“Οι Οικοδόμοι της Αυτοκρατορίας” του Μπορίς Βιάν: Ένα ζοφερό θεατρικό αριστούργημα

Εφιαλτική καφκική δυστοπία με συμπυκνωμένους συμβολισμούς και πολλά δυσεξιχνίαστα επίπεδα συνυποδηλώσεων. Συνάδελφός μου διπλωματούχος μηχανολόγος μηχανικός ο Μπορίς Βιαν αξιοποιεί την formation professionnelle του προκειμένου να στήσει ένα σουρεαλιστικό σκηνικό οικοδόμημα που θυμίζει τον θεατρικό Μαγιακόφσκι.

Δεν είναι να απορείς που δεν ανεβαίνει συχνά αυτό το αριστούργημα γιατί είναι ζοφερό, η σκοτεινιά υπερχειλίζει και ο πεσιμισμός είναι ανυπόφορος. Το χιούμορ θα μπορούσε να λειτουργήσει αντιστικτικά αλλά κρατήθηκε έξω από την δραματουργική επεξεργασία μίας καλής στην αρχή της ιδέας.Ο πεισιθάνατος ερωτισμός τής ορφικής Νυκτός δεν περνάει εύκολα στο καλοζωισμένο μεσογειακό κοινό.

Η νεοελληνική χαρμολύπη είναι προχριστιανικού τύπου και το ιταλικό μελόδραμα ρωμαϊκής κοπής έχει ποτίσει τα οπτικοακουστικά γούστα ενός κοινού εν πολλοίς τηλεοπτικού. Ακόμα και το «μυημένο» κοινό όλων των «επαρκών θεατών» νομίζω ότι θα βρει ιδιαίτερα βαρύ και δύσπεπτο το προσφερόμενο θέαμα. Παρ’ όλες αυτές τις κριτικές μου επιφυλάξεις, οι ηθοποιοί επιδίδονται σε καταπληκτικές ερμηνείες οσκαρικού τύπου.

Άψογη παράσταση καθ’ όλα: σκηνικά, κοστούμια, ηχητικό τοπίο εναρμονισμένο στη συγκεκριμένη αίθουσα τού πάνω ορόφου στο πάντα ατμοσφαιρικό και φιλόξενο Θέατρο 104. Δείτε το με περίσκεψη και κριτικό πνεύμα, πάντα… Ανεπιφύλακτα εύγε!!!

Παρουσίαση

Η Σοφία Καλογιάννη παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το αριστούργημα του Μπόρις Βιάν, ενός από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολεμικής Γαλλίας: «Οι Οικοδόμοι της Αυτοκρατορίας» (Les Batisseurs d’Empire).

Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά το 1959 στο Παρίσι, σε σκηνοθεσία του Ζαν Βιλάρ, και απαγορεύτηκε έως το 1962. Στην χώρα μας παραμένει σχετικά άγνωστο, καθώς μέχρι σήμερα δεν είχε την τύχη να παρουσιαστεί επί σκηνής.

Σκηνοθετικό σημείωμα: Το τολμηρό αυτό κείμενο, το οποίο εντάσσεται στο θέατρο του Παραλόγου και χαρακτηρίζεται από το γνωστό σουρεαλιστικό χιούμορ του συγγραφέα, επιτρέπει πολλά επίπεδα ανάγνωσης. Από το υπαρξιακό ή ψυχολογικό θρίλερ έως την κοινωνικοπολιτική αλληγορία και την μοντέρνα δυστοπία. Ο Μπόρις Βιάν διασυνδέει ευφυώς το συλλογικό με το ατομικό, καθώς η ιστορική παθογένεια παραλληλίζεται με την κοινωνική αλλά και την ατομική παθογένεια. (Η έμμεση αναφορά του συγγραφέα στο αποικιοκρατικό παρελθόν της χώρας του, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη τα κινήματα ανεξαρτησίας της Αλγερίας, είναι πρόδηλη).

