“Παραλλαγές στο παράφορο”: Η ποίηση της Ελένης Λιντζαροπούλου
11/11/2025
Μια βαθιά ανθρώπινη περιπλάνηση στις ακραίες εκφάνσεις του συναισθήματος και της λογικής είναι το βιβλίο της Ελένης Λιντζαροπούλου “Παραλλαγές στο παράφορο”. Εκεί όπου το πάθος συναντά την παραφροσύνη και η ευαισθησία μεταμορφώνεται σε παραίσθηση. “Ανυπόδητη” εισέρχεται στα άδυτα αγνοώντας τον κίνδυνο.
Γράφει με γλωσσική τόλμη και ρυθμό, δείγμα βαθιάς γνώσης, συνδυάζοντας αναμφισβήτητη ποιητικότητα και ψυχολογικό ρεαλισμό. Οι λέξεις λειτουργούν άλλοτε σαν ψίθυροι κι άλλοτε σαν κραυγές, ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι. Το παράφορο δεν παρουσιάζεται ως παθολογική κατάσταση, αλλά ως υπαρξιακή αναγκαιότητα, τρόπος επιβεβαίωσης της ζωντάνιας μέσα σε κόσμο που ζητά αυτοσυγκράτηση.
«…Πάγωσε, κυλίστηκε, πληγώθηκε
Άθλιος νικητής, το έχετε ξαναδεί αυτό;…»
Δεν ζητά απαντήσεις. Δεν προσπαθεί να εξηγήσει το παράφορο, αλλά να το αποδεχτεί ως κομμάτι της ανθρώπινης φύσης κι αυτή η στάση χαρίζει στο έργο της μια βαθιά, καθαριστική αλήθεια. Μια μουσική γραφή που θυμίζει σύνθεση, μια ιδιαίτερη στόφα, που κάνει τα κείμενα να πάλλονται σαν ν’ ανασαίνουν και να δίνουν αναπνευστικό ρυθμό στον αναγνώστη.
«…Και θέλω να ρωτήσω τον Θεό, αλλά φοβάμαι μην ενοχλώ
Και θέλω να ρωτήσω τον φίλο, αλλά φοβάμαι πως χάθηκε
μέσα στην λύπη. Πόσοι Σταυροί ακόμη μένουν ως την Ανάσταση;»
Οι στίχοι αυτοί συνθέτουν μια εσωτερική προσευχή, μια ανθρώπινη αγωνία. Ζητά απαντήσεις από το Θείο, αφού δεν μπορεί να τις έχει από το ανθρώπινο, καθώς συναντά σιωπή και φόβο. Επιθυμία για κατανόηση ή παρηγοριά; Με ταπεινότητα απέναντι στον Θεό και λύπη απέναντι στον φίλο για την αποξένωση. Ο “Σταυρός” και η “Ανάσταση”, συμβολίζουν τις δοκιμασίες στην πορεία του ανθρώπου ώσπου να φτάσει στο φως. Δηλαδή, ο κύκλος της πίστης, της μοναξιάς και της ελπίδας.
“Παραλλαγές στο παράφορο” της ταραγμένης Ελλάδας
Οι χαρακτήρες της, συχνά τραυματισμένοι, αλλά ποτέ ηττημένοι, μεταφέρουν την ένταση της κοινωνίας ανάμεσα στην κανονικότητα και την παράκρουση. Η Λιντζαροπούλου παρουσιάζεται βαθιά αγγιγμένη από την ελληνική πραγματικότητα.
Το ερωτικό στοιχείο διάσπαρτο κυρίως σε λανθάνουσα μορφή, δεν λειτουργεί ως απλή συναισθηματική έκφραση, αλλά ως δύναμη απογύμνωσης και αποκάλυψης. Ο έρωτας γίνεται μέσο, μέσα από το οποίο οι “ήρωες” απεύθυνσης ν’ αγγίζουν τα όριά τους, βιώνοντας με σαρκασμό την έκσταση της απώλειας, αναζητώντας μέσα από την παραφορά την ίδια τους την ταυτότητα.
«Το χάδι σου κρυφό με μούδιασε
Γέμισε δάκρυα την μία πλευρά μου
Κι η άλλη μετέωρη έγειρε προς σε
Δεν έχω οστό
Δεν έχω πόρο
Εσύ ο Βασιλιάς
Κι εγώ ο δούλος σου»
Η γυναικεία παρουσία και φωνή, ξεχωρίζει έντονα στην ποίησή της, όχι μόνο θεματικά, αλλά και με τον τρόπο που βιώνει κι αρθρώνει τον λόγο της. Η γυναικεία ταυτότητα δεν είναι διακοσμητική ή θεματικό στοιχείο, αλλά θεωρώ, πως είναι ο πυρήνας της δημιουργίας της. Μέσα από την φωνή της γυναίκας που αγαπά, αμφισβητεί, αντιστέκεται και πονά από την απόρριψη. Η
Δημιουργός αναδεικνύει την δύναμη της ευαισθησίας ως μορφή πνευματικής αντίστασης.
«Στο σκρίνιο μέσα η μητέρα έκρυβε τα αισθήματα
Ωστόσο εγώ επέλεξα αλλιώς
Έτσι απαντώ στις προσκλήσεις χορεύοντας…»
Η ποίηση της Λιντζαροπούλου ξεχωρίζει για την βαθιά, αυθεντική γυναικεία της ματιά. Η φωνή της συνδυάζει το πάθος με την στοχαστικότατα και το εύθραυστο με το ανυπότακτο.
«Μην μας λυπηθούν που ορφανέψαμε
Εμείς κρυφά από αυτούς ρουφήξαμε το μεδούλι απ’ το φως
Και εκπνεύσαμε ένα σύννεφο στον ανέφελο ουρανό τους.»
Ένα έργο βαθιάς συγκίνησης
Εδώ προκύπτει μια υπόγεια αντίσταση απέναντι στην συμμόρφωση και τον οίκτο, μια υπερήφανη θλίψη. Η ποιήτρια μιλά εξ ονόματος μιας γενιάς ή μιας ομάδας που νιώθουν την ορφάνια όχι απαραίτητα με την βιολογική έννοια, αλλά κάθε είδους, κυρίως υπαρξιακή. Εκείνων δηλαδή που στερήθηκαν στηρίγματος, καθοδήγησης ή πίστης. Το φως τελικά δεν χαρίζεται, αλλά κατακτιέται.
Συνολικά, το έργο αυτό είναι πολύπλευρο, απαιτητικό αλλά και συγκινητικό ανάγνωσμα, που συνομιλεί με την σύγχρονη λογοτεχνία και την ψυχολογία του βάθους. Αφήνει μια ηχώ, μια μουσική στον αναγνώστη, που παίζει μέσα του ακόμα και μετά το τέλος της ανάγνωσης.





