Σε δημοπρασία χειρόγραφο με τον όρκο έξι οπλαρχηγών του Σουλίου

Δημοπρατείται από τον Οίκο Βέργου χειρόγραφο με τον όρκο έξι σημαινόντων Σουλιωτών οπλαρχηγών το 1824, με τις υπογραφές των Νικολάου Τζαβέλλα, Γεωργίου Δράκου, Γιώτη Νταγγλή, Διαμάντη Ζέρβα, Λάμπρου Βέϊκου καί Χριστόφορου Περραιβού, που με εξαίρεση τον τελευταίο, εκπροσωπούσαν τότε διάφορες φάρες του Σουλίου. Οι έξι άνδρες ορκίζονται να συνεργασθούν στο εξής ενωμένοι «διά τήν ἐλευθερίαν καί ὠφέλειαν τοῦ Ἔθνους μας», «διά τήν τιμήν καί ὑπόληψίν μας» καί «διά τήν νόμιμον ἀπόκτησιν τῶν πρός τό ζῇν ἀναγκαίων».

Στον όρκο διαβάζουμε τα εξής: «Ἡμεῖς οἱ κάτωθεν γεγραμμένοι βλέποντες τάς ἀκαταστασίας καί διχονοίας μερικῶν ὁμογενῶν μας, αἱ ὁποῖαι εἶναι ἐναντίαι καί ὀλέθριοι διά τά συμφέροντα τῆς Πατρίδος, καί εἰς τόν ἴδιον καιρόν κινδυνεύει νά χαθῇ μέ ἀτιμίαν καί ἡ ἰδική μας ὑπόληψις καί τῶν φαμελιῶν μας, ἀποφασίσαμεν μέ θέλησιν καί μέ εὐχαρίστησίν μας νά ἑνωθῶμεν μέ ὅρκον φοβερόν τῆς ἁγίας Τριάδος, τῆς Πατρίδος καί τῆς τιμῆς μας, ὅτι ἀπό τό νῦν καί εἰς τό ἑξῆς νά ἤμεθα ὅλοι μία ψυχή, μία καρδία καί μία γνώμη, καί κᾀμμία περίστασις, ὅσον δυνατή καί ἄν εἶναι, νά μήν ἠμπορεῖ νά μᾶς χωρίσῃ, ἔξω μόνον ὁ θάνατος.

»Ὁ δέ καθολικός σκοπός τούτης τῆς ἀδελφότητός μας εἰς ἄλλο νά μήν ἀποβλέπῃ παρά, πρῶτον διά τήν ἐλευθερίαν καί ὠφέλειαν τοῦ Ἔθνους μας, δεύτερον διά τήν τιμήν καί ὑπόληψίν μας, καί τρίτον διά τήν νόμιμον ἀπόκτησιν τῶν πρός τό ζῇν ἀναγκαίων. – Θέλει εἴμεθα πάντοτε ὑποκείμενοι εἰς τήν Ἐθνικήν Διοίκησιν, καί ὑπήκοοι εἰς τάς Πατριωτικάς της προσταγάς. Καί ἄν κᾀνένας ἀπ’ ἔξω ἤθελε τολμήσῃ νά κατατρέξῃ ἤ νά βλάψῃ κᾀνένα ἀπό τήν ἀδελφότητά μας, ὅλοι ἡμεῖς οἱ ἄλλοι ἀδελφοί του νά τόν διαφεντεύωμεν καί μέ τήν ἰδίαν μας ζωήν, ἄν ἡ χρεία τό καλέσῃ. Ἀκόμη καί ζιζάνια ἄν πασχίσουν νά μᾶς βάλουν, ἡμεῖς ἀκρόασιν ποτέ νά μή δίδωμεν εἰς τά λόγια τους, ἀλλά νά τούς ὑβρίζωμεν καί κυνηγῶμεν ὡς κακοποιούς.

»Καί ἄν ποτέ κᾀνένας ἀδελφός λάβη παράπονον ἀπό ἄλλον ἀδελφόν, τότε ὁ παραπονεμένος νά τό λέγῃ εἰς τήν ἀδελφότητα, καί ἡ ἀδελφότης νά εἶναι εἰς χρέος νά τόν δικαιώνῃ, καί εὐθύς νά τούς βάνῃ εἰς τήν πρώτην ἀγάπην. Διά νά ὠφελήσωμεν λοιπόν τό Ἔθνος μας, καί διά νά ἀπολαύσωμεν τιμήν καί ὑπόληψιν, καί σωματικήν κατάστασιν, ἀποφασίσαμεν νά ἐκστρατεύσωμεν διά τά μέρη τῆς Θεσσαλίας μέ ὅσους ἔχομεν, καί ὅσους ἄλλους ἤθελε μᾶς ἀκολουθήσουν εἰς αὐτό τό θεῖον καί σωτήριον ἔργον, ἤ ὅπου ἀλλοῦ ἡ περίστασις ἤθελε μᾶς ὁδηγήσῃ…».

