Τί κρύβει ο ασσυριακός ναός – Μπίζνα από φτωχοδιάβολους

Μια οικογένεια Τούρκων έχτιζε το σπιτι της σε ένα φτωχικό χωριό κοντά στα σύνορα με τη Συρία, το Başbük, όταν κατά τη θεμελίωση, βρήκε κάτι περίεργα σκαλιά σε βράχια και ανακάλυψε ένα υπόγειο ναό. Το οικόπεδο της οικογένειας βρισκόταν σε μια περιοχή που πριν από 3000 χρόνια ήταν τμήμα της αυτοκρατορίας των Ασσυρίων. Ο  ασσυριακός ναός –σε βάθος 2,5 μ.– είχε στους τοίχους του ημιτελείς αναπαραστάσεις των θεοτήτων στις οποίες πίστευαν οι ντόπιοι περί το 800 π.Χ. όπως εκτιμούν οι αρχαιολόγοι.

Οι Τούρκοι αγρότες δεν είπαν τίποτα στις τοπικές αρχές και προσπάθησαν να βγάλουν χρήματα από την όλη υπόθεση. Όμως οι ζωγραφιές στους τοίχους δεν μπορούσαν να αφαιρεθούν και να πουληθούν. Σκέφτηκαν ότι θα μπορούσε το παράξενο εύρημά τους να γίνει υπόγειο αξιοθέατο ή να βρεθεί κάποιος που θα μπορούσε να αποσπάσει τα ευρήματα και να τα πουλήσει. Όλα αυτά όμως τα έκαναν με αγγελίες στο διαδίκτυο, οπότε ήταν ζήτημα χρόνου να τους “επισκεφθεί” η αστυνομία και εκπρόσωποι του υπουργείου Τουρισμού και Πολιτισμού –στην Τουρκία ο Τουρισμός και ο Πολιτισμός θεωρείται ότι πρέπει να υπάγονται στον ίδιο υπουργό.

Οι αγρότες πάντως συνέχισαν την ανοικοδόμηση της κατοικίας τους πάνω από το εύρημα, καθώς όπως είπαν η γη αυτή, αποτελούσε περιουσία τους. Παρότι συνελήφθησαν, τελικά αφέθηκαν ελεύθεροι και πλέον ζουν στο σπίτι πάνω από το ναό των Ασσυρίων. Το τουρκικό υπουργείο δηλώνει σε πρόσφατη ανακοίνωση ότι τελικά θα τους κάνει έξωση, αλλά όπως φαίνεται η υπόθεση τρενάρει. Στην ίδια ανακοίνωση οι Τούρκοι αρχαιολόγοι τονίζουν με ιδιαίτερη έμφαση ότι «η περιοχή αυτή δεν ανήκε τότε στη σημερινή Συρία», προφανώς για να μην αβαντάρουν την χώρα με την οποία ουσιαστικά βρίσκονται σε πόλεμο, καθώς προωθούν τα δικά τους σχέδια διαμελισμού στην περιοχή.

Η σχετική έρευνα των Τούρκων αρχαιολόγων δημοσιεύθηκε πριν από δύο ημέρες και σε αυτήν αναφέρουν ότι στη συγκεκριμένη περιοχή η ασσυριακή αυτοκρατορία είχε πολλές πόλεις φόρου υποτελείς ή και υποταγμένες πλήρως. Συνήθως οι Ασσύριοι κυβερνήτες συνεργάζονταν με τους πλούσιους ντόπιους γαιοκτήμονες κάθε περιοχής που κατακτούσαν.

