Οι βροχές αποκάλυψαν αρχαίο άγαλμα

Η φετινή ανασκαφική περίοδος είχε λήξει στην αγορά της αρχαίας Επιδαύρου, αλλά η έντονη βροχόπτωση εμφάνισε μικρό τμήμα της πίσω όψης ενός αγάλματος στον χώρο του περιβόλου, όπου οι εργασίες δεν έχουν προχωρήσει ακόμα σε βαθύτερα στρώματα. Φυσικά οι αρχαιολόγοι έπιασαν αμέσως δουλειά και ανέσυραν το άγαλμα. Τμήμα του αγάλματος αποκαλύφθηκε στις 16 Δεκεμβρίου και οι αρχαιολόγοι μπόρεσαν μέσα σε δέκα μέρες να το αποκαλύψουν πλήρως και ήδη το μετέφεραν προς φύλαξη στο Ασκληπιείο.

Πρόκειται για ένα φυσικού μεγέθους μαρμάρινο γυναικείο άγαλμα που βρέθηκε σχεδόν ακέραιο, με εξαίρεση τα χέρια, που ήταν πρόσθετα και χάθηκαν, και το κεφάλι, που επίσης απωλέσθη. Πιθανότατα το κεφάλι είχε σπάσει ίσως πέφτοντας από κάποιο σεισμό ή άλλη βίαιη ενέργεια ή από τη φυσική φθορά του χρόνου. Στη θέση του έμεινε μόνον ο ένθετος όλμος που το στερέωνε.

Το άγαλμα παριστάνει γυναίκα, η οποία φορά ποδήρη χιτώνα (δηλαδή έως τον αστράγαλο) και ιμάτιο. Το ιμάτιο στερεώνεται στον αριστερό ώμο. Η μία άκρη του περνά πίσω από την πλάτη, κάτω από τη δεξιά μασχάλη και έρχεται πάνω από τον αριστερό ώμο απ’ όπου πέφτει λοξά προς τα πίσω. Στη θέση του δεξιού βραχίονα, επιφάνειες που διατηρούν τους συνδέσμους από πρόσθετα μέρη, δείχνουν ότι η μορφή έκανε με το δεξί χέρι ένα είδος αποκάλυψης, δηλαδή εικάζεται ότι ανασήκωνε ελαφρά το ιμάτιο, κάτι σύνηθες για τις παντρεμένες γυναίκες της εποχής.

Οι πρώτες εκτιμήσεις

Μια πρώτη εκτίμηση τοποθετεί το έργο στην ελληνορωμαϊκή περίοδο και περίπου από το πρώτο μέχρι τον τρίτο αιώνα μ.Χ. Κοντά στο θέατρο της αρχαίας πόλης (“μικρό θέατρο Επιδαύρου” σήμερα), που βρισκόταν μέσα στην αρχαία αγορά, έχει αποκαλυφθεί σημαντικό οικοδόμημα Κρήνης και δίπλα του περίβολος του 4ου π.Χ. αιώνα. Ο χώρος με την ρωμαϊκή κατοχή απέκτησε νέα μορφή, καθώς προστέθηκε στοά στη δυτική πλευρά και ένα θολωτό κτήριο στη βόρεια πλευρά.

Κάποια στοιχεία υποδηλώνουν ότι μάλλον πρόκειται για το ναό του Ασκληπιού που αναφέρει ο Παυσανίας ότι βρισκόταν στο τέλος της πόλης της Επιδαύρου. Η Υγεία ήταν πολύ σημαντική θεότητα, καθώς αναφέρεται και στον όρκο του Ιπποκράτη («Ὄμνυμι Ἀπόλλωνα ἰητρὸν, καὶ Ἀσκληπιὸν, καὶ Ὑγείαν, καὶ Πανάκειαν, καὶ θεοὺς πάντας τε καὶ πάσας, ἵστορας ποιεύμενος, ἐπιτελέα ποιήσειν κατὰ δύναμιν καὶ κρίσιν ἐμὴν ὅρκον τόνδε καὶ ξυγγραφὴν τήνδε»).

Ο Παυσανίας (που έγραψε γύρω στο 160 μ.Χ. την περιήγησή του στην Ελλάδα, ανέφερε άγαλμα της Υγείας στην Αρκαδία, αλλά μπορεί να είχε δει και στην Επίδαυρο και να μην το θεώρησε σκόπιμο να το αναφέρει. Πάντως το Ασκληπιείον της Επιδαύρου, που είχε χτιστεί περίπου το 400 π.Χ., όταν γινόταν ξακουστός γιατρός ο Κώος Ιπποκράτης, ήταν από τα πιο φημισμένα στον ελλαδικό χώρο. Στο χώρο όπου βρέθηκε το άγαλμα εκτελείται από το 2015 συστηματική ανασκαφή από ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου Αθηνών με την οικονομική υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση.