Που “σκοντάφτει” η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης

Οι δηλώσεις που παρουσιάζονται είναι της Kezban Hatemi, Νομικής Συμβούλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, και του Λάκη Βίγκα, κοινοτικού παράγοντα της Ομογένειας και τέως εκπροσώπου των Μειονοτικών Κοινοτικών Ιδρυμάτων στην Τουρκία (2009-2017). Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι προσπάθειες για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, η οποία παραμένει κλειστή για πάνω από πενήντα χρόνια, έχουν ενταθεί.

Τόσο οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι, όσο και το Πατριαρχείο, φαίνεται να υποστηρίζουν το άνοιγμα, με τον Λάκη Βίγκα να εκφράζει την αισιοδοξία του για την πορεία της διαδικασίας και την Kezban Hatemi να δηλώνει ότι, δεν υπάρχουν νομικά εμπόδια. Παρόλα αυτά, όπως σημειώνεται, το πιο κρίσιμο ζήτημα παραμένει το καθεστώς με το οποίο θα επαναλειτουργήσει η Σχολή.

Το δημοσίευμα ανατρέχει στη δήλωση του Λάκη Βίγκα, ο οποίος επισήμανε: «Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα που ιδρύθηκε με διάταγμα του σουλτάνου Abdülmecid. Συχνά ξεχνάμε ότι είναι ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, η υπόσταση του οποίου έχει μετατραπεί σε πολιτικό διακύβευμα». Στη συνέχεια, αναφέρεται στη δήλωση του προέδρου Ερντογάν στις 12 Μαΐου 2024, όπου σημείωσε ότι «εργάζονται για να ανοίξει η Σχολή», καθώς και στην επίσκεψη του υπουργού Εθνικής Παιδείας Yusuf Tekin στη Σχολή στις 28 Μαΐου, ο οποίος εξέφρασε την προσωπική του επιθυμία για την επαναλειτουργία της.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος δήλωσε τον Σεπτέμβριο στον ελληνικό Τύπο ότι «βρισκόμαστε στο κατώφλι της επαναλειτουργίας της Σχολής μας». Κατά την επίσκεψή του στον Πρόεδρο Ερντογάν στο Προεδρικό Μέγαρο στις 26 Δεκεμβρίου, ο Πατριάρχης ευχαρίστησε τον Ερντογάν για τις προσπάθειές του και ζήτησε την επιτάχυνση των διαδικασιών. Τέλος, ο υπουργός Tekin δήλωσε στις 30 Δεκεμβρίου: «Έχουμε δημιουργήσει το πλαίσιο για το καθεστώς επαναλειτουργίας της Σχολής. Μετά από αυτό, είναι πλέον πολιτική απόφαση».

Ο Λάκης Βίγκας σημείωσε ότι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται σε θετικό κλίμα, αναφέροντας: «Αυτή τη φορά αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε σε μια πιο ουσιαστική διαδικασία. Ειλικρινά, είμαστε και χαρούμενοι και αισιόδοξοι. […] Όχι μόνο θα αποκαταστήσουμε μια αδικία πενήντα τεσσάρων ετών, αλλά θα μπορέσουμε να ανοίξουμε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα που θα εκπαιδεύει φιλόδοξους, σύγχρονους κληρικούς».

Αντιδράσεις για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής

Ωστόσο, το δημοσίευμα επισημαίνει ότι το ζήτημα αποτελεί αντικείμενο πολιτικής διαμάχης. Ορισμένοι επικριτές θεωρούν ότι η επαναλειτουργία της Σχολής είναι αποτέλεσμα «επιβολής» της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ. Μεταξύ αυτών, ο Ümit Özdağ, ηγέτης του Κόμματος της Νίκης, δήλωσε ότι η επαναλειτουργία της Σχολής συνιστά «ίδρυση ενός δεύτερου Βατικανού» στην Κωνσταντινούπολη. Αντίστοιχα, ο πρώην βουλευτής του AKP, Mehmet Metiner, υποστήριξε ότι το άνοιγμα της Σχολής είναι λάθος, αν δεν παρασχεθούν παρόμοια δικαιώματα στη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη.

Η Kezban Hatemi, από την πλευρά της, δήλωσε ότι δεν υπάρχουν νομικά εμπόδια για την επαναλειτουργία της Σχολής. Όπως σημείωσε, η Σχολή δεν ιδρύθηκε ως μειονοτικό επαγγελματικό σχολείο, και το κλείσιμό της το 1971 βασίστηκε σε σαθρό νομικό πλαίσιο. Παρότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμη συμφωνία για το καθεστώς της Σχολής, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχουν τεθεί διάφορες επιλογές, μεταξύ των οποίων η λειτουργία της ως ιδιωτική Σχολή υπό το υπουργείο Εθνικής Παιδείας, ή ως πανεπιστημιακό ίδρυμα.

Συνοψίζοντας, το δημοσίευμα τονίζει ότι η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής Χάλκης αποτελεί ένα κρίσιμο ζήτημα που απαιτεί διαρκή διαπραγμάτευση και πολιτική βούληση.