Εστιάζοντας στα διαχρονικά του στοιχεία, η συγκεκριμένη απόδοση αποφεύγει να προσδιορίσει το χωροχρονικό πλαίσιο του έργου, το οποίο στηλιτεύει την υποκρισία και ουσιαστικά σαρκάζει την κατάρρευση και την αποτυχία των αξιών του νεότερου Δυτικού πολιτισμού. Η κριτική της αστικής τάξης και του πατριαρχικού μοντέλου, το αντιπολεμικό ιδεώδες, οι σχέσεις εξουσίας, η έλλειψη επικοινωνίας, αλλά και το υπαρξιακό αδιέξοδο, αποτελούν βασικούς θεματικούς άξονες πάνω στους οποίους ο συγγραφέας συνυφαίνει αριστοτεχνικά την πλοκή της ιστορίας του.

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

Ο Μπορίς Βιάν γεννήθηκε το 1920. Πολύπλευρη προσωπικότητα, μηχανολόγος μηχανικός στο επάγγελμα εκτός από το συγγραφικό του έργο είχε να επιδείξει και μια αξιόλογη παρουσία στη μουσική (έπαιζε τρομπέτα και τραγουδούσε) και στον κινηματογράφο. Έγραψε μεταξύ άλλων μυθιστορήματα, θεατρικά έργα και ποιήματα.

Γνωστός, τα πρώτα χρόνια της Απελευθέρωσης και του υπαρξισμού, ως πρίγκιπας του Σαιν-Ζερμαίν-ντε Πρε, συγχρωτίστηκε με τον Ζαν-Πωλ Σαρτρ, τη Σιμόν ντε Μπωβουάρ και τον Ρεημόν Κενώ. Τα βιβλία του ανακαλύπτονται εκ νέου τη δεκαετία του ‘60 και γίνονται αναγνώσματα καλτ για τη γενιά του Μάη του ‘68, αλλά και για τις μετέπειτα γενιές. Ο αιώνιος έφηβος, κατά τον Μωρίς Ναντώ, εξακολουθεί να σαγηνεύει τους απανταχού αναγνώστες του. Ο Μπόρις Βιάν πέθανε το 1959 σε ηλικία 39 ετών, ενώ παρακολουθούσε δοκιμαστική προβολή για τη μεταφορά του “Θα φτύσω τους τάφους σας” στον κινηματογράφο. Σήμερα, ο συγγραφέας που αντιμετωπίστηκε ως “διαρκές σκάνδαλο” και δεύτερης κατηγορίας όσο ζούσε, θεωρείται από τους σημαντικότερους διανοουμένους της μεταπολεμικής Γαλλίας, πρόδρομος του “Νέου Μυθιστορήματος” (Nouveau Roman) σύμφωνα με τον ίδιο τον “πατέρα” του νέου λογοτεχνικού ρεύματος, τον Αλέν Ρομπ -Γκριγιέ.

Ταυτότητα παράστασης:

Συγγραφέας : Μπορίς Βιάν
Μετάφραση – Δραματουργική επεξεργασία: Σοφία Καλογιάννη
Σκηνοθεσία : Σοφία Καλογιάννη
Σκηνογραφία – Ενδυματολογία : Μαρίζα Σουλιώτη
Κινησιολογία – Χορογραφία : Κωνσταντίνος Καρβουνιάρης
Μουσική – ηχητικός σχεδιασμός : Στέλιος Γιαννουλάκης
Φωτισμός : Στέβη Κουτσοθανάση
Βοηθοί σκηνοθέτη (αλφαβητικά) : Μαρία Κακαβούλη, Χρήστος Κουμαραδιός, Ελίνα
Κουραβάνα
Φωτογραφίες : Χάρης Γερμανίδης
Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη
Αφίσα – Γραφιστική επιμέλεια: Μπάμπης Μελικίδης
Τrailer παράστασης:
Σκηνοθεσία : Σοφία Καλογιάννη
Βίντεο: Θάνος Χαλκιαδάκης, Χρήστος Κουμαραδιός
Μουσική : Head On (Imipolex G).

Παίζουν:
Γιώργος Χουλιάρας
Μαρία Μπρανίδου
Ειρήνη Δάμπαση
Χριστίνα Δενδρινού
Παναγιώτης Τζαφέρης
Κατερίνα Κασσάνδρα.

Τιμές εισιτηρίων : 15 ευρώ (γενική είσοδος), 12 ευρώ (μειωμένο)