Λευκάδα θα σας ικανοποιήσει για οικογενειακές αλλά και πιο εξτρίμ διακοπές, με πολύ λογικά μεγέθη κόστους σε διαμονή, διατροφή, διασκέδαση κάτι που δεν την κάνει τυχαία περιζήτητο κι αγαπημένο προορισμό.