Τα ευρήματα

Από τα οκτώ σχέδια, τα τρία έχουν αραμαϊκές εγχάρακτες επιγραφές, όπως και πάλι τονίζουν οι Τούρκοι αρχαιολόγοι, είτε γιατί πιστεύουν πράγματι ότι η ακκαδική γλώσσα των Ασσυρίων δεν είχε κυριαρχήσει είτε γιατί αυτό επιλέγουν να προβάλουν.Το γεγονός ότι αλλού έχουν βρεθεί δίγλωσσες επιγραφές (στα αραμαϊκά και στα ακκαδικά) κατά τους Τούρκους αρχαιολόγους υποδηλώνει ότι οι γηγενείς παρέμεναν Αραμαίοι ενώ οι Ασσύριοι αποτελούσαν την άρχουσα τάξη και μιλούσαν ακκαδικά.

Οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι ο ναός έμεινε ημιτελής πιθανόν λόγω τοπικών αναταραχών που τότε ήταν συχνό φαινόμενο. Ίσως το έργο να “το πήρε στο λαιμό της” μια επιγραφή που αναφέρει το όνομα ενός Ασσυρίου κυβερνήτη, του Mukīn-abūa. Αυτός ειχε εμπλακεί σε επεκτατικους πολέμους, κάποιον από τους οποίους μπορεί να έχασε και η συγκεκριμένη περιοχή να πέρασε στα χέρια Βαβυλωνίων ή Μήδων την εποχή που οι κάτοικοι δημιουργούσαν τον συγκεκριμένο ναό. Η περιοχή αυτή μετά την παρακμή του βασιλείου των Ασσυρίων, κατακτήθηκε από Βαβυλώνιους και εν συνεχεία από Πέρσες.

Στο βράχο απεικονίζεται ο βασικός θεός τους, ο Ασσούρ, που ήταν θεοποιημένος βασιλιάς ο οποίος έζησε περί το 2020 π.Χ. και θεωρείται γενάρχης των Ασσυρίων. Μεταξύ άλλων έχουν αναπαράσταση της Αταργάτιδας, μιας θεότητας που ήταν από τις κυρίαρχες στη Συρία το 300 π.Χ. Η  Ατάργατις ή Αταργάτις, ήταν κατά τον Κτησία η Δερκετώ και για τους Ρωμαίους η θεά Σύρια (dea Syria) ή Deassoura και ήταν θεότητα της γονιμότητας. Επίσης την έθεταν συχνά ως πολιούχο. Ομως αυτό ίσχυε για τους Σύριους το 200-300 π.Χ. και δεν είναι σαφές τι ίσχυε το 800 π.Χ., δηλαδή την εποχή που οι άγνωστοι καλλιτέχνες φιλοτέχνησαν τον ναό. Οι Τούρκοι εν προκειμένω την ταυτίζουν με την Ιστάρ ή Αστάρτη.

Απεικονίζεται και ο σύντροφός της Αδάδ ή Χαντάντ που κρατά μια τρεις κεραύνους χιαστί σαν διπλή τρίαινα. Μια τρίτη θεότητα φέρει στο κεφάλι ημισέληνο και πανσέληνο και ίσως είναι ο θεός της Σελήνης, που στην Μεσοποταμία θεωρείτο άνδρικού φύλου. Οι άλλες τέσσερις θεότητες δεν είναι εύκολα αναγνωρίσιμες. Ο ναός έχει έναν πρόναο εμβαδού περίπου 3μ. Χ 3μ. και οδηγεί στον κυρίως ναό που έχει  ύψος 4,30 μ. και εμβαδόν περίπου 8,50 Χ 8.50

Οι θεότητες είναι στραμμένες προς τον βορρά και είναι λίγο μικρότερες από το φυσικό μέγεθος ενός ανθρώπου –κάτι που τεκμαίρεται από το μέγεθος της κεφαλής, καθώς οι καλλιτέχνες δεν πρόλαβαν να ζωγραφίσουν το σώμα των θεοτήτων. Στις γυναικείες μορφές, η γαμψή μύτη και τα έντονα φρύδια, τα έντονα αμυγδαλωτά μάτια και το σχήμα των αυτιών δείχνουν ασσυριακή τεχνοτροπία. Τα γένια των ανδρών υποδηλώνουν επίσης ασσυριακή τεχνοτροπία.