Τί λένε οι ειδικοί για τα μυκηναϊκά σπαθιά που βρέθηκαν στο Αίγιο

Τρία μυκηναϊκά σπαθιά βρέθηκαν στην Τράπεζα Αιγίου (60 χλμ. από την Πάτρα) σύμφωνα με την ιταλική εφημερίδα “Il Secolo d’Italia” και την RAI. Πρόκειται για σπαθιά που χρονολογούνται στον 14ο αιώνα ή περίπου στο 1350 π.Χ. Πολλά μέσα ενημέρωσης θεωρούν ότι η είδηση δικαιώνει τον Όμηρο και ανατρέπει όσα ξέραμε για τα όρια και την επιρροή των Μυκηνών, αλλά πρόκειται μάλλον για παρερμηνεία.

Συγκεκριμένα, μυκηναϊκός οικισμός της ίδιας εποχής στο Αίγιο έχει βρεθεί εδώ και δέκα χρόνια, οπότε η παρουσία των Μυκηναίων εκεί δεν αμφισβητείται αλλά ούτε και επιβεβαιώνεται με τρία σπαθιά. Στο Αίγιο έχει βρεθεί και μυκηναϊκή νεκρόπολη. Πάντως μυκηναϊκά σπαθιά ή ίδιου τύπου έχουν βρεθεί ακόμα και στις Βαλεαρίδες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο Αγαμέμνονας είχε φτάσει μέχρι εκεί.

Η ανακάλυψη στην νεκρόπολη του Αιγίου δεν παύει ασφαλώς να έχει την γοητεία της, ανεξαρτήτως των πραγματικών ορίων των βασιλείων της μακρινής εκείνης εποχής και αν ο Όμηρος ακριβολογούσε απολύτως όταν ανέφερε όλες τις περιοχές που εξεστράτευσαν στο πλευρό του Αγαμέμνονα.

Τα τρία ξίφη βρέθηκαν πριν από περίπου 20 ημέρες από ανασκαφές που κάνουν στην περιοχή αρχαιολόγοι από το ιταλικό Πανεπιστήμιο της Ούντινε, σε συνεργασία με το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού. Τα ξίφη φέρουν χαρακτηριστικά μυκηναϊκά σχήματα. Χρονολογούνται τον δέκατο τέταρτο αιώνα π.Χ., στην περίοδο της πλήρους ακμής των μυκηναϊκών ανακτόρων στην Τίρυνθα και την Πύλο. Δεν βρήκαμε φωτογραφίες των τριών σπαθιών, αλλά μόνον μια γενική από τα φετινά ευρήματα, που περιλαμβάνει όμως και τα σπαθιά.

Τί δηλώνει η υπεύθυνη

Η φετινή ανασκαφή ήταν η δέκατη κατά σειρά, σε ένα ετήσιο κύκλο ανασκαφών από το 2010. Στην Τράπεζα Αιγίου υπενθυμίζεται ότι έχει βρεθεί και μυκηναϊκή νεκρόπολη σε υψόμετρο 440 μ., 6 χλμ. έξω από το Αίγιο κοντά σε οχυρωμένη ακρόπολη, η οποία πιθανόν να ταυτίζεται με την πόλη των αρχαίων Ρυπών. Η τελευταία άκμασε κατά τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους, και ήταν μητρόπολη του αρχαίου Κρότωνα στην κ. Ιταλία. Επίσης έχει βρεθεί και ένα κτίσμα σαν μεγάλη αίθουσα, πολύ αρχαιότερο, που χρονολογείται στον 17ο αιώνα π.Χ.

Επικεφαλής ήταν η αρχαιολόγος Elisabetta Borgna που είπε ότι τα σπαθιά βρέθηκαν σε έναν σχετικά απλό και λιτό τάφο. Τις προηγούμενες χρονιές είχαν βρεθεί σε άλλους τάφους πλούσια σύνολα κεραμικών και κοσμημάτων, καθώς και μια εναπόθεση χάλκινων αντικειμένων, όπως και αιχμή δόρατος. Εκείνο το δόρυ είχε εκληφθεί ως προσφορά προς κάποιον σημαίνονταν νεκρό, αξιωματικό ή κυβερνήτη που υπαγόταν στις Μυκήνες.

Οι ερευνητές αναφέρουν πως η ανακάλυψη έχει μεγάλη σημασία επειδή «το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σύστημα των Μυκηναϊκών βασιλείων ήταν άκαμπτο και συγκεντρωτικό και ως εκ τούτου ορισμένα στρατιωτικά αντικείμενα όπως τα όπλα είχαν ελεγχόμενη κυκλοφορία και περιορισμένη πρόσβαση, άρα η ανεύρεσή τους σε έναν σχετικά κοινό τάφο δεν είναι εύκολα ερμηνεύσιμη».

Η Ιταλίδα υπεύθυνη για την ανασκαφή, δηλώνει πως τα σπαθιά στις μυκηναϊκές κοινωνίες «κατασκευάζονταν σε ορισμένα κεντρικά εργαστήρια και φυλάσσονταν στις ανακτορικές αποθήκες, διανέμονταν δε σε όσους ήταν απαραίτητο σε περίοδο πολέμου ή συρράξεων, σε άνδρες που υπηρετούσαν στο στρατό ή κρατούνταν από πολεμιστές και αξιωματικούς με συγκεκριμένους διαχειριστικούς ρόλους. Είναι σπάνιο επομένως», κατά την γνώμη της, «να δίδονταν όπλα εν ειρήνη σε απλούς στρατιώτες στην περιφέρεια και η παρουσία τους σε αυτούς τους τάφους την συγκεκριμένη εποχή, δείχνει το στάτους των νεκρών».