Ποιος έχει τα σχολικά τετράδια του Ντελακρουά

Τον Αύγουστο του 1863 έφυγε εξηνταπεντάχρονος από τη ζωή ο συνδεδεμένος και με τον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα Γάλλος ζωγράφος Eugène Delacroix. Έχουν διασωθεί σχολικά τετράδιά του! Δεκαέξι από αυτά φυλάσσονται στο Institut national d’histoire de l’art, που εδρεύει στο Παρίσι.

Τα χρονολογημένα από το 1811 έως το 1816 τετράδια έφτασαν το 1938 στο ΙΝΗΑ, χάρη στη μεσολάβηση του Γαλλοαμερικανού φιλότεχνου και συλλέκτη, προέδρου της επενδυτικής τράπεζας Lazard Frères David David-Weill (1871-1952). To 1924 ο David-Weill είχε αγοράσει έξι τετράδια του Delacroix και το 1925 απέκτησε τα υπόλοιπα από την οικογένεια Verninac, συγγενική του Delacroix.

H Henriette de Verninac (1780-1827), ζωγραφισμένη από τον Γάλλο κλασικιστή ζωγράφο Jacques-Louis David (1748-1825), ήταν κόρη του αδελφού του. Τρία-τέσσερα άλλα τετράδια εμφανίστηκαν σε πρόσφατες δημοπρασίες. Και ένα τετράδιο του Γάλλου ζωγράφου ανήκει πλέον στον Έλληνα συλλέκτη Θεόδωρο Θεοδώρου.

Μαθητής καλλιτέχνης

Το 1811 ο Delacroix, μάλλον καρπός παράνομου δεσμού της μητέρας του με τον Γάλλο διπλωμάτη, επίσκοπο και πολιτικό Ταλλεϋράνδο (Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord, 1754-1838), είναι τριτοετής στο Lycée Imperial, στο Lycée Louis-le-Grand, στο οποίο είχε μπει το 1808.

Από τη μαθητεία του στη συγκεκριμένη τάξη έχει διασωθεί 28φυλλο τετράδιό του, διαστάσεων 19 x 16 εκ., με λατινικά και με ελληνικά αποσπάσματα κειμένων των Διονυσίου Αλικαρνασσέως, Πλουτάρχου, Λουκιανού, Πλάτωνος, Λογγίνου, Διογένους Λαερτίου και Αρριανού. Πήρε λοιπόν τότε μαθήματα Λατινικών και Αρχαίων Ελληνικών, αλλά έμαθε επίσης την αγγλική και την ιταλική γλώσσα.

Τα κείμενά του δείχνουν την επιμέλειά του, με τυπική του πρώτου μισού του 19ου αιώνα γραφή που παραπέμπει και σε κοραϊκά παράλληλα.

Ορισμένα από τα τετράδια, που τα είχε μελετήσει σε άρθρο του το 1927 στην Gazette des Beaux-Arts ο αρχαιολόγος, συντηρητής-επιμελητής και διευθυντής από το 1918 έως το 1937 της Bibliothèque d’art et d’archéologie André Joubin (1868-1944), διασώζουν σχέδια ανθρώπινων μορφών με την ίδια μελάνη που γράφει ο Delacroix τα κείμενα των τετραδίων του αυτών, δοκιμάζοντας κάποτε στο περιθώριο της σελίδας την πένα του. Είναι χαρακτηριστικό της καλλιτεχνικής κλίσης του ότι στο τέλος κειμένων του σχεδιάζει υποσελίδια κοσμήματα.

Λατινοελληνική παιδεία

O νεαρός Delacroix αντιλαμβάνεται τα πρόσωπα και τα πράγματα της σχολικής ύλης του όχι μέσα από τις λέξεις αλλά μέσα από τις γραμμές. Δεν έκρυβε άλλωστε την αγάπη του προς τη ζωγραφική. Καθηγητής του θα πει στη μητέρα του ότι τα Λατινικά και τα Ελληνικά είναι για τον γιο της η κατατομή, το προφίλ, του Ιούλιου Καίσαρα και του αλόγου του Μεγάλου Αλεξάνδρου!

Τα σχολικά τετράδια του Delacroix αποδεικνύουν τη ζέση του για τα ελληνορωμαϊκά γράμματα, προετοιμάζοντας τον ήδη γεμάτο από ρομαντικό πνεύμα φιλέλληνα ζωγράφο για τα εικαστικά έργα του της επόμενης δεκαετίας: τις σκηνές από τις σφαγές της Χίου, έργο του από το 1824 στο Λούβρο, και την Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου, έργο του από 1826 στο μουσείο του Μπορντό.