Πωλείται ξενοδοχείο με θέα στο… υπόγειο

Ο οίκος δημοπρασιών Sotheby’s βγάζει σε πλειστηριασμό ένα από τα πρώτα ξενοδοχεία της Αθήνας, το “Αίολος” στην Πλάκα, που έχει μεν θέα στην Ακρόπολη, αλλά έχει μια σπάνια θέα στο υπόγειό του: τις αρχαιότητες που ανεσκάφησαν εκεί και καλύπτονται από γυαλί. Ήταν το δεύτερο ξενοδοχείο που απέκτησε η Αθήνα και το πρώτο ελληνικό, σε μια εποχή που η πρωτεύουσα ήταν μια Βαβέλ. Τότε που ο Αντρέ Μαλρώ την χαρακτήριζε «άθλια αλβανούπολη», στοίβαζε αρχαιότητες όπου λάχει και οι ταξιδιώτες κουβαλούσαν στρώματα επειδή τα πανδοχεία πρόσφεραν μόνο στέγη και όχι κρεβάτια.

Στο υπόγειο (450 τ.μ.) του ξενοδοχείο «Yπάρχουν ευρήματα της εποχής του Αδριανού: κίονες, πλάκες, επιγραφές και αρχαίο πηγάδι. Είναι τμήματα της βιβλιοθήκης του Αδριανού (132 μ.Χ.)» αναφέρει ο οίκος που του δημοπρατεί. Έχει εκδοθεί σχετική άδεια για να παραμείνουν oι αρχαιότητες στον χώρο της ιδιοκτησίας, με τον προϋπόθεση της διατήρησής τους και της προστασίας τους με ειδικά, γυάλινα δάπεδα και φωτισμό.

Το ξενοδοχείο “Αίολος” βρίσκεται στη συμβολή των οδών Αιόλου και Αδριανού και ανήκε στον επιχειρηματία κ. Σπύρο Μπαϊρακτάρη (είχε το κέντρο “Εντελβάις” στην Πατησίων και εν συνεχεία απέκτησε το κατάστημα με τα περίφημα κεμπάπ στο Μοναστηράκι). Η τιμή εκκίνησης είναι τα 18 εκατ. ευρώ. Η αποκατάσταση του κτηρίου αποφασίστηκε μετά τις φθορές που υπέστη από τους σεισμούς του 1999.

Χρυσή βίζα και “Ευρώπη”

Η επέμβαση άρχισε το 2009 με μελέτη του μηχανικού Γιάννη Σταματούκου και των συνεργατών του. Όμως και παλαιότερα είχε υποστεί πολλές ζημίες και χρειάστηκε κατά καιρούς να αποκατασταθεί. Η νέα του κατασκευή έχει 10 δωμάτια λιγότερα από τα αρχικά, τα τότε 25, στα οποία προβλέπονταν μόνον δύο λουτρά ή τουαλέτες. Όποιος το αγοράσει παίρνει και άδεια παραμονής στην Ελλάδα όσο μένει στην κατοχή του το κτίσμα, στο πλαίσιο της ελληνικής χρυσής βίζα που δίνει αυτό το προνόμιο σε όσους αγοράζουν ακίνητο αξίας άνω των 250.000 ευρώ.

Μέχρι το 1832 δεν υπήρχε κανένα ξενοδοχείο στην Αθήνα και οι ταξιδιώτες κατέφευγαν σε κάποιο από τα ερειπωμένα σπίτια που είχαν μετατραπεί σε πρόχειρα πανδοχεία και προσέφεραν απλώς στέγη, όχι όμως άλλες “ευκολίες” όπως κρεβάτια. Το πρώτο ξενοδοχείο ήταν Ιταλών και εγκαινιάστηκε το 1832 στο Μοναστηράκι, με την επωνυμία “Ευρώπη”.

Ο Γάλλος ποιητής Λαμαρτίνος, που πέρασε από την Αθήνα τον Αύγουστο του 1832, έγραφε για το ξενοδοχείο των Καζάλι ότι «Eίχε ασβεστωμένα δωμάτια, σωστά επιπλωμένα, δροσερή αυλή με μια πηγή και λίγη σκιά, καθώς και Έλληνες υπηρέτες πρόθυμους και έξυπνους. Δεν ήταν διόλου χειρότερο από ό,τι θα συναντούσαμε σε κάποιο δρόμο της Ιταλίας, της Αγγλίας ή της Ελβετίας».

Η πρώτη διαφήμιση

Το 1835 ένας βραβευμένος Έλληνας αρχιτέκτονας που πήρε το ακίνητο στην κατοχή του, άρχισε να χτίζει το πρώτο ελληνικό ξενοδοχείο της γειτονιάς. Ο μεγαλοϊδεάτης και προικισμένος Σταμάτης Κλεάνθης, 30 ετών τότε, ήταν ο άνθρωπος που διέβλεπε ότι η Αθήνα θα γινόταν μεγαλούπολη, είχε μια προσωπική σφραγίδα αρχιτεκτονικής κομψότητας και “ελεύθερου κλασικισμού” και εκπόνησε και “σχέδιο ρυμοτόμησης των Αθηνών”.