Ποιος ήταν ο Νίκος Τζαβέλλας

Ο Νίκος Τζαβέλλας, εγγονός του Λάμπρου και γιος του Φώτη, όταν οι Σουλιώτες αναγκάστηκαν να καταφύγουν στην Κέρκυρα μετά την ήττα τους από τον Αλί Πασά, υπηρέτησε στον ρωσικό στρατό, στον αγγλικό αλλά και στον γαλλικό. Πήρε μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του ’21 και πολέμησε στην Ήπειρο και τη Στερεά. Μετά την άφιξη του Ιωάννη Καποδίστρια, πολέμησε στο Λιδορίκι και το Μαλανδρίνο για να αποκόψει τον ανεφοδιασμό του Ιμπραήμ το 1827. Έλαβε, επίσης, μέρος στην εκστρατεία του Υψηλάντη στην Στερεά ως “πεντακοσίαρχος” κι αργότερα και στην εκστρατεία για την απελευθέρωση του Αντίρριου, της Ναυπάκτου και του Μεσολογγίου, την άνοιξη του 1828.

Επί βασιλείας Όθωνα, έλαβε τον τίτλο του υποστράτηγου. Στήριξε δε τα απελευθερωτικά κινήματα των Αλύτρωτων περιοχών το 1854 κι υπήρξε από τους οργανωτές της εξέγερσης στην Ήπειρο. Πέθανε το 1872 στο Αγρίνιο. Ο συνομήλικός του Γιώργος Δράκος ήταν σημαντικότατος, γιατί κράτησε το Σούλι εναντίον των Τουρκαλβανών με μόλις 18 άνδρες, ώσπου έφτασε εκεί ο Νότης Μπότσαρης με ενισχύσεις, και ανακήρυξε τον Δράκο ήρωα της νίκης. Συμμετείχε στη Μάχη των Πέντε Πηγαδιών το 1821 και στην εκστρατεία του Καραϊσκάκη στην Ανατολική Ελλάδα, ως αρχιστράτηγος στην πολιορκία των Σαλώνων, στο Δίστομο εναντίον του Πασά της Καρύστου και του Καροφίλμπεη.

Πέθανε στην Χαλκίδα το 1827, όντας αιχμάλωτος του Κιουταχή. Μεταφερόταν προς την Εύβοια για να αναρρώσει, όταν οι φύλακες του Κιουταχή τον φόνευσαν με διαταγή του ηγέτη τους και είπαν ότι αυτοκτόνησε. Η χήρα του Σουσάνα και τα ορφανά τέκνα του εγκαταστάθηκαν το 1829 στη Ναύπακτο. Ο Γιώτης Νταγγλής (ή Δαγκλής όπως αναφέρεται συνήθως πλέον), ήταν εγγονός του Γκόγκου Νταγγλή που σκοτώθηκε σε μάχη το 1808. Ο Γιώτης πολέμησε στο Κερατσίνι με τον Καραϊσκάκη και σύμφωνα με κάποιες πηγές πέθανε κάτω από άγνωστες συνθήκες το 1829 στη Ναύπακτο.

Ο Διαμάντης Ζέρβας πολέμησε στην Αράχοβα και στο Δίστομο, το 1826, υποστηρίζοντας τον Γεώργιο Καραϊσκάκη, μαζί με τον Γιώτη Δαγκλή. Διέσωσε τον Καραϊσκάκη που κινδύνευσε το 1827 να αιχμαλωτισθεί στο Δίστομο. Το 1828 με τις οδηγίες του Ιωάννη Καποδίστρια οργανώθηκαν τα στρατεύματα της δυτικής Ελλάδας από τον στρατηγό Τζώρτζ. Η Β’ χιλιαρχία του στρατού της δυτικής Ελλάδας είχε χιλίαρχο τον Διαμάντη Ζέρβα .

Οι άλλοι οπλαρχηγοί του Σουλίου

Ο Λάμπρος Βέϊκος ήταν γιος του Βέϊκου Ζάρμπα και σκοτώθηκε στη μάχη του Ανάλατου το 1827. Λέγεται ότι ήταν περιώνυμος για την ανδρεία του και το κάλλος του. Προς τιμήν του οι Έλληνες έδωσαν το όνομά του σε μια συνοικία των Αθηνών, που σήμερα βρίσκεται μέσα στα όρια του δήμου Καλλιθέας. Το κράτος για να τον τιμήσει έδωσε στους κληρονόμους του εκτάσεις γης στην περιοχή του σημερινού άλσους Βεΐκου στα όρια του δήμου Γαλατσίου.

Ο Χριστόφορος Περραιβός, ένθερμος οπαδός του Ρήγα Φεραίου, ήταν στρατιωτικός, αλλά και ιστορικός. Οι Γάλλοι εκτίμησαν τα προσόντα του και του ανέθεσαν πολλές αποστολές. Έμεινε πολλά χρόνια στην Κέρκυρα όπου έγραψε το 1803 την “Ιστορία του Σουλίου και της Πάργας”. Καταδιώχθηκε πολλάκις ως συνωμότης, αλλά γλίτωνε πάντα τη φυλακή. Το 1816 οι Άγγλοι τον εξόρισαν. Το 1817 μετά την ήττα του Ναπολέοντα και την αποδυνάμωση των Γάλλων, ο Περραιβός στράφηκε στη Φιλική Εταιρία.

Με δικές της εντολές κατέβηκε στη Μάνη για να προετοιμάσει τη μεγάλη εξέγερση και επισκέφθηκε όμως και πολλές περιοχές της Ηπείρου και ειδικά το Σούλι. Κατά την Επανάσταση του 1821 έδρασε και ως πολιτικός αλλά και ως στρατιωτικός. Μετά το θάνατο του Καραΐσκάκη έθεσε τον εαυτό του υπό τις εντολές του Υψηλάντη και μετά την ίδρυση του Ελληνικού Βασιλείου διορίσθηκε συνταγματάρχης και πέθανε στην Αθήνα σε ηλικία 90 ετών.