“Το τελευταίο όνειρο” του Πέδρο Αλμoδόβαρ

Ο Πέδρο Αλμοδόβαρ, το τρομερό παιδί του ισπανικού κινηματογράφου θεωρείται και ο ανανεωτής του μιας και μέσα από τις ταινίες του διηγήθηκε με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο την κοινωνικο-πολιτιστική απελευθέρωση που ακολούθησε την πτώση του δικτάτορα Φράνκο. Την ίδια στιγμή μετατράπηκε και σε ένα είδος σημαιοφόρου μιας μοντέρνας και ανεκτικής Ισπανίας. Εκτός από την αγάπη του για τον κινηματογράφο, τρέφει και πάθος για τη λογοτεχνία. Αυτό το πάθος αποτυπώνεται στην αυτοβιογραφία του με τίτλο “Last Dream”, (Τελευταίο Όνειρο), την οποία περιγράφει  ως «αποσπασματική» και «λίγο αινιγματική».

Το βιβλίο περιλαμβάνει 12 ιστορίες που αντικατοπτρίζουν κοινά θέματα του κινηματογραφικού του έργου, όπως είναι η παιδική ηλικία, η κωμωδία, το δράμα, η απώλεια και ο έρωτας. Οι ιστορίες, που γράφτηκαν από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 μέχρι και σήμερα θα κυκλοφορήσουν τον Σεπτέμβριο του 2024 από τη βρετανική εκδοτική εταιρεία Harvill Secker του Penguin Random House UK.

Στην εισαγωγή του βιβλίου, ο 74χρονος πλέον Αλμοδόβαρ γράφει: «Μου έχουν ζητήσει να γράψω την αυτοβιογραφία μου περισσότερες από μία φορές και πάντα αρνιόμουν. Μου έχει προταθεί επίσης να αφήσω κάποιον άλλο να γράψει τη βιογραφία μου, αλλά πάντα αντιστεκόμουν στην ιδέα ενός βιβλίου αποκλειστικά για εμένα ως άτομο». Ο τίτλος του βιβλίου είναι ο τίτλος μιας εκ των δώδεκα ιστοριών που εμπεριέχει και είναι αφιερωμένη στη μητέρα του σκηνοθέτη Φρανθίσκα Καβαγιέρο.

Η ιστορία αρχίζει από την ημέρα του θανάτου της. Στο απόσπασμα που δημοσιεύει η ιταλική εφημερίδα La República, ο αναγνώστης διαβάζει: «Όταν βγαίνω στον δρόμο, Σάββατο, διαπιστώνω ότι είναι μια πολύ ηλιόλουστη μέρα. Είναι η πρώτη μέρα με ήλιο και χωρίς τη μητέρα μου. Κλαίω πίσω από τα γυαλιά μου. Θα το κάνω πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Μετά από μια νύχτα αγρύπνιας, περπατάω σαν ορφανό μέχρι να βρω το ταξί που θα με πάει στο γραφείο τελετών».

Σκέτο Αλμοδόβαρ χωρίς Καβαγιέρο

Ο σκηνοθέτης παραδέχεται ότι δεν ήταν ιδιαίτερα γενναιόδωρος συναισθηματικά απέναντί της, ούτε καν τυπικός. Παρόλα αυτά γράφει: «η μητέρα μου είναι ένα θεμελιώδες πρόσωπο στη ζωή μου. Ωστόσο δεν είχα την ευγένεια να συμπεριλάβω το επίθετό της στο ονοματεπώνυμό μου, όπως θα ήθελε. “Εσύ ονομάζεσαι Πέδρο Αλμοδόβαρ-Καβαγιέρο. Τί πράγμα είναι αυτό το Αλμοδόβαρ σκέτο, μου είχε πει μια φορά, σχεδόν θυμωμένη».

Σύμφωνα με τον Αλμοδόβαρ «οι μητέρες δεν χρειάζεται να κάνουν κάτι ιδιαίτερο για να είναι ουσιαστικές, σημαντικές, αξέχαστες, διδακτικές». Ο ίδιος από τη μητέρα του έμαθε πάρα πολλά, «χωρίς ούτε εκείνη ούτε εγώ να το αντιλαμβανόμαστε. Έμαθα κάτι θεμελιώδες για τη δουλειά μου, τη διαφορά μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας, και πώς η πραγματικότητα πρέπει να συμπληρώνεται από μυθοπλασία, ούτως ώστε να καθίσταται η ζωή πιο εύκολη».

Μια τέτοια περίπτωση ήταν όταν ο Αλμοδόβαρ έκλεινε τα οκτώ του χρόνια. Για να εξασφαλίσουν λίγα χρήματα μητέρα και γιος βοηθούσαν τους αναλφάβητους γείτονες τους με την αλληλογραφία τους. «Συνήθως εγώ έγραφα τα γράμματα, ενώ εκείνη διάβαζε εκείνα που λάμβαναν οι γείτονές μας. Σε περισσότερες από μία περιπτώσεις, εγώ έλεγχα το κείμενο, ενώ η μητέρα μου διάβαζε, και ανακάλυπτα με έκπληξη ότι δεν αντιστοιχούσε ακριβώς σε αυτό που ήταν γραμμένο στο χαρτί: η μητέρα μου επινοούσε μέρος αυτών που διάβαζε. Οι γείτονες δεν το ήξεραν, γιατί το επινοημένο κομμάτι ήταν πάντα προέκταση της ζωής τους και τους γοήτευε η ανάγνωση», γράφει στο βιβλίο του ο Αλμοδόβαρ.

«Αφού ανακάλυψα ότι η μητέρα μου δεν περιοριζόταν ποτέ στο αρχικό κείμενο, μια μέρα, καθώς επιστρέφαμε στο σπίτι, την επέπληξα. “Γιατί της διάβασες ότι σκέφτεται πάντα τη γιαγιά της και τη νοσταλγεί όταν χτένιζε τα μαλλιά της στο κατώφλι, με τη λεκάνη γεμάτη νερό; Η γιαγιά δεν αναφέρεται καν στο γράμμα”, της είπα. “Μα είδες πόσο χαρούμενη ήταν;”, μου είπε εκείνη. Και είχε δίκιο. Η μητέρα μου συμπλήρωνε τα κενά στα γράμματα, διάβαζε στις γειτόνισσες ό,τι ήθελαν να ακούσουν, μερικές φορές πράγματα που μάλλον είχε ξεχάσει ο συγγραφέας και που ευχαρίστως θα έγραφε», γράφει ο Αλμοδοβάρ. Ο σκηνοθέτης, μεταξύ άλλων, μας έχει προσφέρει ταινίες που αποτελούν ύμνο στη μητρότητα, εξερευνώντας τις πολλαπλές έννοιές της.