Όμως ήρθε σε σύγκρουση με την Βαυαροκρατία και τα σχέδια του κρίθηκαν δαπανηρά, με αποτέλεσμα η Αθήνα να έχει την σημερινή της όψη. Το ξενοδοχείο είχε οθωνική αρχιτεκτονική μορφολογία, με πολλά παράθυρα που βλέπουν προς την πλευρά των δύο δρόμων και 23 δωμάτια. Στο μεταλλικό υπέρθυρο της κεντρικής εισόδου επί της οδού Αιόλου αναγράφεται η χρονολογία 1837, που δηλώνει τη χρονιά λειτουργίας του ξενοδοχείου.

Όπως αναφέρει η Λίζα Μιχελή στο βιβλίο της “Η Αθήνα των Ανωνύμων”, σε διαφήμιση του ξενοδοχείου “Αίολος” σε αθηναϊκή εφημερίδα του 1835, δύο χρόνια πριν από την ολοκλήρωση της οικοδομής και τα εγκαίνια του ξενοδοχείου το 1837, αναφέρονται τα εξής:

«Υπό το όνομα “Αίολος” ανοίγεται ξενοδοχείον εν Αθήναις πλησίον της πλατείας του Πλατάνου και της Πνυκός. Εις το Ξενοδοχείον τούτο δίδονται δωμάτια εφωδιασμένα με κραββάτους και έπιπλα ευρωπαϊκά. Πωλούνται δε διαφόρων ειδών οίνοι της Ευρώπης και άλλα διάφορα οινοπνευματώδη ποτά. Δίδεται πρόγευμα με τζάι και διάφορα ξηρά βρώματα. Τα φαγητά της τραπέζης γίνονται και κατά τον ευρωπαϊκόν και κατά τον τουρκικόν τρόπον, αι δε τράπεζαι είναι εις πάσαν ώραν έτοιμοι. Τα πάντα δίδονται εις μετρίας τιμάς».

Η δομή του κτιρίου

Το κτήριο αποτελείται από υπόγειο, ισόγειο, δύο ορόφους, και εσωτερική αυλή. Είναι χτισμένο γύρω από αίθριο και γενικά διαθέτει τη διάταξη χανιού. Στο ισόγειο υπήρχαν πέντε καταστήματα (μαγαζιά ή σπετζαρίες ή σπετζερίες) τα οποία χρησιμοποιούσαν τους κάτω από αυτά υπόγειους χώρους ως βοηθητικούς. Η είσοδος στο ξενοδοχείο γινόταν μέσω μιας δίφυλλης πόρτας από την Αιόλου.

Στον πάνω όροφο ανέβαινε μια ξύλινη σκάλα που οδηγούσε σε έναν προθάλαμο (αντρέ) και έβλεπε στην αυλή, όπου ήταν μισή πλακοστρωμένη με βότσαλα θαλάσσης και η υπόλοιπη με πλάκες Τήνου. Εκεί υπήρχε ένας ακόμα χώρος υγιεινής και «εν έτερον μεγάλον διηρημένον εις τρία μακρά». Χρησίμευαν ίσως για λουτρά. Στην αυλή υπήρχε βρύση με τρεχούμενο νερό.

Στον πρώτο όροφο υπήρχαν 13 δωμάτια, ένας ακόμη προθάλαμος (αντρέ) και ένας χώρος υγιεινής. Μια δεύτερη σκάλα κατέληγε στον κεντρικό χώρο υποδοχής του δευτέρου ορόφου, όπου υπήρχαν ακόμα 12 δωμάτια και ένας ακόμα χώρος υγιεινής. Ο κεντρικός χώρος του προθαλάμου οδηγούσε στη ταράτσα. Ο Κλεάνθης ήταν ένας οραματιστής. Γεννήθηκε το 1802 στο Βελεβενδό Κοζάνης και έφυγε για σπουδές στο Βουκουρέστι.

Το άδοξο τέλος

Εντάχθηκε στον Ιερό Λόχο από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, αλλά αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους στη μάχη του Δραγατσανίου. Δραπέτευσε και κατόπιν πήγε στο Βερολίνο όπου σπούδασε αρχιτεκτονική. Έχτισε πάνω από δέκα σημαντικά κτίρια στην Αθήνα, αλλά δεν συγκρούστηκε μόνο με τους Βαυαρούς, αλλά και με τους αρχιτέκτονες που τους συμπαθούσαν, και σταδιακά αποκλείσθηκε από μεγάλες κατασκευές.

Ήταν όμως μεγάλος μερακλής. Μίσθωνε λατομεία για να έχει τα κατάλληλα μάρμαρα για τις αρχιτεκτονικές δημιουργίες του και να μη βάζει ό,τι λάχει. Σε ένα από αυτά, στην Πάρο, αποκολλήθηκε ένα κομμάτι μαρμάρου και δυστυχώς έπεσε στο κεφάλι του. Έφυγε νέος από τη ζωή και επειδή ήταν άτεκνος, η πολιτεία του αφαίρεσε και τον οικογενειακό τάφο από το Α’ Νεκροταφείο. Τον είχε σχεδιάσει ο ίδιος…

.